اولین بار که نامِ بیت کوین را شنیدم بر می‌گردد به سالها قبل در جلساتِ گروهِ کاربرانِ لینوکسِ مشهد، در حد یک خبرِ کوتاه در ابتدایِ جلسه در این مورد صحبت شد. بعدها سر کلاسِ درسِ «سیستم‌هایِ توزیعی» می‌خواستم پروژه‌ای مبتنی بر بلاکچین ارائه کنم که خب به دلیلِ اسمِ عجیب و غریب‌اش موافقت نشد و از دو سال پیش به شکلِ جدی‌تری تصمیم گرفتم در موردِ بلاکچین مطالعه کنم و یادبگیرم.
در ابتدا قصد داشتم این مطلب را در وبلاگِ شرکت قرار بدهم ولی از آنجایی که اکثر مطالب این پست صرفاً بر اساسِ تجربه و دانشِ شخصی است، از صرافتِ انجامِ این کار گذشتم. البته اگر راستش را بخواهید همه چیز در موردِ بیت کوین همین است، تجربه و دانش شخصی!
این روزها به دلایلِ اقتصادی از جمله بالا رفتن قیمتِ دلار و بیت‌کوین و پایین بودن قیمتِ حامل هایِ انرژی به‌خصوص برق در ایران، مجدداً بحث در موردِ خرید و فروش و استخراجِ بیت‌کوین در جامعه به شدت بالا گرفته است، افرادِ زیادی در این مورد سؤال می‌پرسند یا به دنبالِ راهی برای ورود به این بازار نسبتاً نوظهور هستند.
در این پست بنا دارم تا به سؤالاتی که عموما پرسیده می‌شود پاسخ دهم، این نوشته ممکن است در طولِ زمان گسترش یافته و یا تغییر کند.
در این قسمت به هر سؤال به ۵ طریق پاسخ داده می‌شود:
پاسخِ خیلی خیلی کوتاه: به صورتِ یک تعریف حداکثر یک جمله‌ای
پاسخِ فنیِ کوتاه: وارد توضیحات فنی می‌شود ولی به نحوه‌یِ عملکرد نمی‌پردازد
پاسخِ غیرِ فنیِ کوتاه: این پاسخی است که خیلی‌ها انتظار آن را دارند، اگر خیلی بی حوصله هستید فقط به خواندن این پاسخ اکتفا کنید.
پاسخِ فنیِ حوصله سر بر: واقعاً دلیلِ وجودِ این پاسخ را نمی‌دانم! یعنی دلیلی برای بیانِ این پاسخ نیست ولی اگر به جزئیاتِ فنی علاقه‌مند هستید این پاسخ می‌تواند برایِ شما جذاب باشد، در غیرِ اینصورت از آن عبور کنید.
پاسخِ حقیقی: شاملِ چیزی است که شاید دوست نداشته باشید بدانید!
پاسخ خیلی خیلی کوتاه: یک پولِ دیجیتال «رمز ارز»
پاسخ کوتاه فنی: یک واحدِ پولیِ مبتنی بر شبکه‌هایِ همتا به همتا در یک سیستمِ توزیع شده و با مکانیزمِ اجماع
پاسخ کوتاه غیر فنی: یک واحدِ پولیِ جهانی که در آن نقشِ بانکِ مرکزی و دیگر واسط‌ها حذف شده و افراد در آن راسا نسبت به انتقالِ دارایی اقدام می‌کنند.
پاسخ فنی حوصله سر بر: سالها قبل از وجود بیت‌کوین، استفاده از دفاتر کل رواج داشت و هنوز هم برایِ انجامِ کارهایِ حساب‌داری از این دفاتر استفاده می‌شود. با فراگیر شدنِ فناوریِ اطلاعات، این علم جای خود را در امورِ حساب‌داری نیز باز کرد و دفاترِ کلِ دیجیتالی ارائه شدند، پس از آن با ظهور و رشدِ یکباره‌یِ شبکه‌یِ جهانیِ اینترنت و شبکه‌هایِ کامپیوتری این دفاتر به شکل توزیع شده نیز موردِ استفاده قرار گرفت.
