امروزه استفاده از انواع کولر گازی و اسپلیت بسیار رواج پیدا کرده است. بسیاری از مردم نیز از کولر های گازی نسل جدید یا همان کولر گازی اینورتر استفاده می کنند. اما طبیعتا کولر گازی اینورتر نیز با مشکلاتی مواجه می شود که نیاز به تعمیر و سرویس داشته باشد. از همین رو تصمیم گرفتیم تا در این مقاله در خصوص تعمیر برد کولر گازی اینورتر با شما صحبت کنیم. در این آموزش قدم به قدم تعمیر برد کولر گازی اینورتر را برای شما آماده کرده ایم. اما برای شروع لازم است تا ابتدا مقدمه ای در خصوص سیستم اینورتر با شما صحبت کنیم.
اگر قصد دارید در این آموزش موارد لازم برای تعمیر برد کولر گازی اینورتر را فرا بگیرید و سپس دانش خود را آزمایش کنید، ابتدا لازم است تا با خود مفهوم اینورتر آشنا شوید. اینورتر inverter در لغت به معنایی معکوس کننده است. اینورتر در علم الکترونیک برای تبدیل کردن ولتاژ AC به ولتاژ DC به کار برده می شود.
به دلیل این که ولتاژ AC داری فرکانس است ولی ولتاژ DC بدون فرکانس است. می توان نتیجه گرفت که ولتاژ AC با ترانس کم و زیاد می شود، ولی ولتاژ DC را نمی توان با ترانس کم و زیاد کرد. به همین دلیل است که کولر گازی های نسل جدید یا همان اینورتر جایگزین کولر های گازی سابق شده اند.
سیستم اینورتر به طور کلی در دستگاه های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثل:
در قسمت قبل به توضیح سیستم اینورتر کولر گازی پرداختیم. اما آیا به راستی سیستم اینورتر چه مزیت هایی دارد که امروزه به طور عمده در ساخت دستگاه های تهویه مطبوع و غیره مورد استفاده واقع می شود؟. به طور کلی مزیت های سیستم اینورترعبارتند از:
اما نکته قابل توجهی که می بایست به آن توجه کنید این است که کولر گازی اینورتر به عنوان کولر گازی کم مصرف شناخته می شود. این باور غلط است و می بایست از آن اطلاع داشته باشید. همانطور که در قسمت های قبلی نیز اشاره کردیم، اینورتر تنها ولتاژ برد را معکوس می کند و هیچ ارتباطی به کم شدن مصرف انرژی ندارد.
اما حالا لازم است تا آشنایی نسبی با برد کولر گازی اینورتر داشته باشید. به طور کلی برد کولر گازی اینورتر از قطعات مختلف یا بهتر است بگوییم از بلوک های مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
با توجه به موارد بالا این نکته واضح است که خرابی برد کولر گازی اینورتر می تواند مربوط به نقص عملکرد هر یکی از موارد بالا باشد. به همین دلیل برای تعمیر برد الکتریکی کولر گازی لازم است تا همه این موارد بررسی شوند.
برای بهتر روشن شدن موضوع، بلوک ها را به ترتیب بررسی می کنیم و روش های عیب یابی و تعمیر هر بخش را به صورت جدا گانه مطرح می کنیم. با ما همراه باشید.
برای عیب یابی بلوک تغذیه سوئیچینگ می بایست با مولتی متر در حالت بوق و تست اتصال کوتاه استفاده کنیم. در این روش اگر بوق داشته باشیم بلوک سالم است و اگر بوق نداشته باشیم بلوک تغذیه سوخته است. بعد از عیب یابی بلوک تغذیه سوئیچینگ نوبت به تعمیر آن می رسد. برای این کار می بایست بلوک را با نمونه مشابه با عدد نامی آمپر که در یک طرف فیوز حک شده است، تعویض کنیم.
منبع تغذیه Resistor Dependent Voltage با اولین نوسان در ولتاژ ورودی یا خروجی وریستور سوخته می شود. برای عیب یابی این بلوک باید از روش قبلی استفاده کنیم . در این حالت نیز اگر صدای بوق را شنیدید بلوک سالم است و اگر بوق نداشتید، بلوک سوخته است.
