بحث داغ این روزهای جهان، موضوع مهاجرت است. حتی کشورهای مهاجرپذیری مثل کانادا، این روزها شاهد مهاجرت شهروندان خودش به کشورها دیگر است و آمار مهاجرت معکوس در این کشور هم به شدت افزایش پیدا کرده. گزارش‌هایی که رصدخانه مهاجرت ایران به عنوان تنها مرجع رسمی پژوهشی کشور در زمینۀ تحلیل داده‌های مهاجرتی ارائه می‌کرد، گویای این بود که موضوع مهاجرت در بین ایرانیان فراگیر شده و نظرسنجی‌های رسمی نشان می‌دهد که میزان مهاجرت و البته شاخص تمایل به مهاجرت در بین ایرانیان به شدت در حال رشد است.
من، سامان فائق، به عنوان کسی که دو مرتبه مهاجرت را تجربه کرده، تصمیم گرفتم فارغ از مقصدی که انتخاب می‌کنید، یک راهنمای قدم به قدم بنویسم تا شاید کمک کوچکی به افرادی که در این مسیر قرار دارند باشد و بتواند با نظم‌دهی به اقدامات لازم اهداف زیر را دنبال کند:
مهمترین دلیل من برای نگارش این موضوع، برخورد با تعداد زیادی از مهاجرینی بود که مهاجرت موفقی را تجربه نکرده بودند و جایی بین ماندن و برگشتن گیر کرده بودند و هزینه‌های هنگفت مالی و روانی را متحمل شده بودند. امیدوارم که این راهنما، کمک خوبی برای افرادی که در حال تصمیم‌گیری به مهاجرت هستند، باشد. لطفاً به ادامه مطلب توجه کنید.
وقتی با ایرانیانی که تصمیم به مهاجرت دارند صحبت می‌کنم و دلیل نیاز آنها به مهاجرت قبل از مهاجرت را می‌پرسم، اکثراً با دو پاسخ روبرو می‌شوم:
هیچ یک از این دو دلیل، دلایل منطقی نیستند. در واقع بیان احساسات یا تفکرات عمومی که به صورت دقیق به موضوعی اشاره نمی‌کند، به شدت گمراه‌کننده است. قبل از مهاجرت بهتر است دقیقاً دلیل مهاجرت را پیدا کنید چون این به شما کمک می‌کند مقصد را به درستی شناسایی کنید و بعد از مهاجرت هم هزینه‌های فکری کمتری درباره درست یا غلط بودن مهاجرت خواهید پرداخت.
مهمترین دلایل خود را به صورت شفاف بنویسید اما زیاده گویی نکنید. بدانید که دلایل زیادی ممکن است که باعث شود شما به مهاجرت فکر کنید ولی این طور به قضیه نگاه کنید که اگر همه چیز خوب بود و فقط این مشکل وجود داشت، آیا باز تمایل و نیاز به مهاجرت داشتم؟ اگر جواب "بله" بود، شما یک دلیل محکم برای مهاجرت پیدا کردید. همین سوال را درباره تمامی دلایلتان بپرسید تا با لیستی از مهمترین دلایلی که ارزش دارد به خاطر آن مهاجرت کنید را تهیه کنید.
به عنوان مثال، موضوع کسب درآمد برای من از اصلی‌ترین دلایل مهاجرت بود. اگر همه چیز دیگر در شرایط ایده‌آل قرار داشت، باز من به دلیل شرایط اقتصادی و عدم توانایی برای کسب درآمد تصمیم به مهاجرت می‌گرفتم.
برای یافتن دلایل می‌توانید اینجا کلیک کنید و 86 دلیل از مهمترین دلایلی که مردم جهان به خاطر آنها مهاجرت کردند را مطالعه کنید. مطالعه این لیست به شما کمک می‌کند تا دلیل اصلی مهاجرت خود را پیدا کنید.