از طرفی قبل از حبابِ «دات کام» افرادِ زیادی نسبت به تولید و عرضه‌یِ پولِ مجازی مبادرت کردند که به دلایلی هر یک از پروژه‌ها به شکست انجامید (اینجا را بخوانید)، رؤیایِ پولِ غیرِ متمرکز بارها توسط اقتصادانان برجسته از جمله «فریدمن» مطرح شده بود، شبکه‌هایِ همتا به همتا و شبکه‌هایِ توزیعی در ابعادِ گسترده مورد استفاده قرار می‌گرفتند و رمزنگاری به عنوانِ یک دانشِ هیجان‌انگیز به سرعت رو به رشد بود، با این حال هیچ اقبالِ عمومی به پول‌هایِ دیجیتالی وجود نداشت تا اینکه یک نامه از طرفِ شخصی ناشناس به نامِ «ساتوشی ناکاموتو» در یک لیستِ پستی منتشر شد که خبر از تولیدِ نوع جدیدی از پول‌هایِ دیجیتالِ رمزنگاری شده و غیرِمتمرکز مبتنی بر اجماع در بسترِ شبکه‌یِ توزیعی و به شکلِ همتا به همتا می‌داد (تمام اصطلاحاتی که در این قسمت به کار رفت را می‌توانید در همین یک عبارت پیدا کنید)! ارزِ جدید دو ویژگیِ منحصر به فرد داشت، اول آنکه کاملاً به شکلِ متن‌باز ارائه شده بود و جامعه می‌توانست نسبت به بهبودِ آن وارد عمل شود و دوم اینکه این ارزِ جدید راهی برایِ حلِ مشکلِ «خرجِ مجدد یا دوبار پرداخت» پیدا کرده بود، این مشکل که در تمامیِ شبکه‌هایِ مشابه وجود داشت این امکان را به افراد می‌داد تا به محضِ دریافتِ مقداری ارز، قبل از آنکه شبکه متوجه بشود آن پول را برایِ چند نفر واریز کنند و عملاً در عرضِ چند ثانیه داراییِ خود را به شکلِ غیرِاخلاقی (و البته زیرکانه) چند برابر کنند، ساتوشی یک راهِ حلِ جالب برای این موضوع پیدا کرد که می‌توانید در اینجا آن را بخوانید.
مواردِ فوق سبب شد که بیت‌کوین در میانِ جامعه‌یِ کاربری از محبوبیتِ خاصی برخوردار شود، مرموز بودنِ سازنده‌یِ آن، حلِ مشکلِ دوبار پرداخت، متن‌باز بودن و عدمِ اعتمادِ افراد به سیستم‌هایِ بانکی و همینطور استفاده از رمزنگاری و ناشناس بود در عینِ وجودِ شفافیت در سیستمِ مالی توانست بیت‌کوین را با اقبالِ عجیبی رو‌به‌رو کند. در این میان اتفاقاتِ سیاسی و حتی شوخی‌هایِ خوره‌هایِ فناوری نیز بی تأثیر نبود.
شاید مهم‌ترینِ این اتفاقات یکی خرید اولینِ پیتزا با بیت‌کوین باشد و دیگری بحرانِ اقتصادی یونان، اتفاقِ اول باعثِ مشهوریتِ بیت‌کوین در جامعه و اتفاقِ دوم سببِ استفاده از آن توسطِ عامه‌یِ مردم شد.
پس از آن مباحثِ تجاری و سیاسیِ دیگری واردِ معادلات شد، سود! افراد می‌توانند بیت‌کوین را استخراج کنند، این ارزِ جدید قابلِ دستیابی است، کافی است تا یک معادله‌یِ ریاضی را حل کنید تا پول‌دار شوید! برایِ خیلی از افراد در ابتدایِ کار و زمانی که شبکه کوچک بود، استخراجِ بیت‌کوین یک درآمدِ بادآورده محسوب می‌شد، پیچیدگیِ شبکه بسیارِ کم بود و رقابت برای کسبِ درآمد ناچیز در نتیجه افراد شروع به استخراجِ بیت‌کوین کردند و در طولِ زمانِ کوتاهی شرکت‌هایِ عظیمی برایِ این کار به وجود آمد و امروزه این تجارت به‌قدری رشد کرده که پیشبینی می‌شود چیزی نزدیک به یک‌دهم درصد از گرمایش کره‌یِ زمین بابتِ دستگاه‌هایِ استخراجِ بیت‌کوین است و البته پیشبینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۳ استخراجِ بیت‌کوین سبب شود گرمایِ زمین ۲ درجه‌یِ سانتی‌گراد بیشتر شود!
