مغص(دل پیچه)اطفال(مشابه کولیک)نفخ
وقتی نوزاد به دنیا می‌آید، سیستم هاضمه‌اش خیلی درگیر یادگیری فرایند تغذیه و دفع و… میشود. این سیستم باید خود را با خوردن و نوشیدن هماهنگ کند. نباید فراموش کنید که دستگاه گوارش او همچنان درحال رشد و توسعه است، پس به‌وجودآمدن برخی مشکلات مانند دل درد نوزاد، نفخ نوزاد و اسهال نوزاد طبیعی است. فرقی نمی‌کند که کوچولوی عزیزتان در برابر دل درد و علائم آن مثل یک سرباز، قوی و مقاوم است یا خیلی حساس و شکننده است. در این مقاله ۵ علت دل درد نوزاد و راههای درمان دل درد نوزاد را توضیح داده‌ایم.نحوه تشخیص نفخ نوزاد
وقتی روده‌های نوزاد پر از گاز میشود، شکم او کمی حالت متورم و بادکرده پیدا میکند یا ممکن است کمرش را خم کند و به‌خاطر درد تقلا کرده و اذیت بشود. پیچ و تاب خوردن نوزاد به‌خاطر این است که دلش درد میکند. در این حالت، کودک نِق هم می‌زند و با گریه کردن، باد بیشتری را وارد روده‌های خود میکند. دل درد نوزاد که ناشی از تجمع گاز در روده‌ها است معمولا در ۶ تا ۸ هفتگی به بدترین حالت خود می‌رسد و شدیدترین شکل ممکن را پیدا میکند. یادتان باشد که دل درد نوزاد در اثر گاز روده‌ها معمولا یک مشکل سلامتی محسوب نمی‌شود و جای نگرانی ندارد. درواقع با رشد نوزاد، کنار آمدن نوزاد با آن راحت میشود.
۱- این مشکل دوره خاصی دارد که طول آن در کودکان مختلف، متفاوت است و پس از طی این دوره معمولاً مساله خود به خود حل می شود. برخی کودکان، چهل روزه و بعضی دیگر سه چهار ماهه این مشکل را از سر می گذرانند.
۲- نکات ساده ولی در عین حال مهمی در هنگام شیردهی هستند که رعایت آنها مشکل را خیلی کم می کند. این نکات را با هم مرور می کنیم:
۳- در این دوره مادر باید از مصرف غذاهای نفّاخ به شدت پرهیز کند(حبوبات، سیر، پیاز و …). همچنین بهتر است در سبد غذایی خود از غذاها یا داروهایی که نفخ را کم می کنند هم استفاده کند. مصرف رازیانه، آویشن یا زیره سبز(در اشکال مختلف آنها به صورت دم کرده، جوشانده، عرقیات، قاووت یا در غذاها) یک راه حل ساده است که هم شیر مادر را زیاد می کنند و هم نفخ او را کم. توصیه اکید می کنم که مادران توصیه این بلند را جدّی بگیرند. شاید راحت ترین راه این باشد که شبی یک استکان عرق رازیانه به جز ایام عادت و بارداری تا چند ماه بخورید.
۴- یک راه خوب برای کاهش نفخ نوزادان استفاده از عرقیاتی مانند زیره، آویشن، زنیان، بابونه، شیرین بیان، گشنیز، بادرنجبویه، انیسون، کرفس و ... است.
پس از هر بار شیر دادن ۲ تا ۳ قاشق چایخوری از یکی از این عرقیات را به کودک بخورانید. مادر نیز می تواند روزی دو یا سه بار و هر بار نصف استکان از این عرقیات را استفاده کند.
تذکّر: اگر با خوردن این عرقیات، کودک دچار گرمی می شود؛ کمی عرق کاسنی به آنها بیافزایید.
5- یک قاشق چایخوری زیره سبز شسته شود و در یک استکان آب جوش ده دقیقه دم بکشد و بعد با کمی نبات شیرین کرده قاشق قاشق به نوزاد بدهید.
6- از روشهای مفید دیگر این است که شکم کودک را روزی یک دو بار با روغن زیتون تصفیه نشده به صورت دورانی(به مرکزیت ناف) و در جهت عقربه های ساعت به آرامی ماساژ دهید تا روغن به خورد پوست کودک برود.
7- گرم کردن موضعی مثل گذاشتن حوله یا پارچه گرم روی شکم نوزاد نیز روش موثّری در کاهش نفخ و دل پیچه کودک است.
