موضوعی که این روزها بسیار بر سر زبان‌ها است و در حوزه بهداشت و سلامت جهانی بحث‌های داغی پیرامون آن شکل گرفته، بیماری آبله میمونی یا آبله میمون است. احتمالا به طور پراکنده مطالبی را از منابع مختلف پیرامون بیماری آبله میمون شنیده و یا خوانده‌اید. در این مطلب به این پرسش‌ها پاسخ داده شده است که آبله میمونی چیست ، علائم آبله میمونی چیست ، آبله میمونی به چه شکل بروز می‌کند، روش پیشگیری از ابتلا به آبله میمونی چیست و راهکار درمان آبله میمونی چیست.
اگر علاقه‌مند به شنیدن پادکست هستید، می‌توانید پادکست پادتن‌کست پیرامون بیماری آبله میمونی را که این مطلب بر اساس آن تهیه شده است، در از طریق لینک زیر در کست‌باکس و یا با جستجوی نام «پادتن کست» در دیگر پلتفرم‌های محبوب پادکست بشنوید.
• شنیدن پادکست «پادتن کست - قسمت ۱: آبله میمونی» در کست‌باکس — کلیک کنید. [+]
آنچه در این پادکست و به پیرو آن این مطلب بیان شده است، هر آنچه که از منابع معتبر تاکنون پیرامون این بیماری منتشر شده است را به صورت جمع‌بندی شده در راستای پاسخگویی به پرسش‌های آبله میمونی چیست ، علائم آبله میمونی چه هستند و روش‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری و درمان آن کدامند ارائه می‌کند.
عامل بیماری آبله میمونی ویروسی با همین نام است. علت نام‌گذاری این بیماری با عنوان آبله میمونی نیز آن است که اولین‌بار در سال ۱۳۳۶ شمسی (۱۹۵۸ میلادی) این بیماری در میان میمون‌هایی شناسایی شد که برای تحقیقات و پژوهش نگه‌داری می‌شدند. سال‌ها بعد، این بیماری در انسان نیز برای اولین بار شناسایی شد. اولین انسان مبتلا به آبله میمونی در سال ۱۳۴۸ شمسی (۱۹۷۰ میلادی) در جمهوری دموکراتیک کنگو شناسایی شد.
بیماری آبله میمونی در سال‌های اولیه شیوع معمولا در کشورهای آفریقایی دیده می‌شد، اما در هزاره جاری در کشورهای غیر آفریقایی نیز شناسایی شد. دلیل اینکه اخیرا نیز بحث آبله میمونی مجددا بر سر زبان‌ها افتاده، این است که انسان‌های مبتلا به بیماری آبله میمونی در چند کشور اروپایی و همچنین آمریکا، کانادا و استرالیا شناسایی شده‌اند.
شایان توجه است که تا هنگام نگارش این مقاله (۱۴۰۱/۰۳/۰۷)، تعداد مبتلایان به آبله میمونی در هر یک از این کشورها به طور مستقل، کمتر از صد نفر بوده است. بیماری آبله میمونی چنانکه از اسم آن مشهود است، یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان محسوب می‌شود. یعنی می‌تواند از حیوان به انسان و برعکس منتقل شود.
دوره کمون یا دوره نهفتگی بیماری به بازه زمانی ورود ویروس به بدن تا زمانی اشاره دارد که علائم آن بیماری در فرد نمایان می‌شود. دوره کمون بیماری آبله میمونی ۵ تا ۲۱ روز است که البته در بیشتر مبتلایان به آبله میمونی ، این دوره حدودا یک هفته است.
در بیماری‌هایی که در دوره نهفتگی نیز احتمال سرایت فرد به فرد بیماری وجود دارد، هر چه مدت زمان دوره نهفتگی بیشتر باشد سرایت آن بیماری در جامعه بیشترخواهد بود. زیرا فردی که ناقل آن ویروس یا باکتری است بدون اینکه بداند مبتلا به بیماری است، با اطرافیانش در ارتباط خواهد بود و بدین شکل، عامل انتقال ویروس یا باکتری به اطرافیان می‌شود.
اما در بیماری آبله میمونی فقط در زمان بروز علائم بیماری آبله میمونی است که امکان سرایت بیماری به دیگر افراد وجود دارد و این یعنی، بیماری آبله میمونی در دوره نهفتگی انتقال فرد به فرد ندارد و بیماری سرایت پیدا نمی‌کند.
• شنیدن پادکست «پادتن کست - قسمت ۱: آبله میمونی» در کست‌باکس — کلیک کنید. [+]
شروع علائم آبله میمونی در فرد با تب و لرز، سردرد، بدن درد، خستگی، کاهش انرژی و تورم غدد لنفاوی است. یک تا سه روز پس از شروع علایم اولیه آبله میمونی، ضایعات پوستی در بدن بیمار قابل مشاهده خواهند بود.