البته خبرِ خوب برایِ دوستدارانِ محیط زیست این است که طبقِ بررسی‌ها و با در نظر گرفتنِ ارزشِ بیت‌کوین، مقدارِ انرژی که صرفِ استخراجِ بیت‌کوین می‌شود اگر قرار بود صرفِ تولیدِ پولِ کاغذی شود، خسارت بیشتری به زمین می‌رسید (می‌توانید یک مقاله‌یِ با مزه در این مورد را در اینجا بخوانید).
قسمتِ غم انگیزِ ماجرا ولی چیزِ دیگری است، رؤیایِ ساتوشی هیچ‌وقت به حقیقت نپیوست! شاید باور نکنید ولی ایده‌یِ ایجادِ یک پولِ غیرمتمرکز که همه فکر می‌کنند همان ارزهایِ دیجیتال است هیچ‌وقت محقق نشد و اگر هم شد، دوره‌یِ آن خیلی کوتاه‌تر از تصورِ همه بود.
رشدِ چمگیرِ قیمتِ بیت‌کوین باعث شد افرادِ ثروتمند، سازمان‌هایِ عرض و طویل و حتی دولت ها به شکلِ آشکار و پنهان واردِ بازی شده و اقدام به استخراجِ بیت‌کوین در ابعادِ بسیار وسیع کنند، آنها با در اختیار داشتنِ حجمِ زیادی از ارز که از طریقِ استخراج یا خرید از اشخاصِ ثالث بدست آورده‌اند می‌توانند به راحتی قیمتِ بیت‌کوین را تعیین کنند، انجمن‌هایِ مخفیِ بسیاری شکل گرفته که در آن افرادِ با نفوذ با تغییرِ قیمت‌ها کنترل بازار را در دست می‌گیرند و یک شبکه‌یِ مخفی برای مدیریتِ قیمت ایجاد شده که منافی با ذاتِ اصلیِ بیت‌کوین است.
پاسخ حقیقی: هیچ چیز! در حقیقت بیت‌کوین مجموعه‌ای از مقادیرِ رمزنگاری شده و ذاتاً بی‌ارزش است که جامعه برایِ حیات و مرگ آن تعیینِ تکلیف می‌کند.
پاسخ خیلی خیلی کوتاه: نمی‌دانیم!
پاسخ کوتاه فنی: نمی‌دانیم!
پاسخ کوتاه غیر فنی: نمی دانیم!
پاسخ فنی حوصله سر بر: نمی‌دانیم! با این حال شایعاتِ زیادی در این مورد وجود دارد، از وجودِ یک برنامه نویسِ ژاپنی تا فردی که در استرالیا ادعا می‌کند ساتوشی است و حتی هنرمندی آمریکایی که ار قضا ریاضی‌دان است و رابطه‌یِ خونی با پدیدآورندگانِ بلاکچین دارد و حتی ادعاهای خانمِ کسپرسکی که بیان می‌کند نوکوماتو در‌واقع نامِ عملیاتیِ یک تیمِ بزرگ در آمریکا است که به دلایلِ سیاسی بیت‌کوین را به عنوانِ پولِ پشتیبانِ دلار با حمایت‌هایِ نامحدودِ دولتی ایجاد کرده‌اند! در عین حال این موضع آنچنان اهمیتی ندارد، مگر مهم است مخترعِ کاغذ چه کسی بوده؟ اینکه ساتوشی کیست به همان اندازه اهمیت دارد، چیزی که می‌بایست برای ما اهمیت داشته باشد دانشی است که ایجاد شده و نه کسی که آنرا به هر هدفی که داشته ایجاد کرده.
پاسخ حقیقی: نمی دانیم!
پاسخ خیلی خیلی کوتاه: بسیار پیچیده‌تر از آن‌چیزی که تصورِ عمومی‌است.
پاسخ کوتاه فنی: بیت‌کوین بر اساسِ شبکه‌یِ بلاکچین یا زنجیره‌ی بلوک فعالیت می‌کند، در این سیستم هیچ نقطه‌یِ مرکزی وجود ندارد و افراد با هم بر رویِ درست بودنِ اطلاعات یا اشتباه بودنِ آن اجماع می‌کنند.