برای تعمیر وریستور نیز فقط تعویض با نمونه مشابه با عدد نامی ولتاژ مشابه پیشنهاد می شود. عدد نامی ولتاز وریستور روی وریستور نوشته شده است. ولتاژ نوشته شده نشان دهنده ی ولتاژی است که در صورت عبور آن از وریستور، مقاومت آن به سرعت و با شیب زیاد کاهش می یابد. در هنگام خرید وریستور حتما باید به ولتاژ و متناوب یا مستقیم بودن آن توجه کرد و انتخاب وریستور با ولتاژ صحیح بسیار اهمیت دارد.
IC هم مانند یک ترانزیستور است فقط با این تفاوت که به صورت پکیچ IC می باشد. نمونه 3 پایه و 4 پایه هم دارد. که در برخی از برد ها مشاهده می شود. آی سی سوئیچینگ منبع تغذیه به دلیل جریان بیش از حد یا اتصال کوتاه در مدار سوخته می شود.
برای عیب یابی ای سی سوئیچینگ می بایست این ای سی را در مدار روی برد قرار دهید یا آن را از برد جدا نکنید. سپس ولتاژ پایه شماره 5 را بگیرید. ولتاژ باید بالا تر از 200 ولت باشد. ولتاژ پایه 1 یا 2 را هم بگیرید باید ولتاژی بالا تر از 110 ولت داشته باشد.
برای تعمیر این بلوک نیز تعویض آی سی با نمونه مشابه توصیه می شود. اما نکته قابل توجه این است که عیب یابی ای سی برد اینوتر روش های مختلفی دارد که نیازمند تخصص است. بنابراین پیشنهاد می شود که تعمیر ای سی برد کولر گازی اینورتر را به یک فرد متخصص بسپارید و یا در دوره های آموزشیی تخصصی شرکت کنید.
در آموزش تعمیر برد کولر گازی اینورتر و در این بخش موارد دیگری در خصوص بلوک تغذیه سوئیچینگ وجود دارد که نیازمند بررسی می باشد.
برای مثال:
بلوک کنترل مرکزی برد کولر گازی اینورتر از یک میکرو کنترلر و چندین المان الکترونیکی از جمله کریستال تشکیل شده است. این بخش نقش فرمان و کنترل تمامی بخش های کولر گازی را بر عهده دارد.
تمامی تصمیماتی که برای راه اندازی موتور و تولید سرما الزام است توسط این بخش صادر می شود. هر شرکتی برای دستگاه خود یک میکروکنترلر جدا گانه ای نصب می کند. میکرو کنترلر برد کولر گازی اینورتر با کمک برنامه نویسی پروگرم شده است. برنامه این المان در انحصار شرکت سازنده است.
این بلوک وظیفه کنترل کردن دور موتور کولر گازی را بر عهده دارد. این بخش با کمک ترانزیستور های
قدرت IGBT و سنسور دما داخلی دور موتور را تغییر می دهد. زمانی که دما به هدف مورد نظر رسیده است سرعت چرخش موتور را کم می کند در حدی که موتور توقف نکند. این بلوک در واقع وظیفه تغییر سرعت را بر عهده دارد.
هر سیستم الکترونیکی قوی و با اصالت داری بخش تشخیص خطا می باشد. این بخش تمامی اتفاقاتی که برای کولر افتاده یا پیشبینی شده است را به صورت LED چشمک زن نمایش می دهد.
هر شرکت لیستی از ارور های کولر گازی خود را تهیه کرده و در سایت و یا به نمایندگی های مجاز خود می دهد. در این بخش هر خطا توسط LED مربوطه با رنگ مشخص شده تعدادی چشمک می زند و شما با شمارش تعداد چشمک ها یک کد به دست می آورید.
برای مثال :
پیشنهاد می شود: ارور های کولر گازی گری و روش رفع آن ها
وظیفه این بخش تامین انرژی مورد نیاز موتور برای چرخش است. در واقع تمامی انرژی که کمپرسور لازم دارد، از ترانزیستور های قدرت IGBT گرفته می شود. این نوع از ترانزیستور ها داری راندمان خروجی جریان و ولتاژ بالا هستند و می توانند تمامی انرژی مورد نیاز برای راه اندازی موتور را فراهم کنند. این بخش هم برای کمپرسور های AC و هم DC مورد استفاده قرار می گیرد. در نمونه های غیر اینورتری به جای استفاده از IGBT از رله استفاده می شد.
