علائم و نشانه های افسردگی از شخصی به شخص دیگر متفاوت است، ولی برخی علائم و نشانه های افسردگی وجود دارند که بین تمام افراد مشترک هستند. مهم است به یاد داشته باشید که این علائم ممکن است بخشی از مشکلات طبیعی زندگی باشند. اما هرچه علائمی که دارید بیشتر و شدیدتر باشند و مدت طولانی‌تری نیز باقی بمانند، احتمال اینکه با افسردگی مواجه باشید، بیشتر است.
1- احساسات درماندگی و ناامیدی: دیدگاهی در مورد اینکه هیچ چیز هرگز بهتر نخواهد شد و هیچ چیز نمی‌تواند وضعیت شما را بهبود بخشد.
2- عدم علاقه به انجام فعالیت‌های روزانه: دیگر سرگرمی‌ها، تفریحات، فعالیت‌های اجتماعی یا روابط جنسی مانند گذشته برای‌شما اهمیتی ندارد. دیگر نمی‌توانید احساس لذت و خوشی کنید.
3- تغییرات اشتها و وزن: ممکن است به طور قابل توجهی کاهش یا افزایش وزن داشته باشید (تغییر بیش از 5 درصد وزن بدن در ماه).
4- تغییرات خواب: مخصوصا در ساعات اولیه بامداد بیخوابی داشته و یا دیر از خواب بلند شوید.
5- خشم و تحریک‌پذیری: احساس آشفتگی، بی‌قراری، یا حتی عصبانیت؛ سطح تحمل شما پائین است، و هر چیز و هر کسی شما را عصبانی می‌کنند.
6- فقدان انرژی: احساس خستگی، تنبلی، و به لحاظ فیزیکی خالی بودن؛ تمام بدن شما احساس سنگینی می‌کند، و حتی ممکن است وظایف کوچک هم طاقت‌فرسا بوده و انجام آنها زمان زیادی صرف کند.
7- احساس از خودبیزاری: احساسات قوی از ضعیف بودن و گناه؛ خودتان را به خاطر اشتباه‌ها و خطاها به شدت سرزنش می‌کنید.
8- رفتاری عاری از حس مسئولیت: ممکن است رفتارهای گریزگرا مانند سوءمصرف مواد، اختلال قماربازی، رانندگی بی‌محابا یا ورزش‌های خطرناک داشته باشید.
9- مشکلات عدم تمرکز: تمرکز کردن، تصمیم‌گیری یا به یاد آوردن چیزها برای شما دشوار خواهد بود.
10- دردها و رنج‌های ناشناخته: افزایش شکایت‌های جسمی مانند سردرد، کمر درد، درد عضلات و معده از دیگر علائم و نشانه های افسردگی هستند.
افسردگی، شرایط زندگی خوب و بد سرش نمی‌شود و همه ما ممکن است در هر شرایطی افسرده شویم. مهم‌ترین عوامل افسردگی را می‌توانیم این طور بگوییم:
تغییر مواد شیمیایی در مغز: مواد خاصی در مغز روی خلق و خوی انسان تأثیر می‌گذارند. به‌هم‌خوردن تعادل این مواد شیمیایی در مغز از مهم‌ترین دلایل افسردگی است.
ژنتیک: افسردگی می‌تواند ارثی باشد. به عنوان مثال اگر یکی از دوقلوهای همسان دچار افسردگی شود به احتمال ۷۰ درصد دیگری هم مبتلا می‌شود.
شخصیت: کسانی که اعتماد به نفس پایینی دارند، کسانی که نمی‌دانند چطور استرس را مدیریت کنند یا افرادی که کلاً بدبین هستند بیشتر در معرض افسردگی هستند.
عوامل محیطی: احتمال ابتلا به افسردگی در کسانی بیشتر است که در معرض خشونت، تبعیض، سوءاستفاده یا فقر هستند.
اما خبر خوب این است که افسردگی در هر سنی که باشد و با هر علتی که داشته باشد، قابل درمان است.
در دنیای روان‌پزشکی افسردگی قابل درمان‌ترین اختلال شناخته می‌شود. بسته به این که علت افسردگی چه چیزی است و از کجا آمده است، شیوه‌های درمانی مختلفی برایش وجود دارد. تشخیص و انتخاب نوع درمان افسردگی به عهدۀ پزشک متخصص اعصاب و روان است.
بالاتر گفتیم که به‌هم‌خوردن تعادل مواد شیمیایی در مغز می‌تواند یکی از دلایل افسردگی باشد، در نتیجه برگرداندن غلظت این مواد شیمیایی به حد طبیعی، می‌تواند افسردگی را از بین ببرد. این تعادل با مصرف قرص‌های ضد افسردگی ایجاد می‌شود. قرص‌های ضد افسردگی برعکس باور عمومی، مُسکن، خواب آور، تحریک کننده یا اعتیاد آور نیستند.
یک تا دو هفته بعد از مصرف داروهای ضد افسردگی، تأثیر آنها در بهبودی شروع می‌شود. تأثیر کامل این قرص‌ها از ماه دوم یا سوم دیده می‌شود. چنانچه افسردگی بعد از این دوره به طور کامل درمان نشود، پزشک داروهای بیشتری تجویز می‌کند یا دوز دارو را زیاد می‌کند.
بعد از درمان افسردگی به خصوص افسردگی شدید، معمولاً متخصص از مراجعه کننده می‌خواهد که قرص‌ها را تا ۶ ماه یا بیشتر ادامه دهد. به خاطر بالا بودن احتمال عود افسردگی و برای پیشگیری از آن، ممکن است درمان تا مدت‌ها ادامه پیدا کند.
روان‌پزشک ممکن است از روش‌های روان درمانی، تحریک الکتریکی یا مغناطیسی و شیوه‌های دیگر برای درمان افسردگی کمک بگیرد.
