ویتامین دی (VITAMIN D) :
ویتامین دی نقش بسزایی در سیستم ایمنی بدن دارد، این ویتامین یکی از ویتامینهای محلول در چربی است، که به رشد و استحکام استخوان ها از طریق کنترل تعادل و افزایش میزان جذب کلسیم و فسفر و منیزیم کمک میکند؛ این ویتامین همچنین در تقویت بدن دربرابر بیماریهای حاد تنفسی و ضعف عضلانی بسیار مؤثر است.
در ادامه با علائم، علت و فواید ویتامین دی و همچنین توضیحات بیشتری درباره تاثیر ویتامین دی بر تقویت سیستم ایمنی بدن آشنا میشویم.
شیوع فقر ویتامین دی به خصوص در زنان و کودکان ایرانی بین ۷۰ تا ۸۵ درصد می باشد که به ویژه در فصول سرد سال نمود بیشتری پیدا می کند. از جمله علائم کمبود ویتامین دی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
کمبود ویتامین D از مشکلات متداول در کشور به شمار می رود که نگرفتن نور UVBِ آفتاب یا نخوردن غذاهای دارای این ویتامین، از اصلیترین دلایل کمبود است. لازم به ذکر است کمبود این ویتامین در مناطق شهری بسیار بیشتر از مناطق روستایی وجود داشته که در تمامی گروه های سنی می توان شاهد این موضوع بود. اما توجه به این نکته ضروری است که زنان، زنان باردار، اطفال و افراد مسن بیشترین نیاز و فقر را دارا می باشند.
باتوجه به اینکه گرفتن این نور از پشت شیشه، کرمهای ضد آفتاب یا لباس، فایده ای برای تولید ویتامین دی توسط پوست ندارد می توان علل کمبود ویتامین دی را در بدن به صورت ذیل نشان داد:
ویتامین D به عنوان ویتامین محلول در چربی دارای نقشهای متعددی در بدن میباشد این ویتامین با بسیاری از ژنها و دستگاههای بدن در رابطه است از جمله شرکت در متابولیسم کلسیم و فسفر در سلامت استخوان و تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماریها از جمله بیماریهای تنفسی.
موارد زیر برخی از فواید ویتامین دی می باشد:
ویتامین D را میتوان از سه منبع دریافت کرد:
تابش خورشید یا همان نور آفتاب منبع اصلی و طبیعی ویتامین دی است که در اثر برخورد پرتو فرابنفش(UVB) در ظهر (حدود ساعات ده الی سه) با پوست انسان سبب ایجاد مادهای بنام دهیدروکلسترول که با طی کردن مراحلی در بدن به ویتامین دی۳ فعال تبدیل شود. هر انسان برای تعمین نیاز ویتامین دی روزانه خود باید حداقل 20 دقیقه زیر نور آفتاب بماند؛ البته هر چه پوستتان تیرهتر باشد باید بیشتر در زیرِ این پرتو بمانید تا نیاز روزانه تان تأمین شود.
با توجه به اینکه ممکن است بسیاری از مردم جهان قادر به دریافت نور خورشید نباشند، باید به دنبال راهی دیگر برای دریافت ویتامین دی باشیم؛ که یکی دیگر از این راه ها مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین دی است.
از جمله غذا هایی که حاوی ویتامین دی هستند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مصرف غذاهای غنی شده از ویتامین D ، مکمل و قرص از بهترین راه ها برای دریافت این ویتامین به شمار می رود.
مکمل های ویتامین دی 2 نوع هستند: D۲ (ارگوکالسیفرول) که در غذا یافت می شود و D۳ (کولکالسیفرول) که از نور خورشید تأمین می شود. با این که این 2 مکمل با روش های متفاوتی از هم تولید میشوند اما هر 2 ی آن ها میتوانند مقدار ویتامین دی را در خون افزایش دهند.
یکی از بهترین زمان ها برای مصرف ویتامین دی همراه با یکی از وعده های غذایی اصلی (ناهار یا شام) است زیرا وجود مقداری چربی در غذا برای جذب این ویتامین ها ضروری است.
مقدار مصرف مجاز رژیمی ویتامین D توصیه شده برابر با ۶۰۰ واحد در روز برای بزرگسالان تا سن ۷۰ سالگی می باشد. افراد ۷۱ ساله و بالاتر باید ۸۰۰ واحد را در رژیم غذایی خود جای دهند. بعضی از محققان دوزهای ویتامین D بسیار بالاتر را توصیه می کنند اما ویتامین D بیش از اندازه می تواند به شما آسیب برساند. طبق مدارک مؤسسه پزشکی، بیش از ۴۰۰۰ واحد در روز خطر آسیب را افزایش می دهد. دوزهای بالای ویتامین Dمی تواند سطح کلسیم خون شما را بالا برده و سبب آسیب به رگ های خونی، قلب و کلیه ها شود.
لازم به ذکر است که در ارتباط با نوع و دوز مصرف ویتامین D حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
به تقویت سیستم ایمنی بدن بی انجامد. بر اساس تحقیقات وسیعی که انجام شده به این نتیجه رسیدهایم که این ویتامین بر همهٔ بیماریهایی که بنام بیماریهای خود-ایمنی شناخته شدهاند بشدت تأثیر گذار است بعنوان مثال ممکن است که، بیماری را بهبود یا پیشرفت بیماری را متوقف یا سرعتش را کاهش دهد. این ویتامین از ویتامینهای حیاتی بوده و نقش بسیار اساسی در مریض نشدن، زودتر خوب شدنِ حتی بیماریهای تنفسی و ساده؛ مثل سرماخوردگی تا کرونا (Covid-19)، کارکردِ درستِ بسیاری از ژنها، رشد و نمو صحیح و بهترِ اطفال حتی در سنین آتی آنها،را دارد به طوری که کسانی که در سنین پایین دچار کمبود ویتامین دی نبودهاند، در مراحل بعدیِ رشد خود نیز، بسیار سالمتر بودهاند.