در بخش قبلی، به بررسی عمیق فیتوشیمیایی و مواد مغذی موجود در انجیر و همچنین دسترسی و قابلیت جذب آنها پرداختیم. تحقیقات نشان میدهد فیتوشیمیها و بیواکتیوهای موجود در میوهها و سبزیجات تأثیرات مفیدی بر سلامت انسان پس از مصرف دارند. در این بخش، به بررسی فواید سلامتی انجیر پرداخته خواهد شد و تأثیرات اجزای مختلف انجیر، از جمله گوشت، آب، پوست، عصاره، انجیر خشک و تازه بر روی شرایط مختلف خطر سلامتی مانند بیماریهای قلبی، دیابت، چاقی، عملکرد شناختی و سلامت روده بررسی میشود.
فواید انجیر برای سلامت قلب
بیماریهای قلبی و عروقی (CVD) شامل مشکلاتی هستند که به قلب و عروق خونی مربوط میشوند. عوامل خطر این بیماریها معمولاً به سبک زندگی ما وابستهاند و شامل رژیم غذایی ناسالم و کمتحرکی میشوند. این عوامل میتوانند باعث افزایش فشار خون، قند خون و چربیهای خون شوند. تحقیقات در مورد ارتباط بین انجیر و بیماریهای قلبی هنوز در مراحل ابتدایی است و بیشتر آنها بر روی حیوانات انجام شده است. در برخی مطالعات انسانی، اثر مصرف انجیر بر روی افرادی که اضافه وزن دارند یا دارای مشکلات کلسترول هستند، بررسی شده است. مثلاً در یک مطالعه، افرادی که روزانه ¾ فنجان میوه خشک مصرف کردند، تغییرات قابل توجهی در وزن یا چربیهای خون خود مشاهده نکردند. در تحقیقات حیوانی، عصاره میوه و برگ انجیر نشان دادهاند که میتوانند فشار خون را کاهش دهند. همچنین، عصاره برگ انجیر به افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) کمک کرده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش میدهد. با این حال، شواهد کافی برای تأیید این اثرات در انسانها وجود ندارد و نیاز به تحقیقات بیشتری است.
انجیر برای دیابت
انجیر از زمانهای قدیم بهعنوان یک درمان طبیعی برای دیابت و مشکلات مرتبط با آن استفاده شده است و دارای ترکیبات فعالی است که میتوانند به کنترل قند خون کمک کنند. مطالعات نشان دادهاند که مصرف انجیر، بهویژه عصارۀ برگ آن، میتواند سطح قند خون را کاهش دهد. بهعنوان مثال، در یک مطالعه، مصرف عصارۀ برگ انجیر باعث کاهش قابل توجه قند خون پس از وعدۀ غذایی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 شد و در مقایسه با داروی متفورمین، توانست سطح قند خون را تا حدود نصف کاهش دهد. همچنین، انجیر حاوی اسید آبسیزیک (ABA) است که به تنظیم قند خون کمک میکند و تحقیقات نشان دادهاند که عصاره میوه انجیر حاوی ABA میتواند قند خون پس از وعده غذایی را کاهش دهد و سطح انسولین را تنظیم کند. این ویژگی ممکن است برای افرادی که مقاومت به انسولین دارند یا در معرض خطر دیابت نوع 2 هستند، مفید باشد.
علاوه بر این، مطالعات حیوانی نشان دادهاند که ترکیبات موجود در انجیر، مانند فیسین (Ficusin) از برگها، میتوانند علاوه بر کاهش قند خون، پروفایل چربی خون را بهبود دهند و از سلولهای بتا محافظت کنند. همچنین، عصارۀ برگ انجیر توانسته فعالیت آنزیمهای مرتبط با متابولیسم کربوهیدراتها را تنظیم کند. در نهایت، اگرچه انجیر خشک نیز دارای خواص ضد دیابتی است، اما بهدلیل غلظت بالای قند طبیعی باید با احتیاط مصرف شود و انجیر تازه بهدلیل محتوای آب بیشتر گزینه مناسبتری برای افراد دیابتی است. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است تا اثرات دقیق انجیر بر دیابت در انسانها مشخص شود و بتوان راهنماییهای دقیقتری برای مصرف آن ارائه داد.