انجام این قدم به شما کمک خواهد کرد تا مقاصدی را برای مهاجرت انتخاب کنید که مهمترین دلیل شما برای مهاجرت را برطرف کند. تصور کنید مهمترین دلیل من فرار از آلودگی هوا باشد و من به پکن مهاجرت کنم که اوضاع از قبل هم بدتر باشد.
قدم دوم: توان مالی خود را به درستی محاسبه کنید
مهاجرت هزینه‌های نقدی و غیر نقدی زیادی دارد. برای اینکه بتوانید برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید و فشار کمتری را تجربه کنید، نیاز است توان مالی خود را به درستی محاسبه کنید تا حداقل برای 6 ماه اول مهاجرت در سختی‌های مالی قرار نگیرید.
توصیه می‌کنم در ابتدای مهاجرت، به مهاجرت به یک امر قطعی و همیشگی نگاه نکنید و به این فکر کنید که شاید بعد از یک سال بنا به هزاران دلیل منصرف شدید و خواستید به کشور برگردید. در این صورت اگر تمامی دارایی خود را صرف و خرج مهاجرت کرده باشید، شرایطی به شدت بدتر را تجربه خواهید کرد و چیزی جز سرخوردگی در پی منتظرتان نخواهد بود. بهتر است برای مهاجرت فقط روی یک سوم دارایی نقدی خود در سال اول حساب کنید. در صورتی که مهاجرت موفقی را تجربه کردید و تصمیم به ماندن بود می‌توانید بقیه دارایی خود را تبدیل به نقدینگی کنید و از آن استفاده کنید.
محاسبه دارایی‌های نقدی به شما کمک خواهد کرد تا آن دسته از کشورها را انتخاب کنید که جمع هزینه‌ها از زمان آغاز پروسه مهاجرت در ایران، انجام تشریفات مهاجرت و در نهایت 6 ماه زندگی شما و خانواده در کشور مقصد را پوشش دهد. اگر درست قدم بردارید، قطعاً نیازی به صرف 6 ماه هزینه نخواهد بود ولی باید یک سناریوی بد را در نظر بگیرید.
حال شما لیستی از دلایل عمیق مهاجرت و البته توان مالی خود دارید. بر این اساس جستجو کنید. لیستی از کشورهایی که با هدف اصلی شما برای مهاجرت سازگار است را بنویسید و شرایط مختلف و روش‌های مهاجرت به این کشور را استخراج کنید.
این مهم است بدانید که مهمترین دلایل شما برای مهاجرت و پیدا کردن کشوری که این مشکل در آن وجود ندارد دلیل انتخاب قطعی مقصد نیست. موضوعات دیگر را جستجو کنید و لیست کامل از شرایط مقصد را بنویسید. ممکن است موضوعاتی مثل فرهنگ، اشتغال، تحصیل فرزندان، قوانین موجود و ... به قدری با بقیه استانداردهای شما سازگار نباشد که حتی با وجود بر طرف شدن نیاز و هدف اصلی شما، موضوع مهاجرت را تلخ کند و با شکست روبرو کند.
تمامی قوانین و روش‌های مهاجرتی معمولاً در سایت‌های رسمی اداره‌های مهاجرت موجود است و مدام بروزرسانی می‌شود. اول خودتان تمامی قوانین را بخوانید و مسیر را استخراج کنید. ولی بدانید افرادی که وکلای مهاجرت هستند به شما کمک خواهند کرد مسیر را با دردسر و ریسک کمتری و در زمان کوتاهتری طی کنید.
نکته مهم اینجاست که جستجو کنید و وکیل مناسبی را پیدا کنید. از او حتماً مدارک وکالتش را بخواهید و از او بخواهید تا قانونی بودن فعالیتش را برای شما ثابت کند و از این موضوع خجالت نکشید. ضمناً هیچ ایرادی ندارد از یک سری از مشتریان قبلی او پرس و جو کنید تا هم سطح خدمات و هم صحت حرف‌ها و تعهداتش را متوجه شوید. اکثر وکلای کاردرست، هیچ ترسی از این موضوع ندارند و به شما در کشف واقعیت کمک هم خواهند کرد. بهتر است بدانید اکثر کلاهبرداری‌ها توسط وکلا رخ نداده بلکه توسط وکیل‌نماهایی اتفاق افتاده که در قالب دلال مهاجرت در این وسط به دنبال سود بیشتر بودند.
