نگارش 30 خرداد 1398
استخراج یا ماینینگ مفهومی بود که برای حل مشکل «دو بار خرج کردن» رمزارزها به کمک «الگوریتم اثبات کار» به وجود اومد. اگر متوجه این جمله نمی‌شید شاید بهتر باشه ابتدا «یادگیری رمزارزها و بیتکوین» رو مطالعه کنید.
اینکه با داشتن یک سخت‌افزار و مصرف مقداری برق بشه بیتکوین درآورد خیلی ایده‌آل به نظر می‌رسه و ممکنه هرکسی رو به خودش جذب کنه. توی این پست کمی پایه‌ی تئوری استخراج بیتکوین رو بررسی و بعد حساب کتاب می‌کنیم ببینیم معدنچی بودن چقدر می‌تونه برامون اقتصادی و پولساز باشه.
استخراج‌کننده‌های بیتکوین باید هش (Hash) بلوک‌هایی رو که می‌سازن و تراکنش‌ها رو درش قرار میدن محاسبه کنن و بلوک فقط زمانی پذیرفته هست که این هش از مقدار مشخصی کوچیک‌تر باشه. بنابراین میلیاردها بار در هر ثانیه و بلکه بسیار بیشتر این عمل رو انجام میدن تا به جواب برسن و جایزه‌ی بلوک و کارمزد تراکنش‌ها بهشون تعلق بگیره. در سربرگ بلوک یک متغیر دلخواه به اسم نانس (Nonce) وجود داره که در حقیقت بدین منظور تعبیه شده تا هر مرتبه با بالاتر بردنش هش رو تغییر بدیم.
جایزه‌ی پیدا کردن بلوک جدید برای بیتکوین در شروع کار ۵۰ بیتکوین بوده که این مقدار در هر چهار سال (۲۱۰ هزار بلوک) نصف شده و میشه. در حال حاضر این مقدار تا ۱۲.۵ بیتکوین به ازای هر بلوک کاهش پیدا کرده و منتظر هستیم که در قدم بعدی به ۶.۲۵ بیتکوین در هر بلوک برسه.
تابع هش (درهم‌سازی) که بیتکوین ازش استفاده میکنه Double-SHA-256 یا دو بار هش SHA-256 هست. ارزهای دیجیتال دیگه ممکنه از توابع دیگه‌ای استفاده کنند و دونستن تابع درهم‌سازی مهمه چون سخت‌افزارهای مختلف ممکنه برای محاسبه‌ی هش‌های مختلف راندمان متفاوتی داشته باشند و در هر رمزارز، سخت‌افزار نوع خاصی بهتر از بقیه عمل کنه.
بیتکوین رو میشه به کمک پردازنده (CPU) و کارت گرافیک (GPU) کامپیوترهای معمولی هم استخراج کرد. نرخ این نوع استخراج معمولا حدود چند ده میلیون هش بر ثانیه هست.
برای اینکه ارزهای دیجیتال تا حد امکان کاملا غیر متمرکز باشند و همه مشارکت کنن، هدف اینه از تابعی برای درهم‌سازی استفاده بشه که سخت‌افزاری مختص بهش، بهتر از پردازنده‌هایی که در هر کامپیوتری پیدا میشه عمل نکنه. رمزارزهایی هستند که از ترکیب چند نوع تابع درهم‌سازی مختلف استفاده می‌کنند تا به این هدف دست پیدا کنن. اما معمولا دیر یا زود سر و کله‌ی سخت‌افزارهایی که استخراج یک کوین خاصی رو خیلی بهینه‌تر انجام میدن پیدا میشه.
امروزه دستگاه‌های اسیک ماینر (ASIC Miner) ویژه استخراج بیتکوین به وفور پیدا می‌شن و قدرت اون‌ها میلیون‌ها برابر بیشتر از پردازنده و گرافیک کامپیوترهای معمولی هست. یعنی این دستگاه‌ها معمولا با نرخ چند ده میلیون میلیون هش در ثانیه (TH/s)، می‌تونن شبانه‌روز فعالیت کنند و برای اینکار بهینه شدن.