پاسخ کوتاه غیر فنی: افراد در یک محیطِ عمومی لیستِ اموال و دارایی‌هایِ خود را جار می‌زنند، تمامِ کسانی که صدایِ فریاد را می‌شنوند لیستِ اموالِ فرد را در دفترچه‌یِ خود یادداشت می‌کنند، همچنین اگر فردی مقداری از داراییِ خود را به شخصِ دیگری بدهد، این انتقالِ دارایی نیز فریاد زده می‌شود و همه آنرا یادداشت می‌کنند در نتیجه در هر زمان تمامیِ افراد لیستِ اموالِ فعلیِ دیگران را به شکلِ کامل در اختیار دارند و لیستی از اموالِ منتقل شده، همچنین افراد در پایانِ هر وعده‌یِ کاری دفترچه‌هایِ خود را مقایسه می‌کنند و یک دفترچه به عنوانِ مرجع انتخاب می‌شود و دیگران یک نسخه از آن را برایِ شروعِ وعده‌یِ کاریِ بعد ملاک قرار می‌دهند و این روند به شکلِ بی‌پایان تکرار می‌شود.
پاسخ حوصله سر بر: ساختارِ کارِ بیت‌کوین کمی پیچیده‌است و توضیحِ کامل آن می‌توانند موضوعِ مطالعه و یا نگارشِ یک کتابِ فنی و خسته‌کننده باشد (البته ما یک کتابِ غیر فنی و جذاب را آماده کرده‌ایم که به زودی منتشر خواهد شد!)، در اینجا تنها به کلیاتِ موضوع اشاره می‌شود و اگر آنقدر حوصله داشتید که این متن را تا انتها بخوانید، احتمالاً می‌توانید کتاب‌هایِ خسته‌کننده‌ای در موردِ روشِ کارِ بیت‌کوین پیدا کنید و قبل از خواب آنرا بخوانید.
قبل از هر چیز باید بدانید بلاکچین چطور کار می‌کند. طرزِ کار بلاکچین به شکلِ یک زنجیره‌ای از بلاک‌ها هست که به یکدیگر متصل شده‌اند، می‌توانید صفحاتِ یک کتاب را در نظر بگیرید که هر صفحه با استفاده از شماره‌گذاری به صفحه‌یِ قبل مربوط است، حتی اگر شما یک کتابِ برگه برگه شده را در اختیار داشته باشید می‌توانید با استفاده از شماره‌یِ صفحات آنها را به هم مرتبط کنید.
همه‌چیز از برگه (بلاکِ) صفر شروع می‌شود، در این برگه هنوز هیچ چیزی از داستان شروع نشده و فقط شاملِ اطلاعاتِ کلی از کتاب است مثلاً شناس‌نامه‌یِ کتاب، اطلاعاتِ این برگه برای اینکه از تغییرات محفوظ باشد و کسی نتواند آن را تغییر دهد توسطِ یک الگوریتمِ درهم‌ریزی (هش) بررسی شده و حاصلِ نهایی در انتهایِ برگه درج می‌شود، وجودِ این هشِ منحصر به فرد می‌تواند در آینده به ما نشان دهد که اطلاعاتِ این صفحه دستکاری شده است یا نه.