فواید انجیر برای چاقی و احساس سیری
انجیر بهعنوان یک میوه مغذی، تأثیرات مثبتی بر کنترل وزن و احساس سیری دارد. تحقیقات، بهویژه در مطالعاتی که بر روی موشها انجام شده است، نشان دادهاند که مصرف انجیر میتواند به کاهش وزن کمک کند. در این مطالعات، اثرات مثبت انجیر بر کاهش وزن و چربی بدن مشاهده شده است. با این حال، در مورد انسانها، اطلاعات محدودی وجود دارد و بیشتر تحقیقات بر روی عوامل دیگر تمرکز کردهاند. برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف انجیر میتواند به جایگزینی سایر غذاها مانند دسرها و غلات کمک کند و به این ترتیب، کالری دریافتی را کاهش دهد. علاوه بر این، دادههای سرشماری ملی سلامت و تغذیه (NHANES) نشان میدهند که مصرف میوههای خشک، از جمله انجیر، با کاهش نمایۀ تودۀ بدنی و دور کمر مرتبط است. این میوه بهدلیل محتوای بالای فیبر، احساس سیری را افزایش میدهد و به کنترل اشتها کمک میکند. همچنین، انجیر میتواند بهعنوان جایگزین سالم برای شیرینیها عمل کند و با طعم شیرین خود میل به قندهای اضافی را کاهش دهد. مصرف منظم و متعادل انجیر میتواند بهعنوان بخشی از رژیم غذایی متعادل و سالم به کنترل وزن و افزایش احساس سیری کمک کند.
فواید انجیر برای بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر یکی از شایعترین انواع زوال عقل در سالمندان است و بهدلیل افزایش اکسیدانها و التهابها در بدن، به وجود میآید. انجیر بهدلیل داشتن فیبر، ریزمغذیهایی مانند مس، آهن، منگنز، منیزیم، پتاسیم، کلسیم و ویتامین Kو همچنین ترکیبات پلیفنولی با خواص آنتیاکسیدانی و ضد التهابی، میتواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند. برخی از متابولیتهای پلیفنولی موجود در انجیر قادرند از سد خونی-مغزی عبور کنند و بر روی استرس اکسیداتیو و التهاب تأثیر بگذارند. تحقیقات نشان دادهاند که مصرف انجیر، بهویژه انجیرهای تیره، میتواند تأثیرات مثبتی بر عملکرد مغز داشته باشد. بهعنوان مثال، مطالعهای که بر روی انجیرهای کشت شده در عمان انجام شد، نشان داد که مصرف ۴ درصد انجیر میتواند به حفظ حافظه کمک کرده و رفتارهای مرتبط با اضطراب را کاهش دهد. همچنین این مطالعه نشان داد که انجیر میتواند از افت شدید توانایی یادگیری فضایی و هماهنگی حرکتی جلوگیری کند. این نتایج نشان میدهند که مصرف روزانۀ انجیر میتواند بهبود قابل توجهی در نقصهای شناختی و رفتاری ناشی از بیماری آلزایمر ایجاد کند. بنابراین، با توجه به خواص آنتیاکسیدانی قوی انجیر و تأثیر آن بر سلامت مغز، این میوه میتواند گزینهای مفید برای پیشگیری از بیماریهای عصبی و تقویت حافظه باشد.