این بخش جزء بخش های اصلی برد کولر گازی اینورتر می باشد. اصل اینورتر از این بخش شروع می شود. PFCM نقش های مختلفی دارد. اما در برد کولر گازی نقش تغییر فرکانس برق AC را دارد. همچنین محافظت از بخش IPM را نیز دارد. این بلوک وظایف مشخصی دارد. برای مثال:
برای عیب یابی بلوک pfcm برد اسپلیت اینورتر با مولتی متر ولتاژ ورودی این بخش را کنترل کنید. پس از اینکه وجود ولتاژ ورودی تائید شد. ولتاژ خروجی ترانزیستور را بگیرید. محدوده ولتاژ 320 تا 220 AC می باشد. چنانچه ولتاژ خروجی نداشته باشید ترانزیستور خراب است. البته 60 %از مواقع ترانزیستور قدرت خراب نیست. بلکه عیب از فرمان ترانزیستور است. برای تعمیر این بلوک روش های مختلفی وجود دارد. برای مثال:
در تعمیر این بخش بسیار احتیاط کرده و نکات ایمنی را به خوبی رعایت کنید. تعمیر غیر اصولی این بخش خطر مرگ را در پی خواهد داشت.
این بلوک اصلی ترین بخش برد اسپلیت اینورتر است. ولتاژ و جریان مورد نیاز موتور دراین بخش تامین می شود. خروجی بلوک IPM به صورت فیش می باشد. خروجی این بلوک مستقیم و بدون واسطه به موتور وصل می شود. این بلوک وظیفه تنظیم قدرت موتور و انرژی مورد نیاز موتور را دارد.
چنانچه ولتاژ زیادی یا جریان نشتی دراین بخش وجود داشته باشد میکروکنترلر با خبر می شود و فرمان لازم را صادر می کند. این بخش داری یک فیدبک گیری از خروجی و ورودی است و به صورت انتگرال گیر عمل می کند.
برای عیب یابی و تعمیر این قسمت باید با ولت متر ورودی برق ترانزیستور قدرت را کنترل کنید. مقدار به دست آمده باید برقی 360 DC –V باشد. خروجی این ترانزیستور را با ولت متر اندازه گیری کنید. خروجی هر پایه می بایست ولتاژی نزدیک به 120 ولت AC باشد.
خروجی این ترانزیستور به صورت 3 فاز می باشد. مجموع ولتاژ های خروجی از هر پایه باید 360 ولت باشد. این تست را باید در حالت بیشترین دور موتور اندازه گیری کنید. برای تعمیر این بخش نیز تعویض با نمونه مشابه پیشنهاد می شود.
برای تعمیر و عیب یابی این بخش تمامی نکات ایمنی را رعایت کنید خطر برق گرفتگی شدید وجود دارد.
خرید انواع قطعات جانبی کولر گازی و اسپلیت<br/>
این بلوک محافظ یا گارد مدار است. این بلوک از فیوز شیشه ای گرفته تا فیوز های وریستوری برای جلوگیری از نوسانات برق ورودی مدار است. در این بخش خازن های MKP و سلف با هسته فریت وجود دارد. بیشتر موارد خرابی برد ها در این بخش است. چون این المان ها برای فدا شدن در مدار به کار گرفته می شوند. هرگونه نشتی
جریان برگشت ولتاژ و نوسان در برق ورودی به عهده این بلوک است.
بقیه بخش های مدار برای تغذیه خود از خروجی این بلوک استفاده می کنند. چنانچه این بلوک خراب باشد مدار روشن نمی شود. چنانچه برد روشن می شود LED. های روی برد چشمک می زنند یعنی این بخش سالم است. ولی اگر هیچ کدام از LED های برد روشن نمی شود یکی از احتماالت خرابی برد اینورتر می تواند خرابی بلوک محافظ باشد. برای تعمیر بلوک محافظ از برد اینورتر تمامی المان های بلوک محافظت تک به تک چک شود. قطعه معیوب پس از شناسایی تعویض گردد.
این بلوک حجیم تری بلوک برد اینورتر می باشد. شامل تعدادی خازن الکترولیت ظرفیت بالا و خازن پلی استر و 4 دیود برای DC سازی است. این بلوک ما بین بلوک PFCM و IPM قرار می گیرد. وظیفه این بخش تبدیل کردن ولتاژ AC به ولتاژ DC می باشد. در کنار این بلوک یک وریستور برای محافظت وجود دارد. هر گونه خرابی در این این بخش به دلیل قدرتی بودن المان ها با چشم مشخص است نیاز به بررسی خاصی ندارد. ولی می توان با روش تست خازن صحت سلامت قطعات را سنجید. برای تعمیر این قطعه نیز فقط تعویض با نمونه مشابه توصیه می شود.
منبع نوشته: http://coldk.ir/inverter-air-conditioner-board-repair/