پس از آن افراد شروع به انجامِ تراکنش می‌کنند و مجموعه‌یِ تراکنش‌ها پس از هر وعده‌یِ کاری در بلاک‌ِجدید ثبت می‌شود (در حالِ حاضر هر وعده‌یِ کاری نزدیک به ده دقیقه است) . بعد از پایانِ وعده‌یِ کاری رقابت برای پول‌دار شدن شروع می‌شود، تمامیِ افرادی که در شبکه عملِ استخراج را انجام می‌دهند باید دو کارِ اصلی را قبل از دیگران به اتمام برسانند:
۱– یک رکوردِ پاداش به انتهایِ زنجیره‌یِ تراکنش‌ها اضافه کنند، این رکورد در‌واقع پاداشِ استخراجِ موفق است و امروز این مبلغ ۱۲.۵ بیت کوین است که هر چهار سال مبلغ آن نصف می‌شود. (اینجا می‌توانید یک شمارشگر در این مورد پیدا کنید)
۲– پس از اضافه کردنِ رکوردِ پاداش عملیاتِ نفس‌گیرِ استخراج شروع می‌شود، باید فرد زودتر از بقیه تمامیِ اطلاعاتِ موجود در بلاکِ جاری را با اضافه کردنِ رشته‌هایِ تصادفی (nonce) به تابعِ هش داده و خروجیِ آن را با هشِ بلاکِ قبل مقایسه کند، در صورتی که تفاوتِ هشِ جاری با هشِ قبلی مقداری بود که از قبل پیشبینی شده فرد برنده‌یِ مبلغِ پاداش می‌شود در غیر اینصورت باید یک رشته‌یِ تصادفیِ جدید به انتهایِ بلاک اضافه کند و این عملیات را تکرار کند تا زمانی که به هش درست دست‌پیدا کند و یا فردی بتواند زودتر از او هشِ مناسب را بدست آورد.
در صورتی که فردی زودتر از بقیه هش را به دست آورد بازی تمام نمی‌شود، در‌واقع این قسمتِ دوست‌داشتنی و هیجان انگیزِ بازی است که در آن فردِ بازنده از دور خارج نمی‌شود و هنوز شانسِ پیروزی دارد. اگر قرار بود به محضِ باختن فرد از چرخه‌یِ رقابت کنار زده شود بازی هیجان کافی را نداشت و بازیکنان خیلی راحت باهم تبانی می‌کردند و چون کسی ناظر بر رفتارِ کسی نیست در همان ابتدایِ امر بیت‌کوین شکست می خورد!
بازی به این شکل ادامه پیدا می‌کند که اگر فردی زودتر هش را پیدا کرد بقیه‌یِ افراد سعی می‌کنند تا نشان دهند هشِ پیدا شده و یا تراکنش‌های ِبلاک دارای مشکل است، در اینصورت خودشان برنده‌یِ بازی می‌شوند و در عین‌حال یک مکانیزمِ نظارتیِ دقیق و همیشگی در سیستم به‌وجود می‌اید که بازنده‌ها برای ِبازگشت به بازی و دریافتِ سود نهایتِ تلاش خود را برایِ پیدا کردنِ هر تقلبی به کار می بندند.
اگر دو بازیکن همزمان به هشِ درست دست پیداکنند، کسی برنده است که زنجیره‌یِ بزرگتری از تراکنش‌ها را در اختیار داشته باشد و اگر هر دو زنجیره یکسان بود کسی برنده است که هشِ ارزشمندتری از نظرِ عددی در اختیار داد.
پیدا کردنِ این الگوریتمِ هش به شکلی است که میزانِ زمان و انرژی بسیاری از سیستم‌ها می‌گیرد و به آن «اثبات از طریق کار» گفته می‌شود. با رشدِ سخت‌افزار‌ها و ظهورِ دستگاه‌هایِ مخصوصِ استخراج، زمانِ پیدا کردنِ هش به شدت کاهش یافته و ممکن است یک هشِ درست در عرض چند ثانیه پیدا شود و این قسمت دیگر ِبامزه‌ای است که در بیت‌کوین وجود دارد! شما پیشرفت کرده‌اید پس به مرحله‌یِ بعد می‌روید و بازی سخت‌تر می‌شود! در‌واقع اگر افراد در زمانی کمتر از ده دقیقه بتوانند هشِ درست را پیدا کنند الگوریتمِ بیت‌کوین اقدام به سخت کردنِ هش می‌کند تا زمان یافتنِ هشِ جدید طولانی‌تر شود و این روند آنقدر اتفاق می‌افتد تا میانگینِ استخراج در طولِ زمان همیشه ده‌دقیقه باقی بماند! هوشمندانه و اعجاب آور است!
این کلیاتِ تمامِ چیزی است که باید در موردِ استخراج بدانید، مفاهیمِ بسیار پیچیده‌ای از رمزنگاری، شبکه و دیگر زمینه‌ها وجود دارد که می‌توانید آنها را مطالعه کنید، برای نمونه «کلیدِ عمومیِ گسترده» را جستوجو کنید، یک مفهومِ جدید و جذاب در رمزنگاری که کمک می‌کند هویتِ افراد در شبکه‌یِ بلاکچین (در اینجا بیت‌کوین) ناشناس بماند.
