در بهار ۱۹۴۰، زمانی که چکمه‌های فاشیسم هیتلری فرانسه رو در هم کوبید، آمریکاییها نگران شدند که دیر یا زود باروتهای جنگ جهانی بر سر آمریکا هم فرود میاد. معاونت سابق مؤسسه‌ی فناوری ماساچوست (اِم‌آی‌تی) به نام «وِنِوار بوش» با فرانکلین روزولت ملاقات میکنه تا ضعف فناوری نظامی آمریکا رو گوشزد کنه. ونوار بوش از روزولت یک سازمان مستقل می‌خواد تا بهترین دانشمندان سراسر کشور رو گرد هم بیاره و با سرمایه‌گذاری وسیع در پژوهش و توسعه‌ی فناوری، عقب‌ماندگی نظامی آمریکا رو جبران کنه.
این سازمان که به نام «اداره‌ی پژوهش و توسعه‌ی علمی» (مخففش OSRD) شناخته میشه، با همکاری دانشگاه‌های مطرح کشور و شرکتهای بزرگ خصوصی، در عرض چندسال فناوریهایی توسعه داد که نه تنها ورق جنگ رو به سود نیروهای متفقین برگردوند، بلکه این فناوریها به بخشهای تجاری/غیرنظامی اقتصاد هم «سرریز» (Spillover) کرد. مهم‌ترینِ این فناوریها شامل پنیسیلین، رادار، دانش درمان مالاریا، آفت‌کُش DDT، موتور جت، ریزموج (مایکروویو)، کامیون آبی-خاکی، کامپیوتر الکترونیکی و انرژی هسته‌ای هستن که کیفیت زندگی بشر رو تا به امروز دگرگون کردند.
سؤالی که پیش میاد اینه که چطور یک «چالش نظامی» مثل جنگ دوم جهانی به توسعه‌ی فناوریهایی می‌انجامه که محرّک بخشهای تجاری اقتصاد میشه؟
برای پاسخ به این سؤال، به زودی مقاله‌ای در یک جورنال معتبر اقتصادی منتشر میشه که به ادبیات اقتصادی جنگ دوم جهانی و آثار فناورانه‌اش می‌پردازه و با تکنیکهای پیچیده آماری، رابطه‌ای بین سرمایه‌گذاری اداره‌ی پژوهش و توسعه‌ی علمی آمریکا (OSRD) و رشد ثبت اختراع (پتنت) در مناطق مختلف جغرافیایی آمریکا تخمین میزنه.
اهمیت این مقاله در اینجاست که تونسته ادبیات اقتصادی جنگ جهانی رو از یک فرآیند دقیق و سخت‌گیر داوری در یک جورنال 'تاپ فایو' اقتصادی (AER) با موفقیت عبور بده و به همین خاطر ارزش و اعتبار دوچندانی به این ادبیات بخشیده؛ در واقع موضوعی که تا دیروز پژوهشگران غیراقتصاددان جسته گریخته درباره‌ش می‌نوشتن، حالا با استفاده از شواهد دقیق آماری به جریان اصلی اقتصاد راه پیدا کرده.
به عقیده مقاله، اون دسته از نواحی جغرافیایی آمریکا و اون شاخه‌هایی از فناوری که حمایت بیشتری از سمت اداره‌ی پژوهش و توسعه (OSRD) دریافت کردند، شاهد رشد پتنت و ثبت اختراع بیشتری نسبت به اون دسته از نواحی جغرافیایی و شاخه‌های فناوری‌ای بودند که حمایت کمتری دریافت کردند.
اولین نکته‌ی مطالعه اینه که در سالهای دهه‌ی ۳۰ میلادی تا حوالی سال ۱۹۴۰، روند رشد ثبت اختراع در مناطق جغرافیایی مورد مطالعه رشد راکدی داشته و در برخی از سالها هم رشدش منفی بوده. در اوایل دهه‌ی ۴۰، با شکلگیری اداره‌ی پژوهش و توسعه‌ی علمی، شاهد جهش در ثبت اختراع هستیم که نشون‌دهنده‌ی حمایت وسیع اداره‌ی پژوهش و توسعه از تولید فناوریهای نظامیه. با پایان جنگ در سال ۱۹۴۵، نرخ ثبت اختراع افت میکنه و به روال قبل از جنگ برمی‌گرده تا اینکه در دهه‌های ۵۰، ۶۰ و ۷۰ میلادی دوباره شاهد یک رشد تصاعدی در نرخ ثبت اختراع هستیم.
