آبله مرغان که واریسلا نیز نامیده می شود، یک عفونت ویروسی است که باعث بروز خارش های خفیف و دون دون های قرمز می شود.این بیماری مسری است و معمولا اکثر افراد قبل از رسیدن به بزرگسالی ، به آن دچار می شوند و گاهی اوقات حتی با عوارض جدی روبرو می شده اند اما امروزه بستری شدن و مراجعه به بیمارستان به دلیل این بیماری به طور چشمگیری کاهش یافته است.
آبله‌مرغان یک بیماری نسبتاً شایع در کودکان است. البته بزرگسالان هم به آن دچار می‌شوند و نشانه‌های آبله‌مرغان در آنها شدیدتر است. این بیماری ویروسی است و شدیداً واگیر دارد.که معمولا با سردرد؛تب وناراحتی عمومی آغاز می شود.دراغلب موارد ممکن است نمایان شدن دانه های بیماری ؛خود می تواند اولین علامت آن باشد.
دروه نهفتگی آبله مرغان 10 تا 20 روز و معمولا2 هفته است.دروی بهبود بیماری سه هفته است.
بهار که از راه می‌رسد، بعضی از بیماری‌ها شیوع بیشتری پیدا میکند؛ آبله مرغان هم یکی از این بیماری‌هاست که اواخر زمستان و اوایل بهار بیشتر شاهد بروز آن هستیم. یکی از بیماری‌های شایع میان کودکان به خصوص کودکان زیر 12 سال آبله مرغان می‌باشد که به دلیل عفونت بسیار واگیردار است. زمان ورود عامل بیماری‌زا به بدن تا زمان بروز علائم 14 تا 21 روز بوده و علائم خفیف و سبکی دارد.
علائم آن نیز کاملا مشابه با علائم آنفلوانزا می‌باشد. این علائم معمولا بدون درمان بهبود می‌یابد. هنگامی که کودک به آبله مرغان مبتلا می‌شود، معمولا یک تا 2 روز قبل از شروع ضایعات پوستی، احساس کسالت میکند؛ البته در این هنگام ممکن است علائمی مانند تب مختصر در حدود 37.7 یا 38.8 درجه سانتی‌گراد ، گلو درد، دل درد یا سردرد هم داشته باشد.
ضایعات پوستی نیز به مرور زمان نمایان می‌شود؛ این ضایعات ابتدا به صورت لکه‌های کوچک قرمز رنگ است و به تدریج برجسته‌تر شده و به دانه‌های آب‌داری شبیه تاول تبدیل شده و ابتدا معمولا در شکم یا پشت و یا صورت ایجاد می‌شود و سپس به تمام نقاط بدن از جمله پوست سر، دهان، بینی، گوش‌ها و اندام‌های تناسلی گسترش می‌یابد.
آبله مرغان از حدود دو روز قبل از ظاهر شدن جوش‌ها تا زمانی که همه تاول‌ها بهبود یابند و کاملا خشک شوند مسری است و کودکان مبتلا باید از افراد مستعد ابتلا جدا شوند. بنابراین کودکی که آبله مرغان گرفته باید حدود یک هفته به مدرسه نرود و در خانه استراحت کند تا اینکه همه تاول‌ها خشک شوند و بیماری وی بهبود یابد.
افراد بزرگ‌سال هم در صورتی که واکسن این بیماری را نزنند و در صورتی که در کودکی به این بیماری مبتلا نشده باشند، شانس ابتلا را دارند؛ البته علائم بیماری در بزرگسالی شدیدتر است و می‌تواند خطرناک باشد. هر کسی که تا به حال در دوران کودکی آبله مرغان نگرفته و یا واکسن آبله مرغان تزریق نکرده، ممکن است در سنین بالاتر در معرض خطر ابتلا به زونا باشد.
این بیماری در بسیاری از موارد عوارض ندارد، اما در بعضی از موارد باعث آلودگی باکتریایی بعضی از نواحی بدن مثل پوست، استخوان، شش، مفاصل و خون می‌شود. در بعضی از موارد بسیار نادر این ویروس مغز را آلوده میکند. درست است که این موارد نادر هستند، اما خطرات جدی را به دنبال دارند.