پاسخ حقیقی: با استفاده از توابعِ درهم‌ریزی و انجامِ یک سری‌ها کارهایِ محاسباتیِ پیچیده و بی‌ارزش که زمان و هزینه‌ی زیادی در پی دارد.
پاسخ خیلی خیلی کوتاه: خیر
پاسخ کوتاه فنی: توصیه نمی‌شود مگر به شرطِ احتیاط
پاسخ کوتاه غیر فنی: می‌توانید وارد این بازار شوید ولی فراموش نکنید باید چیزهایِ زیادی یاد بگیرید قبل از ورود به بازار. در‌واقع بازارِ خرید و فروشِ بیت‌کوین یک بازارِ غیرِقابلِ پیشبینی و هیجانی است، باید ریسک پذیر باشید و از انواعِ کلاهبرداری و خطراتِ آن آگاه باشید. باید در موردِ امنیت چیزهایی بدانید اینکه چه چیزهایی را نباید در اختیارِ دیگران قرار دهید بسیار مهم است، باید شّمِ خوبی داشته باشید و از اینکه سرمایه‌تان یک‌شبه نابود شود هراسی نداشته باشید، ممکن است در نهایت بتوانید یک جزیره‌یِ کوچک در جایی خوش آب و هوا بگیرید ولی باید تمامِ زندگی خود را وقف این ماجرا کنید.
پاسخ حوصله سر بر:
خواندن این پاسخ برای همه ضروری است!
خیلی‌ها فکر می‌کنند بازارِ بیت‌کوین چیزی است شبیه به بورس ولی باید بدانید که شباهتِ بین این دو شباهتِ بین سنگ است و گلابی! اگر شما بین این دو شباهتی می‌یابید قطعاً می‌توانید بین بورس و بیت‌کوین هم شباهت پیدا کنید.
یادتان باشد که عمرِ بیت‌کوین بسیار ناچیز است، هیچ تاریخچه‌یِ درستی در موردِ آن وجود ندارد، برخلافِ بورس که قدمتی طولانی دارد. در دوره‌یِ کوتاهِ بیت‌کوین ما هیچ جنگِ بزرگی را تجربه نکردیم، هیچ بیماریِ عمومی وجود نداشته و سوانح طبیعی خیلی کمی رخ داده، خیلی از دولت‌ها هنوز آن را به رسمیت نمی‌شناسند ، قوانین خاصی در موردِ آن وجود ندارد و نبضِ بازار در اختیار افراد کمی است. اگر کسی به شما پیشنهاد داد که به روشِ بورس با آن برخورد کنید بدانید چیز ِزیادیِ از ذاتِ بیت‌کوین نمی داند، تحلیلِ تکنیکال و فاندامنتال برایِ بازارِ بیت‌کوین شبیه این است که بخواهید مقدارِ دو تاس قبل از پرتاب را با استفاده از فالِ قهوه پیشبینی کنید (البته شاید فالِ قهوه نتیجه‌یِ درست‌تری به شما بدهد تا تحلیل‌هایِ عمومی!). برخلافِ همه‌یِ پیشبینی‌ها در اواخرِ سالِ میلادیِ قبل و قبل از سالِ جدیدِ چینی قیمتِ بیت‌کوین توسطِ گروهی از افراد به شدت افزایش پیدا کرد (تا مرزِ ۲۰ هزار دلار) و بعد یک سقوطِ غیرِقابلِ پیشبینی تر داشتیم (تا حدودِ ۳۵۰۰ دلار)، من به شخصه افرادی را می‌شناسم که زندگیِ خود را در اوجِ قیمتِ بیت‌کوین چوب حراج زدند و اکنون تنها دارایی‌شان چند عددِ بی مصرف است در یک کیفِ پولِ اینترنتی! و البته افرادی هم توانستند یک شبه میلیاردر شوند. در این بازار شاید استفاده از تکنیک‌هایِ بورس بتواند کمی به شما راهنمایی برساند ولی اصلاً نباید رویِ آن حساب کنید، کمی شانس و ریسک‌پذیری می‌تواند کمکِ بسیار بیشتری محسوب شود. باید دائماً بازار را رصد کنید و آستانه‌یِ ضرر را مشخص کنید، به محض رسیدن به آستانه‌یِ ضرر از بازار خارج شوید حتی با ضرر و برایِ سود هم چشم انداز واقعگرایانه داشته باشید و طمع نکنید.
