برای درک کامل اینکه چرا نظامیان، نیروهای امنیتی و ماموران حکومتی، در انقلابهای غیر خشونت آمیز به حاکمیت وفادار میمانند یا تغییر جهت میدهند و در کنار معترضان قرار میگیرند، تحقیقات بیشتری نیاز داریم. اما آیا استفاده از تاکتیکهای غیر خشونت آمیز اصلاً اثری بر روی این افراد بی رحم خواهد گذاشت؟ علت اصلی تغییر جهت نیروهای امنیتی در انقلابهای اخیر (تونس، مصر، اروپای شرقی و ...) منافع شخصی کاملاً مادی بوده و یا احساس دلسوزی و همدردی با معترضان در آنها بیدار شده بود؟ شاید هم هر دو؟
به نظر، مقاومت مدنی و انقلاب غیر خشونت آمیز، به دلایل زیر نقش حیاتی را در تغییر نظر نظامیان وفادار به حکومت بازی کرده است:
1. هدف گرفتن انسانهای مادیگرا از طریق ضربه زدن به منافع شخصی:
تاکتیکهای فعالان غیر خشونت آمیز، باعث به وجود آمدن بحرانهای ملی شد. در اینجاست که نیروهای امنیتی به فکر فرو میروند: آیا در سمت بازنده این نبرد هستند یا خیر.
2. هدف گرفتن انسانهای معنویگرا از طریق فعال کردن حس همدردی و دلسوزی:
روشهایی غیر خشونت آمیزی که بیشتر معترضان بر آن اصرار ورزیدند و به شکلی سازمانیافته و منظم اجرایش کردند، احتمال ریزش در نظامیان را به طرز قابل توجهی افزایش داد. اگر معترضان به خشونت متوسل میشدند، ممکن بود نیروهای امنیتی، دیدگاه حاکمیت مبنی بر تروریست و اغتشاشگر بودن معترضان خیابانی را بپذیرند. اما معترضان در تاکتیکهای غیر خشونت آمیز منضبط بودند و این امر، باعث شد که نیروهای امنیتی در سرکوب مردم دودل شوند و وجدانشان فعال بماند.
- همانطور که یکی از نیروهای امنیتی سابق سوریه گفته بود: «رژیم به ما گفته بود که قرار است به جنگ تروریستهای به شدت مسلحی بروید که از دشمنان خارجی خط میگیرند.» حال همین نیروی امنیتی وقتی متوجه شد که معترضان، شهروندان غیر مسلح هستند، احساس کرد که حاکمیت فریبش داده است و نتوانست به خودش اجازه دهد، به شهروندان منطقی شلیک کند که خواستههای مشروعی دارند.
3. همگام بودن با تکنولوژی و پیشرفت بشریت:
بارها گفتهام که دوران خشونت، کشتار و قتل عام به پایان رسیده است. ملتها رشد کردند، تکامل یافتند و متمدن شدند. ما در عصر گفتگو و اطلاعات زندگی میکنیم. انقلابیون غیر خشونت آمیز اخیر کاملاً این موضوع را درک کردند و با استفاده از خلاقیت فردی و شبکههای اجتماعی، تمام اتفاقات داخل کشور را برای همه دنیا و ملتهای آگاه جهان مخابره نمودند. با این کار، هزینه سرکوب سنگین نظامی حاکمیت را بالا بردند. وقتی اتفاقات زیر ذرهبین جهان باشد، سرکوب بیرحمانه میتواند انواع و اقسام تبعات منفی سیاسی-اقتصادی برای حکومت داشته باشد.
به طور خلاصه، اگرچه عوامل دیگری در موفقیت انقلابهای اخیر دخیل بودند، اما مقاوت غیر خشونت آمیز انگیزه و بازدارندگی جدیدی به معترضان اضافه کرد که بدون شک، باعث تغییر نظر نظامیان و عوامل سرکوب شد و آن ها را در کنار مردم قرار داد.