ضمناً برای پیدا کردن وکیل قابل اطمینان، چند موسسه یا شخص را انتخاب کنید. با همه مذاکره کنید، حرف همه را بشنوید و هزینه‌ها و شرایط و پیشنهادها را مقایسه کنید و در نهایت انتخاب کنید.
فقط اگر یک مولتی‌میلیاردر هستید این قسمت برای شما نوشته نشده، در غیر این صورت باید بدانید که بعد از مهاجرت به دلیل اینکه شما نیاز به پیدا کردن کار یا حتی راه‌اندازی کسب و کار دارید، باید زبان کشور مقصد در سطح قابل قبولی تسلط داشته باشید. دقت کنید، اگر به کشوری مثل ترکیه مهاجرت کنید به زبان ترکی یا اگر به اتریش مهاجرت کنید به زبان آلمانی باید تسلط داشته باشید. اینکه زبان انگلیسی بلد هستید هیچ دردی از شما درمان نخواهد کرد. کارهایی که در ابتدا در ادارات مختلف باید انجام دهید به زبان بومی است و عدم تسلط نه تنها باعث باتاخیر انجام شدن کارها می‌شود، باعث می‌شود به شدت احساس شهروند درجه دو بودن به شما دست بدهد و از عدم توانمندی در انجام امور ساده به شدت سرخورده خواهید شد.
با یک برنامه‌ریزی دقیق و فشرده قبل از مهاجرت زبان بیاموزید چون هزینه‌های بلد نبودن زبان به شدت بالاست و البته هزینه فراگیری زبان بعد از مهاجرت هم به شدت بالاست. البته که برای مهاجرت به تعداد زیادی از کشورها نیاز به ارائه مدرک زبان هم خواهید داشت. به این موضوع هم با حساسیت بالایی نگاه کنید و تصور نکنید که فقط ارائه یک مدرک می‌تواند به شما کمک کند. فارغ از مدرک، شما نیاز به تسلط به آن زبان دارید.
توصیه می‌کنم از خرید مدارک تقلبی و رشوه‌ای جداً خودداری کنید. با خودتان حداقل صادق باشید.
نیاز خود به کارهای اداری را به حداقل برسانید. حتماً پاسپورت خود را تازه کنید تا بیشترین زمان اعتبار را داشته باشد. حتماً چند روز قبل از پرواز، کارت بانکی خود را تازه کنید تا بیشترین مهلت را داشته باشد. به یکی از نزدیکان خود یک وکالت کاری برای مراجعه به مراکز مختلف بدهید و البته دقت کنید که دادن وکالت تام الاختیار و بلاعزل یا وکالت تام فروش و امثالهم، باعث بیشترین اتفاقات بد در گذشته شده. هر زمان که نیاز به فروش قطعی ملک یا مالی بود در سفارت‌های ایران در کشورهای مختلف این موضوع قابل اجراست. مدارک قطعی تحصیلی خود را جمع‌آوری کنید.
با وجود تحمیل هزینه بهتر است تمامی مدارک خود را دسته بندی و برای ترجمه رسمی آنها اقدام کنید. در مواردی ترجمه‌های دارالترجمه‌های ایران مورد قبول نخواهد بود ولی در بسیاری از موارد ممانعتی در ارائه ترجمه رسمی از ایران نخواهد بود.
به راحتی در گوگل در خصوص شهر و منطقه جستجو کنید. از طریق گوگل ارث محله را ببینید و آگاهی خوبی از آن داشته باشید. البته بدانید که هیچگاه در اینترنت اطلاعات دقیقاً شبیه واقعیت نیست. حداقل این احتمال وجود دارد که استانداردهای شما شاید با نویسنده اطلاعات متفاوت باشد.