بد نیست به عنوان یه مثال دیگه بدونیم برای استخراج اتریوم که از الگوریتم Ethash استفاده میکنه، از قوی‌ترین کارت‌های گرافیک استفاده میشه که بهینه‌ترین وسیله برای ماین ایتریوم هستن.
تجهیزات ماینینگی که مخصوص استخراج بیتکوین هستند هم اگر کاملا به روز نباشن ممکنه حتی پول برق مصرفی خودشون رو نتونن در بیارن. بنابراین جای بحث باقی نمی‌مونه که با لپ‌تاپ‌تون در طول یک سال، در حد چند سنت هم ممکنه نتونید بیتکوین استخراج کنید. (تازه اگر فرض کنیم که این مقدار کم رو میتونید برداشت و نقد کنید)
گفتیم مسئله‌مون برای حل اینه که هش بلوک از یک مقداری کوچیک‌تر باشه. چون پازلمون تصادفی هست و با امتحان و خطا باید حل بشه، امکان محاسبه‌ش وجود نداره. از نظر تئوری ممکنه شما در اولین امتحان کردنتون موفق به پیدا کردن جواب بشید و همینطور ممکنه با قوی‌ترین تجهیزات دنیا و در طول سال‌ها هم نتونید جوابش رو پیدا کنید.
اما اگه با نگاه آماری به قضیه نگاه کنیم، اگر شما همه‌ی قدرت محاسباتی (نرخ هش) شبکه‌ی بیتکوین رو در اختیار داشته باشید، به طور متوسط هر ۱۰ دقیقه یکبار میتونید جواب مسئله رو پیدا کنید. حالا اگر نصف قدرت شبکه رو در اختیار داشته باشید احتمالا هر ۲۰ دقیقه یکبار جواب رو پیدا خواهید کرد.
پس در حالت عمومی هر نسبتی از قدرت شبکه‌ی بیتکوین رو که در اختیار داشته باشید، هر «عکس اون نسبت برابر ۱۰ دقیقه» یکبار جواب مسئله رو پیدا می‌کنید و جایزه‌ی بلوک و کارمزد تراکنش‌های داخلش رو تصاحب می‌کنید.
نرخ درهم‌سازی شبکه‌ی بیتکوین در این لحظه حدود ۴۵ اگزا هش بر ثانیه هست و میتونید محاسبه کنید که با داشتن چند سخت‌افزار خوب هم احتمالا چند سال باید صبر کنید تا یکجا همه‌ی جایزه‌ی یک بلوک به شما تعلق بگیره. برای حل این مشکل استخرهای استخراج (Mining Pool)ها شکل گرفتن. به تنهایی ماین کردن Solo Mining گفته میشه که در برابر Pool Mining قرار می‌گیره.
در استخرهای استخراج، تعداد زیادی ماینر دور هم جمع می‌شن و با هم برای پیدا کردن جواب یک بلوک جدید تلاش می‌کنن. زمانی که جواب پیدا شد، جایزه‌ی بلوک به نسبت قدرتی که هر ماینر داشته بین همه‌ی اعضای استخر تقسیم میشه و مدیر استخر هم معمولا در حد یک درصد از جایزه رو برای خودش برمی‌داره. اینطوری در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری (مثلا هر ساعت) یک بلوک جدید پیدا میشه و جایزه‌ای رو که قرار بوده یک شخص احتمالا چند ماه یا سال طول بکشه تا بهش برسه، به صورت تدریجی به دست میاره و شانس دیگه تقریبا دخیل نیست.
ماینرها باید از زیادی بزرگ شدن یک استخر خاص جلوگیری کنن که قدرت شبکه تو دست مدیر یک استخر متمرکز نشه. چون این می‌تونه شبکه رو در برابر حمله از طرف قدرتمندترین عضو شبکه – که بیش از نیمی از قدرت شبکه رو در اختیار داره – آسیب‌پذیر کنه. به خصوص که چون خود استخر صاحب تجهیزات نیست، نگرانی هم از بابت بی‌ارزش شدن این تجهیزات به واسطه‌ی حمله به شبکه و افت قیمت بیتکوین هم نداره و ممکنه منفعت کوتاه‌مدتش رو ترجیح بده.