فواید انجیر برای سلامت گوارش
انجیر بهعنوان میوه مفید برای بهبود سلامت دستگاه گوارش شناخته شده است و از زمانهای قدیم به این منظور استفاده میشود. تاکنون تنها دو مطالعه در مورد تأثیر انجیر بر سلامت گوارش انجام شده که یکی بر روی انسانها و دیگری بر روی حیوانات بوده است. در یک مطالعۀ کنترلشدۀ تصادفی بروی افرادی که از سندرم رودۀ تحریکپذیر با نشانههای غالب یبوست رنج میبردند، مصرف ۴۵ گرم انجیر خشک منجر به بهبود قابل توجهی در علائم این بیماری، از جمله کاهش درد و دفعات مدفوع شد. در مطالعهای دیگر بر روی موشها، عصاره آبی انجیر تأثیر مثبتی بر کاهش شدت یبوست ناشی از کولیت داشت و زمان عبور غذا از دستگاه گوارش را افزایش داد. این یافتهها نشان میدهند که انجیر میتواند بهعنوان درمان طبیعی برای مشکلات گوارشی مانند یبوست و سندرم رودۀ تحریکپذیر مؤثر باشد. همچنین، فیبر موجود در انجیر به ایجاد مدفوع نرم و حجیم کمک کرده و حرکات روده را تسهیل میکند. علاوه بر این، ترکیبات ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی موجود در انجیر میتوانند به کاهش التهاب در دستگاه گوارش کمک کنند و از زخم معده جلوگیری نمایند. بهطور کلی، مصرف منظم انجیر میتواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش مشکلات مرتبط با آن کمک کند و نیاز به تحقیقات بیشتری برای تأیید این اثرات وجود دارد.
پوست سالم با انجیر
آنتیاکسیدانها و ویتامینهای موجود در آب انجیر میتوانند برای پوست شما معجزه کنند. انجیر سرشار از ویتامین Cاست که برای تولید کلاژن، پروتئینی که پوست شما را سفت، صاف و جوان نگه میدارد، ضروری است. نوشیدن روزانه آب انجیر میتواند به کاهش چین و چروک، خطوط ریز و بهبود بافت پوست کمک کند. آب انجیر همچنین حاوی فلاونوئیدها و سایر ترکیبات آنتیاکسیدانی است که با رادیکالهای آزاد مبارزه میکند و به جلوگیری از پیری زودرس و آسیبهای پوستی ناشی از عوامل محیطی مانند آلودگی و اشعه ماورای بنفش کمک میکند. اگر بهدنبال راهی طبیعی برای بهبود ظاهر پوست خود هستید، آب انجیر ممکن است مکمل خوبی برای روتین زیبایی شما باشد.
تقویت سیستم ایمنی
سیستم ایمنی قوی برای سلامت و تندرستی کلی ضروری است و آب انجیر میتواند به شما در رسیدن به این هدف کمک کند. انجیر سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهایی است که از سیستم ایمنی بدن شما حمایت میکند. ویتامین C بهویژه بهدلیل خواص تقویتکنندۀ سیستم ایمنی خود شناخته شده و راهی طبیعی و سالم برای افزایش مصرف این ویتامین ضروری است. مصرف منظم آب انجیر میتواند سیستم دفاعی بدن شما را در برابر بیماریهای رایج مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر عفونتها تقویت کند. علاوه بر این، خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی انجیر میتواند به مبارزه با باکتریها و ویروسهای مضر کمک کند و توانایی سیستم ایمنی بدن برای محافظت از شما را بالا ببرد.
سلامت استخوانها
انجیر منبع عالی کلسیم، منیزیم و ویتامین Kاست؛ سه مادۀ مغذی که برای حفظ استخوانهای قوی و سالم ضروری هستند. نوشیدن آب انجیر بهطور منظم میتواند به بهبود تراکم استخوان شما کمک کند و خطر بیماریهای مرتبط با استخوان مانند پوکی استخوان را کاهش دهد. کلسیم برای استحکام استخوان ضروری است، درحالیکه منیزیم در جذب کلسیم نقش دارد. ویتامین Kهمچنین برای سلامت استخوانها مهم است، زیرا به تشکیل پروتئینهای استخوانی کمک میکند. با گنجاندن انجیر در برنامۀ روزانۀ خود، میتوانید اطمینان حاصل کنید که استخوانهای شما مواد مغذی مورد نیاز برای سالم ماندن و قوی ماندن را دریافت میکنند.
منبع
«ترکیبات فیتوشیمیایی و فواید سلامتی انجیر (تازه و خشک)»، وبلاگ ویرگول، 17 فروردین ۱۴۰۴