کسی که تا به حال یک‌بار به آبله‌مرغان مبتلا شده باشد، به‌احتمال نزدیک به صد در صد دیگر مبتلا نخواهد شد. اما برای افرادی که مبتلا نشده‌اند، واکسن آبله‌مرغان یکی از روش‌های موثر برای پیشگیری از ابتلا است. واکسن آبله‌مرغان در واقع نسخه‌‌ی ضعیف‌شده‌ی ویروس است. ویروس آبله‌مرغان در آزمایشگاه اصلاح یا تضعیف می‌شود. بدن در مقابل ویروس ضعیف شده قرار می‌گیرد و سیستم ایمنی در برابر ویروس مقاوم می‌شود.
بیش از ۹۹ درصد کودکان با واکسیناسیون، در مقابل آبله‌مرغان مقاوم می‌شوند. در بزرگسالان تزریق اول واکسن احتمال ابتلا به بیماری را تا ۷۸ درصد کاهش می‌دهد و این عدد در تزریق دوم به ۹۹ درصد می‌رسد.
۲ درصد از کودکان واکسینه شده، به آبله‌مرغان مبتلا می‌شوند. اما نشانه‌های آبله‌مرغان در آنها خفیف است و بیماری زودتر خوب می‌شود.
بسیاری از پدرها و مادرها سعی می‌کنند کودک خود را در معرض آبله‌مرغان قرار بدهند تا بیماری را بگیرد و در بزرگسالی نسبت به آن مقاوم باشد. اما خوب است بدانید دریافت واکسن آبله‌مرغان بهتر از این است که یک‌بار به آن مبتلا شویم.
پزشکان توصیه می‌کنند که بچه‌ها باید واکسن آبله مرغان را در سنین 12 تا 15 ماهگی و نوبت یادآوری را در 4 تا 6 سالگی تزریق کنند. تزریق واکسن حدود 70 تا 85 درصد در پیشگیری از عفونت خفیف و بیشتر از 95 درصد در پیشگیری از عفونت نوع متوسط تا شدید موثر است. کودکانی که واکسن زده‌اند نسبت به سایرین، علائم خفیف‌تری از خود بروز می‌دهند. همچنین کودکانی که آبله مرغان گرفته‌اند نیازی به تزریق واکسن ندارند و آنها مادام‌العمر در برابر این بیماری مصون هستند.
* زنان بارداری که قبلا آبله مرغان نگرفته‌اند.
* افرای که سیستم ایمنی بدنشان توسط داروهای شیمی درمانی و بیماری‌هایی مانند: ایدز و سرطان مختل شده است.
* افرادی که داروهایی مصرف می‌کنند که سیستم ایمنی بدنشان را ضعیف میکند.
چون آبله مرغان بیماری ویروسی است پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز نمی‌کند. اما اگر زخم‌ها توسط باکتری آلوده شوند ممکن است آنتی بیوتیک لازم باشد زیرا؛ در میان کودکان دست‌کاری زخم‌ها و جوش‌ها بسیار رایج است.
* ناخن‌های کودک را کوتاه نگه دارید و حتی الامکان مانع شوید که کودک ضایعات را بخاراند.
* اگر هنوز کودک را پوشک می‌کنید، پوشک کودک را زود به زود عوض کنید و هر وقت ممکن است کودک را باز بگذارید تا ضایعات، خشک شود.
* بیمار را تا حد امکان آرام و خنک نگهداری کنید.
* حمام روزانه و کمپرس آب ولرم ضایعات پوستی، به صورت چند مرتبه در روز می‌تواند در بهبود خارش موثر باشد.
* تب را می‌توان با استامینوفن یا ایبوپروفن پایین آورد و هرگز از آسپرین استفاده نكنید.
* برای کاهش خارش می‌توانید مقداری از لوسیون کالامین را روی ضایعات بمالید.
* اگر آبله‌ها در دهان ظاهر شده، از یک رژیم غذایی نرم و حتی الامکان ترش نباشد، استفاده نمایید.
معمولا آبله مرغان یک بیماری در حد متوسط است. اما برخی از نوزادان، نوجوانان و بزرگسالان را که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند می‌تواند شدیدتر تحت تاثیر قرار دهد .در اثر این بیماری برخی از مردم ممکن است به عفونت‌های شدیدتر باکتریایی که پوست، ریه، مفاصل، استخوان‌ها، و مغز را درگیر کند دچار شوند.
آبله مرغان در اوایل بارداری می‌تواند باعث کم وزنی کودک و نقایص هنگام تولد شود. خطر شدید تر این بیماری وقتی است که مادر یک هفته قبل از زایمان دچار بیماری آبله مرغان شود.
منابع: Ghazanews.ir و بر گرفته از کتاب بهداشت مادر و کودک اثر سوسن اردکانی