ضایعات پوستی آبله میمونی معمولا ابتدا از صورت شروع می‌شوند و سپس به کف دست، پا و سایر نقاط بدن بیمار گسترش پیدا می‌کنند. در طغیان اخیر این بیماری نیز گزارش شده است که ضایعات پوستی آبله میمونی به ناحیه باسن و اندام تناسلی بیمار هم گسترش پیدا کرده‌اند. سیر ظاهری ضایعات پوستی آبله میمونی به این شکل است که ابتدا لکه‌های کوچک هم سطح با پوست نمایان می‌شوند. سپس، لکه‌های کوچک برجسته می‌شوند و بعد از آن، این لکه‌ها به دانه‌های برجسته آب‌دار تبدیل می‌شوند. با گسترش ضایعات، دانه‌های ناشی از آبله میمونی بزرگتر می‌شوند و در انتها، این ضایعات پوستی حالت دلمه پیدا می‌کنند. این ضایعات پوستی ناشی از آبله میمونی پس از چند هفته و در صورتی که سیستم ایمنی بدن بیمار بتواند با ویروس آبله میمونی مقابله کند، خشک می‌شوند و از بین می‌روند.
بیماری آبله میمونی به راحتی سرایت پیدا نمی‌کند. برای مقایسه قابلیت سرایت آبله میمونی با کرونا، باید گفت که قدرت سرایت آبله میمونی نسبت به کرونا بسیار کمتر است. در واقع، برای سرایت بیماری آبله میمونی، باید حتما تماس مستقیم با فرد بیمار یا حیوان مبتلا وجود داشته باشد. هنگامی که صحبت از تماس با حیوان مبتلا می‌شود، منظور لزوما میمون نیست و حیوان مبتلا می‌تواند سگ، گربه، موش، خرگوش و یا هر حیوان مبتلای دیگری باشد.
منظور از تماس مستقیم با فرد مبتلا، تماس با ضایعات پوستی و مایعات بدن فرد بیمار، آب دهان و قطره‌های تنفسی، آمیزش جنسی و همچنین، لوازم شخصی فرد بیمار مانند حوله، روتختی و ظروف غذا خوری است. راه‌های انتقال ویروس آبله میمونی نیز مخاط بدن (دهان، چشم، بینی، دستگاه تنفسی و اندام تناسلی) است.
بیماری آبله میمونی به اصطلاح، بیماری خودمحدود شونده است. یعنی در اکثر موارد، بعد از چند هفته و طی کمتر از یک ماه، سیستم ایمنی بدن در مقابل این ویروس مقاومت می‌کند، آن را شکست می‌دهد و بدن را از ویروس پاک‌سازی می‌کند. در واقع، بیماری آبله میمونی و علائم آن معمولا در کمتر از یک ماه برطرف می‌شوند و مرگ و میر در این بیماری ناچیز است.
صرفا یک سویه خاص از آبله میمونی است که ممکن است باعث مرگ و میر (ناچیز) شود. البته، تنها در ۱ تا ۱۵ درصد از بزرگسالان مبتلا و در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از اطفال مبتلا به این بیماری، آبله میمونی باعث مرگ و میر می‌شود. این تعداد مرگ و میر نیز بیشتر به افرادی مربوط می‌شود که واکسینه نبوده‌اند یا به نقص سیستم ایمنی دچار بوده‌اند.
با توجه به اینکه آبله میمونی درمان خاصی ندارد، بیشتر به پیشگیری از ابتلا و واکسیناسیون توصیه می‌شود. در مناطقی که این بیماری شیوع پیدا کرده، توصیه می‌شود که غذاهای گوشتی تا حد امکان پخته شوند و همچنین، از تماس با افراد و حیواناتی اجتناب شود که احتمالا آلوده به ویروس آبله میمونی هستند.
واکسن آبله میمونی موجود است و در ایران نیز به صورت محدود توزیع می‌شود. اما نکته قابل توجه آن است که افرادی که در سنین کودکی واکسن آبله را دریافت کرده‌اند، در برابر ویروس آبله میمونی تا ۸۵ درصد ایمن هستند و این موضوع نگرانی نسبت به ابتلا به این بیماری را تا حد زیادی برطرف می‌کند.
علی‌رغم آنکه در روزهای گذشته گزارش‌هایی مبنی بر شناسایی افراد مبتلا به این بیماری در ایران نیز منتشر شده است، اما با رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توان از ویروس آبله میمونی و ابتلا به بیماری آبله میمونی در امان بود.
• شنیدن پادکست «پادتن کست - قسمت ۱: آبله میمونی» در کست‌باکس — کلیک کنید. [+]
#پادتن_کست #سامان_بهزادی #پادکست_پزشکی #سلامت #سلامت_فردی #سلامت_اجتماعی #سلامتی #بهداشت #بهداشت_فردی #بهداشت_اجتماعی #بیماری #پیشگیری #درمان #پزشکی #پزشک #پرستار #بیمارستان #مطالب_پزشکی #اطلاعات_پزشکی #اطلاعات_عمومی #کادر_درمان #آبله #آبله_میمونی #آبله_میمون #آبله_مرغون #ویروس_آبله #ویروس #واکسن #واکسن_آبله #واکسن_آبله_میمونی #درمان_آبله_میمونی #monkeypox #orthopox #orthopoxvirus #smallpox #virus