در انتخاب محله به این فکر کنید که شاید در ماه‌های اول خودرو نداشته باشید و نیاز باشد که پیاده یا از طریق اسباب حمل و نقل شهری کارهای خود را انجام دهید. پس بهتر است منطقه‌ای را انتخاب کنید که نیازهای روزمره شما در فاصله کمی در دسترس شما باشد و به ایستگاه‌های حمل و نقل شهری نزدیک باشید.
ضمناً هزینه‌های زندگی در منطقه‌ای که انتخاب کردید را محاسبه کنید. شاید این هزینه‌ها با برنامه بودجه شما منطبق نباشد و مجبور شوید در ماه‌های اول هزینه‌های بیشتری را پرداخت کنید و در تنگنای مالی قرار بگیرید.
بدانید و آگاه باشید که خیلی از شرکت‌ها از قبل شما را استخدام نخواهند کرد. در بین پیشنهادات استخدامی قبل از حضور در کشور مقصد هم یحتمل با پیشنهادهای سوء استفاده‌گرانه‌ای ممکن است روبرو شوید و مجبور به بیگاری شوید. البته که خودتان را برای کارهای به اصطلاح جنرال آماده کنید و بدانید که برای مدتی برای اینکه از جیب نخورید باید هرکاری را انجام دهید ولی مهم است بدانید از قبل از مهاجرت وارد تعهدات کاری طولانی نشوید.
با این وجود قبل از مهاجرت، سایت‌های کاریابی که در کشور مقصد فعال است را بیابید. معمولاً لینکدین در تمامی کشورها استفاده می‌شود ولی نقش سایت‌های کاریابی محلی در پیدا کردن شغل مورد نظر به شدت اهمیت دارد. ببینید که متناسب با تخصص شما چه مشاغلی با چه حقوقی وجود دارد تا بتوانید برنامه دقیقتر مالی برای خود تدارک ببینید.
رمز موفقیت در کاریابی (البته بعد از مهاجرت) این است که اولاً خسته نشوید و به تعداد زیادی از شرکت‌ها رزومه ارسال کنید، دوم اینکه اگر در یکی از شرکت‌ها دوست یا آشنایی دارید از او بخواهید تا شما را توصیه کند، رزومه‌هایی که دارای توصیه نامه باشند معمولاً در اولویت قرار می‌گیرد و سوم اینکه رزومه یکسانی را برای همه ارسال نکنید، یعنی برای هر شرکت متناسب با ساختار و نیاز آن شرکت رزومه شخصی‌سازی شده تهیه کنید و ارسال کنید. اینطور احتمال استخدام شما افزایش پیدا خواهد کرد.
اگر هم تصمیم به راه‌اندازی کسب و کار شخصی خود دارید، حتماً علاوه بر تحقیق درباره شرایط حقوقی ناظر بر اجرا و مجوزها، تحقیقات میدانی انجام دهید و بر اساس مطالعات امکان سنجی شروع به راه‌اندازی کسب و کار کنید.
مهاجرت، حتی از یک شهر به شهر دیگر، شجاعت و البته شرایط خاصی را می‌طلبد. این هشت قدم، قدم‌های کلیدی است که باید در پروسه مهاجرت به آنها بسیار توجه کنید. البته که مهاجرت موفق علاوه بر رعایت نمودن این قدم‌های کلیدی، نیاز به مدیریت بسیاری از موارد دیگر دارد که شاید برای برخی حتی از این هشت قدم هم مهتر باشد. گاهی روحیه افراد حتی مانع بزرگی برای مهاجرت خواهد بود و آنها را دچار اضطراب و تشویش خواهد کرد. این پروسه مهم را با دقت طی کنید تا امن باشید. حواستان باشد که توجه به تمامی جزئیات مهم است و هر موضوع کوچکی بعد از مهاجرت چندین برابر بزرگتر به نظر خواهد آمد.
من در صفحه اینستاگرام منتظر شما هستم و درباره مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری بیشتر می‌گویم. اینجا کلیک کنید و وارد اینستاگرام شوید.
ارادت
سامان فائق