در کنارِ تمام این‌ها شیوه‌هایِ بسیار زیاد و متنوعی برای کلاهبرداری وجود دارد، مراقبِ کلاهبردارانِ باهوش باشید، آنها همیشه چند قدم از شما جلوتر هستند، به افراد بدونِ احرازهویتِ کامل اعتماد نکنید و در این مورد به شدت سخت‌گیر باشید، در موردِ روش‌هایِ آن اطلاع کسب کنید و فراموش نکنید لازم نیست به کسی اطلاعاتی بیشتر از آنچه نیاز دارد بدهید.
بیایید با یک مثال در دنیایِ واقعی این بحث را خاتمه دهیم، ممکن است کمی گیج‌کننده باشد ولی آنرا چند بار و با دقت بخوانید.
ما سه اسمِ فرضی داریم (در این اسامی سعی شده یکی دختر، یکی پسر و سومی نامشخص باشد تا توازنِ جنسیتی حفظ شود):
احمد
رها
سوسن
احمد می‌خواهد مقداری بیت کوین بخرد به ارزشِ ۱۰۰ میلیون تومان
سوسن می‌خواهد مقداری بیت‌کوین بفروشد به ارزشِ۱۰۰ میلیون تومان
رها یک کلاهبردار است
احمد در یک گروهِ تلگرام درخواستِ خرید را مطرح می‌کند، رها آنرا می‌بیند و فوراً پاسخ می‌دهد، در همان زمان رها به سوسن خبر می‌دهد که خریدارِ بیت‌کوین است و سوسن خوشحال می‌شود که یک مشتری پیدا کرده.
احمد و سوسن هر دو بسیار محتاط هستند و می‌خواهند فرایندِ احراز هویت حتماً انجام شود برای همین احمد از رها می‌خواهد تا عکسی از صورت خودش در کنارِ کارتِ ملی و کارتِ بانکی برای او بفرستد، رها این درخواست را عیناً به سوسن منتقل می‌کند و سوسن عکسی از صورتِ خودش در کنارِ کارتِ ملی و کارتِ بانکی برای رها ارسال می‌کند و رها عکسِ دریافتی را برایِ احمد می‌فرستد. احمد برای اطمینان یک عبارتِ تصادفی را برای رها می‌فرستد تا آن را رویِ کاغذ بنویسد و با همان لباسی که در عکس قبلی داشته کنار صورتش بگیرد و برای او بفرستد، رها این فرایند را به اطلاعِ سوسن می‌رساند و سوسن عکس را ارسال می‌کند و رها انرا به احمد می‌رساند. اکنون احمد مطمئن شده که رها همان سوسن است، در گامِ بعدی احمد پول را به حسابِ کارتی که در عکس بوده یعنی حسابِ سوسن ارسال می‌کند و به محضِ دریافتِ پول، سوسن شماره‌یِ کیفِ پول را برایِ واریزِ بیت‌کوین از رها درخواست می‌کند و رها آدرسِ کیف پول خودش را می‌دهد! سوسن هم چون پول را دریافت کرده بیت‌کوین را به حسابِ رها واریز می‌کند و تمام!
این یک نمونه‌ی‌ای از کلاهبرداری است که اخیراً اتفاق افتاده و اگر مراقب نباشید ممکن است شما احمدِ بعدی باشید!
پاسخ حقیقی: اگر فکر می‌کنید به قدرِ کافی باهوش، خوش‌شانس و محتاط هستید، بازارِ بیت‌کوین می‌تواند پولِ خوبی نصیب شما کند وگرنه اصلاً به آن فکر نکنید.
پاسخ خیلی خیلی کوتاه: شاید! خوب حساب کنید.
پاسخ کوتاه فنی: عواملِ بسیار زیادی در اینجا باید مدِ نظر باشد، میزانِ پیچیدگیِ شبکه، هزینه‌یِ دستگاه، طولِ عمرِ دستگاه، هزینه‌یِ برق، هزینه‌یِ نگهداری و غیره.