8- ترنجبین یک داروی آزموده شده است. روزی یکی دو بار و هر بار نصف قاشق چایخوری ترنجبین را در نصف استکان آب جوش حل کرده صاف کنید و به تدریج به نوزاد بخورانید. ترنجبین نیاز به شیرین کردن ندارد و خودش به اندازه کافی شیرین هست. این داروی خوشایند، علاوه بر کاهش نفخ نوزاد، یک آرامبخش و خواب آور موثّر نیز هست؛ همچنین به علّت ارزش غذایی بالا، ترنجبین یک داروی ایده آل در نوزادانی است که به علّت کمبود شیر مادرشان دچار مشکل هستند.
باید تلاش کنید تا گاز روده‌ی نوزاد تخلیه شود: نوزاد را بخوابانید و به‌آرامی پاهایش را به حالتی شبیه دوچرخه حرکت بدهید. سعی کنید زانوهایش را به سینه‌اش بچسبانید. این کار را چندین بار تکرار کنید. می‌توانید نوزاد را روی پاهای خود بگیرید، به‌طوری‌که پاهایش به حالت ضربدری قرار گرفته باشد و پشتش به شما باشد. سپس پاهایش را به سمت بدنش جمع کنید. اگر این کارها تأثیری نداشت، بهتر است از قطره‌ی سایمیتیکون استفاده کنید. این قطره‌ها را می‌توانید بدون نسخه هم از داروخانه بخرید. قطره‌ی سایمیتیکون ضرری ندارد و برای برخی، مشکل دل درد نوزاد را کاملا حل میکند و برای برخی دیگر خیر. درصورت تجویز پزشک، شیاف گلیسیرین هم می‌تواند مفید واقع بشود. (شیاف ضرری ندارد و برای نوزاد ایجاد درد نمی‌کند، ولی باید برای مصرف آن با پزشک مشورت کنید).
ممکن است حین فرایند هاضمه، هوا هم وارد شکم نوزاد و در آنجا حبس شود. انگار بادکنکی پر از هوا درون روده‌ها به‌وجود می‌آید که فشار و به‌تبع آن درد ایجاد میشود.
پزشکان به‌طور قطعی نمی‌دانند که چه چیزی باعث حساس بودن نوزادان نسبت به گاز میشود و دقیقا نمی‌دانند که علت تعداد دفعات زیاد دل درد نوزاد در اثر گاز چیست. احتمالا ریشه‌ی این مشکل به دستگاه گوارش نوزادان باز می‌گردد. این دستگاه هنوز کاملا رشد نیافته است. وجود گاز، طبیعی است و ازطریق باکتری‌های عادی و متداولی که در روده‌ی نوزاد زندگی می‌کنند، ایجاد میشود. البته گریه نوزاد، نق زدن و شیر خوردن با شیشه شیر هم می‌تواند باعث ورود هوای اضافی به روده‌ها شود.
علامت ان این است که کودک گریه می کند و از دل درد به خود می پیچد. این بیماری بیشتر در کودکان شیر خوار کم سن رخ می دهد .وعلت ان بادی است که در روده ها ایجاد می شود البته باید توجه داشت که هر دل دردی در اطفال را نمی توان به کولیک نسبت داد و باید بیماری هایی از قبیل انواژ پناسیون و....را نیز مد نظر داشت و کودک را مورد معاینه کامل قرار داد و در صورت لزوم باید به مراکز تخصصی ارجاع شود.
۱.یکی از بهترین تدابیر این است که مادر اطفال را روی شکم با پای خود بخواباند به بطوری که شکم کودک روی شکم یا ران مادر قرار گیرد و اهسته اهسته کودک را تکان دهند.
۲.در کیسهای اب گرم؛روغن زیتون و کمی نمک را مخلوط کرده و بر شکم کودک بگذارید.و الک کنید
۳.زنیان را ساییده وبا سفیده تخم مرغ مخلوط کرده؛گرم کرده بر شکم کودک بمالید.
۴.رازیانه؛انیسون یا مصطکی را بکوبید و الک کنید؛ نیم گرم کرده و خشک بر شکم کودک
کنید و یا شیر گرم مخلوکرده بر شکم طفل بمالید.
۵.روغن مالی وماساژ پوشت کودک با روغن گل سرخ
۶.اگر درد با یبوست همراه بود باید با روش های ذکر شده در درمان یبوست ان را بر طرف نمود.
7. چای بابونه:
بابونه ضد اسپاسم است (19 ترکیبات مختلف ضد اسپاسم) و آرام بخش ( 5ترکیب) که برای رفع گرفتگی روده کمک کرده و باعث آرامش می شود.
