در این هزاره یعنی بین سال‌های 3000 تا 2000 قبل از میلاد نیز مصر و بین‌النهرین بازیگران اصلی تاریخ هستند. حداقل با اطلاعاتی که تاریخ‌دانان تا امروز می‌دانند. در این هزاره شهرهای متولد شده در دوران قبلی توسعه یافته‌اند و کم‌کم پادشاهی‌ها قدم به جهان می‌گذارند.
در مصر پادشاهی کهن از 3000 تا 2600 قبل از میلاد حکومت می‌کند. در این دوره:
در بین‌النهرین سومریان و اکدیان به میدان آمدند. مشخص نیست که اختراع خط و ایجاد شهرها به دست سومریان بود یا نه ولی مشخص است آن‌ها کارهای مهمی انجام دادند از جمله:
زبان و فرهنگ سومری کم‌کم بین همسایگان آن یعنی عیلام(جنوب غربی ایران) و سوریه پذیرفته شد و این فرهنگ چنان جای خود را باز کرد که تا مدت‌ها پررنگ حضور داشت، حتی امروز نیز ردپای آن دیده می‌شود و اگر از من بپرسید می‌گویم خیلی از داستان‌ها و حتی قوانین کتاب مقدس از فرهنگ سومری نشئت گرفته است.
سومری‌ها قصد کشورگشایی نداشتند (که اگر داشتند بسیار موفق می‌شدند) و به صورت دولت-شهرهای کوچک زندگی می‌کردند. ابتدا این دولت-شهرها پیرامون کاهن و معبد بود ولی کم‌کم فرمانروایان غیرمذهبی که رهبر جنگ‌ها و در نتیجه عامل امنیت و دفاع بودند قدرت گرفتند و رفته‌رفته پادشاهی ایجاد شد. پادشاه در کاخ ساکن شد ولی هنوز کاخ‌ها در کنار معابد بودند. (ارتباط خیلی نزدیکی بین این توصیفات و پادشاهان بنی‌اسرائیل و ذکری که در کتاب مقدس می‌شود نیست؟! من می‌گویم هست). سومریان پادشاهی را موهبتی الهی می‌دانستند و تا سالیان سال کاخ و معبد دو سازمان قدرتمند بودند. (با سخنان پادشاهان معاصر هم مطابقت دارد!).
گفتیم در بین‌النهرین سومریان و اکدیان زندگی می‌کردند. سومریان مسلط بودند و اکدیان تحت حکومت آنان ولی شاه سارگون تصمیم گرفت قدرت را برای قوم خودش یعنی اکد هدیه بیاورد بنابراین امپراتور سراسر بین‌النهرین شد. البته اکدیان در دوران حکومتشان خط و اصول علمی و ادبی را از سومریان وام گرفتند. در 2100 تا 2000 قبل از میلاد پادشاهان شهر اور (شهری که گویا ابراهیم، پیامبر کتاب مقدس، در آن به دنیا آمده است) باعث سقوط امپراتوری اکد شدند. این دوران به نوزایی سومر معروف است. مدتی بعد هم عموریان که قبیله‌ای بیابانگرد بودند، امپراتوری اور را از بین می‌برند. این عموریان را به خاطر بسپارید تا در پست‌های بعدی نکته جالبی در موردشان بگویم.
خلاصه هزاره سوم قبل از میلاد با آشفتگی در دو مرکز تمدن مهم جهان باستان یعنی مصر و بین‌النهرین تمام می‌شود. اما از طرفی در هند این هزاره که با شکوفایی تمدنی درخشان در شمال‌غربی آن شروع شده بود با به اوج رسیدن تمدن هاراپا پایان می‌گیرد. در این زمان هندیان کشاورزی و دامپروری و فلزکاری داشتند و احتمالاً از آبیاری مصنوعی نیز استفاده می‌کردند.
در پست‌های بعدی از هزاره دوم، دوران پرماجرای باستان خواهم نوشت.
