اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی یک پدیده رفتاری است که می‌تواند به دلایل مختلفی به وجود آید. این دلایل می‌توانند فردی، اجتماعی و روان‌شناختی باشند. در زیر به برخی از عوامل احتمالی اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی اشاره می‌کنم:
رسانه‌های اجتماعی با محتواها و ویژگی‌های جذابی که ارائه می‌دهند، فرد را به خود جلب می‌کنند و احتمال تجربه هیجانات مختلف و ارتباط با دیگران را فراهم می‌کنند.
رسانه‌های اجتماعی می‌توانند فرصت‌های بیشتری برای برقراری ارتباط با دیگران و اشتراک تجربیات فراهم کنند، به ویژه برای افرادی که در جوامع واقعی شاید دچار احساس تنهایی و ایزوله شدن باشند.
هم سن و سالها و دیگر افراد معتبر در رسانه‌های اجتماعی می‌توانند الگوهای رفتاری برای فرد ارائه دهند و او را تحت تأثیر قرار دهند.
برخی از افراد ممکن است به دلیل تحولات یا مشکلات در زندگی واقعی خود به رسانه‌های اجتماعی روی آورده و از آن‌ها به‌عنوان یک روش فرار یا مکمل برای خود استفاده کنند.
اطلاعات پیوسته و به‌روز در رسانه‌های اجتماعی، می‌توانند باعث افزایش احساس عدم قطعیت و کنجکاوی در فرد شوند و او را به تماشای و مصرف اطلاعات بیشتر درگیر کنند.
افراد ممکن است از رقابت‌ها و انگیزه‌های اجتماعی در رسانه‌های اجتماعی برای بهبود خود و یا کسب تأیید اجتماعی استفاده کنند.
برخی از رسانه‌های اجتماعی، با طراحی محتواها و ویژگی‌های مخصوص، می‌توانند احساس رضایت، شادی، احترام به خود و تأثیرات مشابه روان‌شناختی را در فرد ایجاد کنند و او را مجذوب خود کنند.
تقویت مثبت (ارگ از این دست پستها بفرستی منم زیرش قلب می‌ذارم) و منفی (اگر دائم آنلاین نباشی فالوورات کم میشه):
رسانه‌های اجتماعی می‌توانند با ارائه تأییدها، لایک‌ها، کامنت‌ها و بازخوردهای مثبت و تشویق‌ها به کاربران، تقویت مثبت رفتارها را به وجود آورند و کاربران را به مصرف بیشتر و بیشتر وقت در این پلتفرم‌ها ترغیب کنند.
دسترسی آسان به اینترنت و دستگاه‌های هوشمند، تبلیغات فراوان مرتبط با رسانه‌های اجتماعی و نهایتاً فرهنگ مصرف اطلاعات و وقت‌گذرانی در این پلتفرم‌ها نیز می‌تواند نقش مهمی در ایجاد اعتیاد ایفا کند.
تأثیر گروهی نقش مهمی در ایجاد اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی دارد. زمانی که افراد در یک گروه اجتماعی یا شبکه‌های اجتماعی به شکل گسترده‌تری فعال هستند، احتمال دارد که افراد دیگر نیز از این رفتارها الهام بگیرند و درگیر شوند.
برخی افراد ممکن است به علت کمبود رفتارهای جایگزین سالم و مفید، به رسانه‌های اجتماعی روی آورده و به جای فعالیت‌های فیزیکی، تفکر خلاقانه و ارتباطات اجتماعی حقیقی، وقت خود را صرف مصرف غیرمنظم و بیهوده در اینترنت می‌کنند.
رسانه‌های اجتماعی، بسیاری از محتواهای جذاب و اعتیادآور مانند ویدئوهای و عکس‌ها و عناوین جالب، خبرهای مهندسی شده و... را ارائه می‌دهند که می‌تواند کاربران را به خود جلب کند و آن‌ها را به مصرف بیشتر ترغیب کند.
همچنین، مصرف بیش از حد رسانه‌های اجتماعی می‌تواند به مشکلات و اختلالات روانی مانند اضطراب اجتماعی، افسردگی، اختلال استفاده‌ای از اینترنت (Internet Use Disorder) منجر شود. از این‌رو، استفاده مسئولانه و متعادل از رسانه‌های اجتماعی بسیار مهم است تا به این اعتیادها و مشکلات ناشی از آن‌ها پیشگیری شود.
برای مدیریت بهتر استفاده از رسانه‌های اجتماعی و جلوگیری از ایجاد اعتیاد، می‌توانید مراقب تعادل بین زمان مصرف آن‌ها و زندگی واقعی خود باشید. تعیین محدودیت‌های زمانی برای استفاده روزانه، تعاملات حقیقی با افراد در جامعه، انجام فعالیت‌های سالم و مفید و اجتناب از استفاده مکرر و بی‌هدف می‌تواند کمک کند تا از احتمال اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی کاسته شود.
نویسنده:
سایر مطالب:
چرا بعضیها سر مردم کلاه گشاد می‌گذارند
ناحیه‌های مغزی که مربوط به حس عاطفه و دلسوزی و قساوت قلب است
تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر سلامت روانی: مشکلات و راه حل‌ها