روش:
یک قاشق چای خوری بابونه در یک فنجان آب جوش بریزید10-15 دقیقه بماند سپس در یک بطری ریخته تا به دمای مناسب اتاق برسد سپس به کودک میدهیم .یا مادر شیرده نیز می توانند از این چای بنوشید، مگر اینکه به این گیاه حساسیت داشته باشد.همچنین می توانید از چای کیسه ای بابونه استفاده کنید یک تا دو بار در روز توصیه می شود
8. محصولات سویا:
پروتئین موجود در شیر حتی شیر مادر علت اصلی بوجود آوردن این مشکل است. تحقیقات می گوید که ک پس از حذف محصولات لبنی از رژیم غذایی نوزادان در عرض 4 روز این مشکل درمان می شود بنابراین، سعی کنید بجای شیر گاو محصولات سویا به کودک بدهید اگر در عرض 4 روز این مشکل برطرف شد بدانید از شیر بوده است ولی اگر بهبود نیافت از شیر نبوده است
9. آب:
آب یکی از ساده ترین روش برای آرام کردن نوزاد است. حتی شنیدن صدای آب می تواند به آرام کردن کودک کمک کند
روش:
لگنی را پر از آب کرده و در سینک قرار دهید و کودک را کنار آن نگه دارید حتی صدای آب که مانند آبشار می آید برای کودک مفید است یا قرار دادن بطری آب گرم د اغ نباشد روی معده کودک برای تسکین و رهایی از درد مفید است
10. نعنا:
نعنا دارای خواص ضد اسپاسم است که برای کاهش اسپاسم روده در نوزادان به کسانی که این مشکل کولیک مواجه هستند مفید است
روش:
یک قاشق چای خوری از نعناع خشک را در یک فنجان آب داغ بریزید
حدود 10 – 15 دقیقه بماند سپس زمانی که ولرم شد به کودک بدهید یا حتی مادران شیرده نیز میتوانند یک فنجان چای نعناع بنوشید تا زمانی که کودک بهبود یابد میشود از این چای استفاده کرد
11. ریحان:
ریحان گیاهی معطر است که دارای مقادیر زیادی از اوژنول است که به نوبه خود خواص ضد اسپاسم و آرام بخش دارد و به رهایی از این مشکل کمک میکند
روش:
یک قاشق چای خوری برگ ریحان خشک شده در یک فنجان آب داغ 10-15 دقیقه بعد مادر شیر ده از این چای بنوشد
12. نعناع:
نعناع مورد استفاده در درمان کولیک است. آن شامل عناصری است که به مشکل شایع در ارتباط با کولیک کمک میکند
روش:
چوب نعناع در آب برای چند دقیقه خیس کنیدو آب ان را در بطری بریزید
13. ماساژ:
ماساژ معده کودک در جهت عقربه های ساعت و حلقه زانو به سمت معده شیوه ای است که به آرام کردن کودک کمک میکند . همانطور که نوزادان را ماساژ میدهیم تا گاز معده را بیرون بیاورند همانگونه ماساژ میدهیم . حمام کردن کودک در آب گرم نیز درمان خوبی است
14. آروغ:
به طور کلی نوزادان که شیر یا آب یا هرچیز دیگر می نوشند هوای زیادی هم می بلعند، بنابراین کودک باید آروغ بزند این کار بهترین درمان برای از بین بردن مشکلات روده است
15. موسیقی:
پخش موسیقی آرامش بخش یک راه برای رهایی کودک از این مشکل است . این برای منحرف کردن اذهان کودکان از این مشکل است. آواز لالایی به کودک و یا موسیقی ذهن کودک را منحرف میکند
16. عصاره های گیاهی
یکی از بهترین راه حل های در سراسر جهان مورد استفاده برای درمان مشکلات گاز معده نوزادان و دیگر مشکلات روده ای است.
روش:
آب عصاره گیاهی از گیاهان مختلف مانند بابونه، شوید، رازیانه، نعناع، زنجبیل و زیره سیاه ساخته شده است.
همه این گیاهان به درمان گاز معده و دیگر مشکلات روده کمک میکند
شما می توانید این عصاره گیاهی را در خانه دریت کرده و از آنها برای رفع مشکل استفاده کنید
17. درمان گیاهی:
شما همچنین می توانید دیگر درمان های گیاهی که در زیر معرفی میکنیم با مشورت پزشک متخصص اطفال استفاده کنید :
رازیانه: برای از بین بردن گرفتگی و اسپاسم روده کمک میکند
زیره سیاه: برای درمان سوء هاضمه، گاز معده و رفلکس کمک میکند
زنجبیل: برای درمان تهوع، اسپاسم های عضلانی و هضم کمک میکند
آلوئه ورا: برای از بین بردن نفخ کمک میکند
بادرنجبویه: مربوط به خانواده نعناع است ، به آرامش، خواب و از بین بردن درد گاز کمک میکند.
برگرفته از سخنان دکتر کرد افشاری واستاد یزدان عامری