مقاله با مقایسه‌ی شواهد آماری بین نواحی مختلف جغرافیایی، شاخه‌های مختلف فناوری و میزان حمایتهایی که اداره‌ی پژوهش و توسعه به این نواحی و فناوریها پرداخت کرده، پی میبره که نیروی محرک رشد تصاعدی پتنتها در سالهای پسا-جنگ جهانی، اون دسته از فناوریهایی (مثل الکترونیک) هستند که اداره‌ی پژوهش و توسعه در طول جنگ از اونها بیشترین حمایت رو کرده بود. در این بین، شهرستان «میدلسکس» که زادگاه بزرگترین پیمانکاران اداره‌ی پژوهش و توسعه‌ی آمریکا (دانشگاه ام‌آی‌تی و هاروارد) بوده، رشد چشمگیری در ثبت اختراع فناوری الکترونیک/الکتریکال تجربه میکنه که برخلاف روندی بوده که در دهه‌ی ۳۰ میلادی داشت.
همچنین، مقایسه‌ی ثبت اختراعات آمریکا با ثبت اختراعات فرانسه و بریتانیا نشون میده که اون شاخه‌های فناوری که اداره‌ی پژوهش و توسعه بیشترین حمایت رو در جنگ ازشون کرده بود، نرخ ثبت اختراع بیشتری نسبت به ثبت اختراعات بریتانیا و فرانسه داره.
این شواهد نشون میده که از دهه‌ی ۴۰ میلادی، آمریکا شاهد یک تحول بی‌سابقه در پیشرفت علم و فناوری بوده. مکانیسمی که این تحول رو ممکن کرده تا حدی به پرورش «اکوسیستم نوآفرینی» برمی‌گرده که در همون نواحی جغرافیاییِ مورد حمایتِ اداره‌ی پژوهش و توسعه شکل گرفته. داده‌های جمعیت نواحی نشون میده که افراد و کسب‌وکارها به سمت مناطق مورد حمایت جابجا شدند، با استفاده از اندوخته‌ی دانش تولیدشده‌ی این مناطق (که با حمایتهای اداره‌ی OSRD ممکن شده)، دانش بیشتر و بهتری تولید کردند و دوباره این دانش جدید رو بین هم تبادل کردند و.... یک «حلقه‌ی بازخوردِ» تولید دانش (اکوسیستم نوآفرینی) شکل گرفته و شتاب پیشرفت فناوری رو دوچندان کرده.
نکته‌ی دیگر اینه که مراکز پژوهش و توسعه‌ی جنگی در دهه‌ی ۴۰، دانشمندان بی‌نظیری پرورش داد که بعدها به کار بخش خصوصی اومدند. فردریک ترمن یکی از همین دانشمنداس که به عنوان «پدر سیلیکن ولی» شناخته میشه. همچنین، اداره‌ی پژوهش و توسعه‌ی آمریکا به رهبری ونوار بوش، هنجارهای جدیدی مثل پیوند دادن میان دانشگاه-صنعت-دولت در آمریکا شکل داد که در سالهای پس از جنگ ادامه پیدا کردند و پیشرفت فناوری رو شتاب بخشیدند.
و نکته پایانی؛ اینکه بشر غربی امروز می‌تونه در مدت کمی واکسن مؤثری برای کرونا توسعه بده، محصول نهادها، هنجارها و قابلیتهای فناورانه‌ایه که اقدامات پژوهش و توسعه‌ی جنگی به رهبری اداره‌ی OSRD بذرشون رو هشتاد سال پیش کاشته بود. این بذر امروز به یک اکوسیستم سرسبز و تنومند تولید دانش، متشکل از بخش عمومی، خصوصی و مدنی، تبدیل شده که همکاری این اجزا در کمتر از یک سال واکسن مؤثری برای کرونا توسعه میده. از زمان انقلاب صنعتی چنین پدیده‌ای بی‌سابقه بوده.
