پدرام میرافتخاری
پدرام میرافتخاری
خواندن ۴ دقیقه·۶ سال پیش

پنج موج نوآوری و موج ششم آن!

کارآفرینان امروزی که شناگران ماهر موج ششم نوآوری هستند با تاکید فرآوان بر پایداری (sustainability) محصولات و خدمات مختلفی را ارائه می‌دهند. موج ششم نوآوری اما حاصل رشد و افول پنج موج قبل خود هستند.پنج موج/چرخه نوآوری (یا در اقتصاد) از سال ۱۷۸۵ میلادی بوجود آمده‌اند ولی اصطلاح چرخه‌های اقتصادی را Kondratiev، اقتصاددادن شوروی در سال ۱۹۲۵ میلادی اولین بار در کتاب “چرخه‌های کلان اقتصاد” استفاده کرد. این مفهوم مورد اتفاق آراء اقتصاد‌دانان است اگرچه بعضی در طول این چرخه نقدی وارد میکنند اما کلیت موضوع قابل قبول است. Kondratiev در کتابش میگوید که هر چرخه از سه مرحله تشکلی میشود: توسعه، ایستایی و رکود. امروزه اما مرحله دیگری هم در نظر گرفته میشود که در نهایت به این صورت ارائه می‌شود: توسعه، نقطه عطف، ایستایی و رکود.

هر چرخه از سه مرحله تشکلی میشود: توسعه، ایستایی و رکود. امروزه اما مرحله دیگری هم در نظر گرفته میشود که در نهایت به این صورت ارائه می‌شود: توسعه، نقطه عطف، ایستایی و رکود

افول این چرخه‌های به این معنی است که دیگر نوآوری‌های بیشتری در این زمینه‌های بوجود نیامده، قیمت و ارزش محصولات این چرخه افول کرده. اما به این معنی نیست که جای نوآوری تمام شده یا اینکه از آنها استفاده‌ای نمیشود. و به طور کلی رشد آنها کاهش پیدا کرده.

اما اهمیت این موضوع برای اقتصاددان‌ها بیشتر از خود چرخه‌ها، علت بوجود آمدن هرکدام و تاثیر آنها بوده است. از نظر Kondratiev و همچنین محققان حال حاضر علت‌های اصلی بوجود آمدن این چرخه‌ها عدم تساوی، بی‌عدالتی، موقعیت‌های تازه، آزادی اجتماعی، و تکنولوژی است. از تاثیرات هرکدام ازین چرخه‌ها به پیشرفت تکنولوژی، تغییر در نرخ تولد، و حتی انقلاب‌ها را ذکر میکنند. همچنین ممکن است کسب و کارهای موجود را به خطر بیاندازد و یا حتی از بازار حذف کند (اتفاقی که برای خیلی از محصولات و خدمات افتاده همچون آژانس‌های تاکسی). با همین منطق اگر بی‌عدالتی کم باشد، فرصت‌ها به آسانی در دسترس قرار گیرند، و صلح و امنیت برقرار باشد، امکان بوجود آمدن چرخه‌ جدیدی بالا میرود.

از منظر تئوری نوآوری اما این چرخه‌ها حاصل چندین نوآوری اولیه می‌باشد که باعث بوجود آمدن انقلاب‌های تکنولوژی شده، که اینها باعث بوجود آوردن صنایع و تجارت‌های پیشتاز میشوند. به طور مثال اختراع ماشین بخار در سال ۱۷۱۲ اتفاق افتاد و تقریبا ۱۰۰ سال طول کشید تا از این اختراع استفاده تجاری و صنعتی در مقیاس بزرگ بشود.محققان در مورد اینکه هر چرخه از چه تاریخی شروع شده و در چه تاریخی رو به افول بوده نظریات مختلفی دارند اما به طور کلی میتوان این شش چرخه را نام برد که هرکدام ۴۵ الی ۶۰ سال زمان برده‌اند:

