دندان درآوردن فرایندی است که در آن دندانهای کودک از لثه بیرون میزند. دندان درآوردن معمولا بین ۶ تا ۲۴ماهگی اتفاق می افتد. علائم دندان دراوردن عبارتند از تحریک پذیری، حساسیت لثه به لمس و باد کردن آن. در این دوران کودک دائم می‌خواهد انگشتان خود و یا اشیاء خارجی را در دهان بگذارد و به لثه بمالد تا ناراحتی و درد او کمتر شود. باید بدانید تب، سرفه، اسهال و علائم سرما خوردگی ارتباطی با خود فرآیند دندان درآوردن ندارند.
اسهال ناشی از دندان در آوردن:
این اسهال در کودکان 3 علت دارد:
الف)در هنگام بیرون زدن دندان از لثه؛ترشحاد التهابی حاصل از شکافته شدن لثه؛همراه با سیر مکیده شده و به معده می رود وباعث فساد شیر می شود
ب)قسمت عمده توجه واهتمام طبیعت معطوف تشکیل ورویش دندان می شود و به دنبال ان از هضم غذا؛ان چنان که شایسته است ؛ باز می ماند.چرا که اشتغال زیاد طبیعت به امری ؛ ان را از نظارت صحیح بر امور دیگر بدن باز می ماند. نظارت درست هم که نباشد ؛نظام بدن در هم می ریزد و هضم نادرست برای کودک اسهال ایجاد کرده واو را می ازارد.
ج)به دلیل در دو التهاب لثه؛طبیت وارواح وقوا متوجه ان ناحیه می شوند و در نتیجه از هضم و نضج غذا غافل می گردند وبه این دلیل کودک دچار اسهال می شود
معمولاً ترتیب بیرون زدن دندانها به صورت زیر است:
دندانهای جلویی وسطی ۶ تا ۱۲ ماهگی
دندانهای جلویی کناری ۹ تا ۱۶ ماهگی
دندانهای نیش ۱۶ تا ۲۳ ماهگی
اولین دندان آسیاب بزرگ (مولر اول) ۱۳ تا ۱۹ ماهگی
دومین دندان آسیاب بزرگ (مولر دوم) ۲۲ تا ۲۴ ماهگی
بین شش تا ۱۲ سالگی ریشه های این ۲۰ دندان شیری تخریب میشود تا به مرور دندانها لق شده و بیفتند و به جای آنها دندانهای دائمی دربیایند . دندانهای عقل که به آنها دندانهای آسیاب بزرگ سوم هم گفته میشود در جای خود دندان شیری ندارند. این دندانها معمولاً در اواخر نوجوانی بیرون میزنند. چون این دندانها آخر از همه بیرون میزند در بسیاری از موارد فضای کافی برای آنها باقی نمانده است بنابراین بیرون زدن آنها با مشکل مواجه میشود.
در شیرخواران دندانهای شیری از حدود شش ماهگ رویش دارد، هرچند در برخی از کودکان از ۹ ماهگی رویش دندان های شیری شروع می شود و این مساله غالبا ارثی است. دندان درآوردن منجر به بی‌قراری، آبریزش از دهان، بی‌اشتهایی و ممانعت از خوردن غذا و تمایل بیشتر شیرخوار به نوشیدن شیر میشود. اما عامل موثر در بروز اسهال در کودک نیست بلکه دست کودک یا وسایلی که به دلیل خارش لثه به دهان می برد به دلیل وجود آلودگی باعث ایجاد تب و اسهال میشود. بنابراین با مراجعه به متخصص اطفال جهت کاهش و بهبود اسهال اقدام کنید.
اگر اسهال شدید نیست نباید با داروی ضد اسهال مبادرت به بند آوردن کرد چرا که با بیرون زدن و رویش کامل دندان اسهال خود به خود بر طرف می گردد. مخصوصا اگر علت اسهال ؛ وارد شدن ترشحاتالتهابی از لثه به معده و فساد شیر باشد ؛با بند آوردن اسهال ؛ مواد در بدن باقی می مانده وکل بدن را دچاربیماری می کنند اگر اسهال طولانی بود و یا بعد از برون زدن دندان هنوز ادامه داشت. می توان برای بند آوردن آب ان اقدامات زیر را انجام داد:
1. مقدار کمی زیره سبز ؛رازیانه؛ دانه هل وطبا شیر را نرم بکوبید و در ای خسانده ؛ شیره کشیده واندکی از شیره ان به کودک بدهید.
2. اگر حرارت غلبه داشت؛ شیره تخم خرفه را با کمی بارهنگ در اب بجوشانید وبه تنهای یا با کمی روغن بادام به کودک بخورانید شیره تخم خرفه برای تب و تشنگی کودک در این زمان نیز مفید است.
3. تخم ریحان؛بارهنگ؛اسفرزه؛همه را بریان کرده وبا مقدارکمی اب به کودک بدهید
4.شربت خاکشیر با اب سرد
5.غدا باید به مقدار کمتر از قبل به کودک داده شود و قانون تقلیل غدا البته برای مادرشیرده هم باید اجرا شود. از دادن غذاهای سنگین و دیر هضم ؛چرب؛سرخ کرده و پر روغن به مادر و کود پرهیز شود. غذاهای با هضم سریع وراحت مثل گوشت بلدر چینن. استفاده شود. غذاهایی مثل کته با ماست چکیده مفید است
6.اگر کودک دارو را نخورد؛باید از داروهای موضعی و تکمید استفاده کرد.به این صورت که مقداری زیره ؛انیسون وتخم کرفس را داخل کیسهای پارچه ای بریزید و گرم کرده و بر روی شکم و نشیمنگاه کودک بگذارید. اگر بر ان کمی سرکه هم بپاشید ؛مفید است . اما باید توجه کنید که پارچه نیم گرم باشد وپوست کودک را نسوزاند.
7.مقداری برگ بارهنگ را بکوبید واب ان را بگیرید ؛ سپس اب ان را گرم کنید و کودک را در ان بنشانید. این کار یکی از بهترین تدابیر بند اوردن اسهال است و فورا اثر می کند. البته این کار پس از هر بار اجابت مزاج انجام شود و کودک مدتی در اب بنشیند اگر کودک در ان اب ننشست؛باید پارچه را با ان تر کرده و بر مقعد کودک قرار دهید
برگرفته از سخنان دکتر کرد افشاری