با مطالبی که تا اینجا گفته شد خودتون میتونید محاسبه کنید که با سخت‌افزاری در اختیارتون هست، در هر روز، ماه و… چقدر میتونید بیتکوین استخراج کنید. برای محاسبه به این موارد نیاز دارید:
همینطور باید در نظر داشته باشید:
برای اینکه در عمل خودتون ماین کنید (البته صرفا برای آموزش وگرنه چیزی گیرتون نمیاد) میتونید از برنامه‌ی سایت ماینرگیت استفاده کنید. اگر فکر می‌کنید مطلبی جا افتاده لطفا یادآوری کنید و همینطور میتونید نظرتون رو مطرح کنید.
فارم یا مزارع استخراج
به تعداد زیادی از دستگاه‌های استخراج که در یک سوله کنار هم جمع می‌شن، فارم (farm) یا مزرعه ماینینگ گفته میشه.
با چه نرم‌افزاری می‌تونم ماین کنم؟
نرم‌افزارش خیلی مهم نیست، بیشتر سخت‌افزار مهمه :) ایتریوم رو انجام ندادم و آشنایی ندارم ولی برای ماین کردن بیتکوین با پردازنده و یا کارت گرافیک، نرم‌افزارهای متنوعی وجود دارن که باید متناسب با سخت‌افزاری که دارید انتخابشون کنید. برای اینکه با ماین کردن آشنایی پیدا کنید و دیدی داشته باشید از اینکه چقدر می‌تونه براتون سود بده میتونید از برنامه سایت ماینرگیت استفاده کنید. این برنامه درصد بیشتری به نسبت رقبا برای خودش برمی‌داره و برای استخراج حرفه‌ای مناسب نیست. ولی استفاده کردن ازش راحت‌تر هست و برای مقاصد آموزشی مناسبه. چون از سخت‌افزارهای متنوعی پشتیبانی میکنه و طیف وسیعی از رمزارزها رو درش میشه استخراج کرد.
برای استخراج سود ده به چه سخت‌افزاری نیاز دارم؟
در حال حاضر بیتکوین با دستگاه‌های ایسیک (ACIC) ویژه این کار ماین میشه و برای استخراج اتریوم باید از به‌روزترین و قدرتمندترین کارت‌های گرافیک بازار استفاده کنید تا انجامش صرفه اقتصادی داشته باشه. همینطور استخراج رمزارزهایی مثل مونرو نیاز به پردازنده (CPU) قدرتمند دارن. رمزارزهای جالب دیگه‌ای هم وجود دارن که شما در قبال کرایه دادن فضای ذخیره‌سازی‌تون و ارائه‌ی مقداری از پهنای باند اینترنتتون میتونید سود کسب کنید. یا حتی شبکه‌های اجتماعی وجود دارن که شما به ازای لایک‌هایی که میگیرید بهتون از رمزارز اون شبکه داده میشه؛ که این یه مورد حرف و حدیث زیادی پشتشه! دقت کنید که معمولا بدون دسترسی مناسب به سخت‌افزار با قیمت مناسب و بعضا حتی مفت یا بلا استفاده، معمولا سود خاصی عایدتون نمیشه. پس رویاپردازی نکنید و واقع‌بین باشید، در اکثر موارد بعد از یک ساعت استخراج به این نتیجه می‌رسید که هیچ سودی براتون نداره :)
با موبایل میشه بیتکوین استخراج کرد؟
جواب کوتاهش اینه که بله اما در عمل خیر. جواب بلند و جالبش رو از اینجا ببینید.
استخراج ابری (Cloud Mining) یا کلاود ماینینگ چیه؟
در این روش به جای اینکه همه خودشون تجهیزات ماینینگ خریداری کنن، به یک شرکت پول میدن تا اون شرکت از طرف بقیه این کار رو انجام بده. در ظاهر منطقی به نظر می‌رسه ولی تا به امروز سایتی دیده نشده که کلاهبرداری نباشه و در عین حال سود دهی هم داشته باشه با توجه به اطلاعاتی که ارائه میده. پس بهتره به طور کامل از سایت‌هایی که چنین سرویسی ارائه میدن صرف نظر کنید. بیشتر