  • انقلاب صنعتی: با بکار بردن عناصری همچون آهن، نیروی آب، مکانیزه‌کردن، نساجی، و تجارت آغاز شد. با انقلاب صنعتی در سال ۱۷۷۱ شروع و تا سال ۱۸۴۵ ادامه پیدا کرد. عنصر اصلی همان موتورهای بخاری بود که به صنت نساجی سرعت بخشیدند.
  • عصر بخار و راه‌آهن: استفاده از نیروی بخار، راه‌آهن، فلزات، و نخ نیروهای محرک این عصر بودند که از سال ۱۸۲۹ تا اندکی بعد از سال ۱۹۰۰ ادامه پیدا کردند.
  • عصر الکتریسیته، فلزات و مهندسی سنگین: الکتریسیته، محصولات شیمیایی، موتورهای درون‌سوز از نیروهای محرک این دوران بوده‌اند. این عصر از ۱۸۸۰ شروع و تا ۱۹۲۰ ادامه داشته.
  • عصر نفت، الکتریسیته، خودرو‌ها و تولید انبوه: فراورده‌های پتروشیمی، الکترونیک، هوانوردی و فضا نقش کلیدی در این جریان بازی میکرده‌اند. از سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۷۰ نیز ادامه پیدا کرد.
  • عصر اطلاعات و ارتباطات مخابراتی: از سال ۱۹۸۵ با شبکه‌های دیجیتال، بیوتکنولوژی، نرم‌افزار، و تکنولوژی اطلاعات شروع شده. که با افول جهانی اقتصاد در سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ به سرپایینی خود رسید.
  • اما ششمین عصر، عصر پایداری: این جریان از نوآوری را با تغییر دید به مدل حال حاضر سرمایه‌داری و نیاز به بازبینی نحوه نگاه به محیط و جامعه بوجود آمد. پایداری در استفاده بهینه از منابع موجود یکی از دغدغه های نسل کنونی به شمار میرود. گرمایش زمین و آلودگی محیط زیست زنگ خطری بوده تا سمت پایداری برویم و از منابع موجود بهینه استفاده کنیم. از رویکرد‌های مهم این عصر میتوان به موارد زیر نام‌برد:

بهره‌وری افراطی منابع (Radical Resource Productivity): کابری یکسان یا حتی بیشتر و کاراتر از یک محصول و خدمات، همزمان با استفاده کمتر از منابع همچون انرژی، نیروی کار، و منابع طبیعی. مدل کسب و کار Peer to Peer نمونه‌ای از همین رویکرد است.

طراحی کل سیستم (Whole Systems Design): توجه به کل سیستم تا اجزاء یک راه‌حل. توجه به روابط بین اجزاء یک سیستم.

بیومیمتیک یا زیست تقلید (Biomimetics): تقلید از مدلها، سیستم‌ها و عناصر طبیعت با هدف حل مشکلات پیچیده انسان.

نمونه‌ای از زیست تقلید
نمونه‌ای از زیست تقلید

شیمی سبز یا شیمی پایدار (Green Chemistry): تفکری که سعی میکند تا محصولات و فرایندهایی تولید شود که با محیط زیست سازگار باشد و خطرات ناشی از مواد شیمیایی را به کمترین حد خود برساند.

بوم‌شناسی صنعتی (Industrial ecology): مطالعه جریان مواد و انرژی در سیستم‌های صنعتی است. بوم‌شناسان صنعتی با در نظر گرفتن منابع طبیعی موجود در کره‌زمین و مشکلات دفع زباله سعی میکنند تا تاثیرات فعالیت‌های صنعتی بر محیط‌زیست هستند را کاهش دهند.

انرژی تجدیدپذیر (Renewable energy): انرژی‌هایی که از منابع تجدیدپذیر همچون نور خورشید، باد، باران، جزر و مد، موج، و انرژی زمین‌گرمایی برای مصرف صنعتی و انسانی استفاده می‌شود.

viaGIPHY

">

viaGIPHY

viaGIPHY"> viaGIPHY">viaGIPHY
کسب و کارنوآوریپایداریاقتصادسبز
در مورد کسب‌وکار، کارآفرینی، نوآوری و مدیریت مینویسم. فارغ‌التحصیل کارآفرینی و نوآوری و پیگیر اخبار استارت‌آپ‌ها و تکنولوژی‌ هستم. کانال در تلگرام: t.me/mojmalat
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید