بهبود وضعیت پژوهش در دانشگاه ها
?پژوهش و تحقیقات علمی یکی از مهم ترین ماموریت های دانشگاه به خصوص از اوایل قرن نوزدهم میلادی می باشد. تا پیش از این تاریخ، دانشگاه تنها ماموریت حفظ و انتقال دانش و تجربه بشری بین نسل های مختلف را بر عهده داشت. در قرن نوزدهم و با پیدایش بحران های اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه ماموریت ارائه راه حل برای چالش های دنیای واقعی را نیز به صورت جدی در دستور کار خود قرار داد و به تعبیری دانشگاه های نسل دوم و پژوهش محور متولد شدند.
?دانشگاه ارومیه نیز به عنوان دانشگاه مادر استان آذربایجان غربی، در دهه چهل شمسی و با دیدی کاملا کارکردی تاسیس شد. با توجه به اقتضائات بومی و نیاز های محلی آن دوران، دو رشته کشاورزی و دامپزشکی به عنوان اولین رشته های آکادمیک، به تربیت دانشجویان پرداختند و به تدریج سایر رشته ها نیز به این مجموعه افزوده شدند.
?جایگاه پژوهش و تاثیر آن بر برآیند وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی استان را می توان از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار داد. پاسخ به چالش های بومی استان و رفع ایرادات ساختاری موضوعی است که در این نوشتار بررسی می شود. بر اساس شاخص های رتبه بندی تایمز(1) که رتبه بندی سالانه دانشگاه های سراسر جهان را منتشر می کند، دانشگاه ارومیه به عنوان دانشگاه جامع و مادر آذربایجان غربی، وضعیت مناسبی در شاخص های تحقیق و پژوهش و نیز ارتباط با صنعت و درآمد حاصل از آن ندارد. این دو موضوع به خصوص هنگامی که وضعیت دانشگاه ارومیه با دانشگاه های استان های همجوار همچون آذربایجان شرقی و کردستان و یا استان های هم تراز همچون سمنان و یا کرمانشاه مقایسه می شود، وضعیت نامناسب این شاخص ها را بیشتر نمایان می کند. بخشی از این وضعیت را بایستی در رابطه دانشگاه با نهاد های دولتی و نیز تمایل ساختار های رسمی به همکاری با پژوهشگران دانشگاهی مشاهده نمود. با توجه به تنوع رشته های دانشگاهی در سطح دانشگاه های استان، امکان بهره گیری کاراتر از این سرمایه انسانی غنی وجود دارد. بدین منظور می توان راهکار هایی برای ارتقا وضعیت پژوهشی دانشگاه های استان با بهره گیری از ظرفیت های دولتی ارائه کرد:
1️⃣اعلام نیاز های پژوهشی سالانه از طرف ادارات کل و سازمان های دولتی
2️⃣تشکیل پژوهشگاه های استانی با تمرکز بر چالش های بومی استان
3️⃣تعریف پروژه های عملی و میدانی توسط مراکز اقتصادی و اجتماعی استان
4️⃣تعبیه محرک های مادی و معنوی برای مشارکت اساتید دانشگاهی در حل معضلات استان
5️⃣تشکیل تیم های متخصص شامل اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی و تعریف پژوهش های دانشگاهی بر مبنای نیاز های فوری استان
?بررسی روابط نهاد های دخیل در پژوهش با دید سیستمی می تواند رهیافت های نوینی برای سیاستگذاران استانی ایجاد کند که بسط این موضوع در یادداشتی دیگر مطرح خواهد شد. به هر روی، بهبود وضعیت پژوهش های دانشگاهی در استان موضوعی است که می تواند گشایش های اقتصادی و فرهنگی شگرفی به همراه داشته باشد که این موضوع نیازمند توجه مسئولان استانی و دانشگاهیان می باشد.
———————————————————
(1) Times Higher Education
کانال تلگرامی :
