چیسْتان یا چیستْ آن، یک گونه از پازل است که در آن شعر، نثر یا سوالی با بیان نشانهها و ویژگیها و مشخصات یک چیز معین یا توصیف آن چیز (بی آنکه از آن نامی برده شود) نام یا پاسخ آن را از شخص مقابل مورد پرسش قرار میدهد و کاربرد آن هوش آزمایی یا مسابقه است.
چیستان. (اِ مرکب ) (چیست + آن ) لغز که بکلمه ٔ «چیست آن » ابتدا شود.لغز را گویند و آن را اُحجِیَه نیز گویند. (جهانگیری ). به معنی پرسیدن باشد و آن را لغز هم گویند و به عربی اغلوطه خوانند. (برهان ). دیسان. لغز. اغلوطه. (از لغت محلی شوشتر نسخه ٔ خطی ذیل دیسان ). آبِدَه. (زمخشری ). اُدعیَه. اُدعُوَّه. اُحجُوَّه. حُجَیّ̍ا. اُلغُوزُه. بردک. بَرد. پَرد. چَربَک. (یادداشت مؤلف ).لُغَز. لُغُز. لَغَز. لَغز. لُغَیزاء. لُغَّیزی ̍. (منتهی الارب ). و آن را پرد و پردک نیز گویند؛ یعنی پوشیده و در پرده. (آنندراج ) (از انجمن آرا). شمس قیس رازی گوید: لغز آن است که معنیی از معانی در کسوت عبارتی مشکل متشابه بطریق سؤال بپرسند و از این جهت درخراسان آن را «چیست آن » خوانند و این صنعت چون عذب و مطبوع افتد و اوصاف آن از روی معنی با مقصود مناسبتی دارد و بحشو الفاظ دراز نگردد و از تشبیهات کاذب و استعارات بعید دور بود پسندیده باشد و تشحیذ خاطر را بشاید. (المعجم فی معاییر اشعار العجم چ مدرس رضوی صص 314 - 313). رشیدالدین وطواط گوید: لغز - این صنعت همان معماست الا که این را بطریق سؤال گویند و عجم این را چیستان خوانند.
چیستان یا چیست که در زبان بختیاری به نام چنه چنه خوانده میشود در شبهای زمستان افرادی که خانه هایشان یا همان سیاه چادرها در کنار هم بنا شده بود با گفتن چیستان یا همان چنه چنه و قصه؛ شبهای طولانی زمستان را سپری میکردند. در زیر با چند نمونه چیستانهای بختیاری آشنا میشویم.