پاسخ کوتاه غیر فنی: اگر برقِ ارزان‌قیمت در اختیار دارید و می‌توانید سرمایشِ موردِ نیاز برای نگهداریِ دستگاه را فراهم کنید و همینطور فروشنده‌یِ مطمئنی برای خریدِ دستگاه می‌شناسید، اینکار می‌تواند بازده‌یِ قابلِ قبولی داشته باشد. در غیرِ این صورت یک سری به مزارع بزنید شاید سودِ کار در مزرعه بیشتر باشد. (این جمله‌به شکلِ آزاردهنده‌ای دو پهلو است، واقعاً شاید سرمایه‌گذاری در یک مزرعه بتواند سودِ بیشتری به شما بدهد و البته به مجموعه‌هایی که در ابعاد گسترده بیت‌کوین را استخراج می‌کنند هم مزرعه‌یِ استخراج می‌گویند، برخی از آنها در قبالِ پرداختِ مبلغی از شما به شکلِ ماهانه سود پرداخت می‌کنند که در صورتی که سرمایه کافی ندارید و یا نمی‌خواهید ریسک کنید می‌تواند گزینه‌یِ خوبی محسوب شود.)
پاسخ حوصله سر بر:
عملیاتِ استخراج عموما عملیاتِ پر هزینه‌ای است، باید به برق با قیمت معقول دسترسی داشته باشید و بتوانید هزینه‌یِ نگهداری و سرمایش برای دستگاه‌ها را تأمین کنید، همچنین دستگاه را با قیمت مناسب و به شکل مطمئن تهیه کنید. اگثر دستگاه‌ها طول عمری برابر ۶ ماه تا یک‌سال دارند پس قبل از هرچیز مطمئن شوید که در طیِ این مدت می‌توانید سودِ موردِ نظر را کسب کنید.
فراموش نکنید که هر دستگاه می‌تواند یک یا چند ارزِ مختلف با توجه به الگوریتمِ آن استخراج کند پس دستگاهی را انتخاب کنید که بیشتر از یک ارز را پشتیبانی کند.
سری به سایت‌هایِ محاسبه گر بندازید، تک تک دسنگاه‌ها را با قیمتِ برقِ خودتان امتحان کنید و ببینید چه دستگاهی تواند بیشترین سوددهی را برای شما داشته باشد. در انتهایِ همین متن یک سایت برای بررسیِ دستگاه‌ها معرفی شده و اگر لازم شد روزها در این سایت وقت بگذرانید تا به اطلاعاتِ درستی برسید. همچنین یک پروپوزالِ پیشنهادی در انتها مطرح شده است که مربوط به سال گذشته می‌باشد شبیه این پروپوزال توسطِ سه ارگان دولتی و شبه دولتی و خصوصی درخواست شده بود که مبنای تصمیم‌گیریِ هر سه آنها برای ورود به بخشِ استخراج قرار گرفت، شاید این اطلاعات با آنکه کمی قدیمی است بتواند به انتخابِ بهتر شما کمک کند. (به دلایلی انجام این امر میسر نشد!)
قبل از ورود به بازار در موردِ استخر‌هایِ (pool) مختلف تحقیق کنید و بدانید کدام استخر بیشترین بازدهی را دارد، به شکبه‌یِ فروش فکر کنید و از نیرو‌هایِ متخصص و مشاورانِ فنی استفاده کنید.
پ ن منابع: سعی شده تا حدِ امکان برایِ منبع گذاری از ویکی‌پدیایِ فارسی استفاده شود، اگر فکر می‌کنید این منابع به اندازه‌یِ کافی خوب نیست خب همین الان دست به کار شوید و آنرا بهبود بدهید!
پ ن فنی؛ بسیار از مفاهیم ساده سازی و یا خلاصه شده‌اند، خیلی از آنها نیمه کاره رها شده‌اند و یا از ذکر منابع و توضیحات غیر ضروری اجتناب شده است.
پ ن ادبی: «کسره» بالذات ارزشی برابرِ یک واژه‌یِ کامل دارد، سعی شده تا حدِ امکان از آن استفاده شود، برای اطلاع بیشتر به این مقاله‌یِ داریوشِ آشوری مراجعه کنید.
پ ن نهایی: این متن بدونِ ذکرِ منبع قابل استفاده، ویرایش و بهبود است.
توضیحات و منابعِ بیشتر:
