احمد محمود در رمان سومش که ادامه رمان همسایه ها و داستان یک شهر است دوباره به سراغ جنوب رفته به نوعی می توان گفت در این سه کتاب ما اتفاقات ایران در دهه 20 تا 60 شمسی را از نگاه یکی از ساکنان محرومترین مناطق کشور مشاهده میکنیم ، نویسنده در زمین سوخته اتفاقات سه ماه اول جنگ ایران و عراق و آنچه بر سر مردم خوزستان آمده است را روایت می کند ، محله ای در شهر اهواز و ساکنان اش شخصیت های هستند که همراهشان میشویم در ناباوریشان برای شروع جنگ ، در ترس از دست دادن خانواده و اموالشان ، در غربت آوارگیشان ، در غم از دست دادن عزیزانشان ، ما هم همراهشان میشویم ، در هر بمباران به صدام بدبیراه می گوییم از کل شعبان ، زنش و گران فروشیشان متنفر می شویم ، همراه شاهد برای مرگ خالد سوگواری میکنیم و به مانند امیر سلیمان فرمان آتش می دهیم و این حاصل قلم زیبای نویسنده است که شما را به درون قصه اش می برد و اجازه می دهد با آنها زندگی کنید از برجسته ترین ویژگی داستان های احمد محمود جغرافیای آن است به یاد دارم زمانی که رمان همسایه ها را در یک روز پاییزی می خواندم باز هم میتوانستم گرمای خوزستان را احساس کنم .
نویسنده به خوبی واکنش‌های طبیعی مردم شهر و البته سهل‌انگاری‌ها را نشان می‌دهد. اینکه تمام شواهد بیانگر شروع یک جنگ است ولی هیچکس نمی خواهد باور کند چه مردم عادی چه سران دولت در ابتدای رمان حتی بعد از بمباران اهواز زمانی که یکی از برادران رادیو تهران را می گیرد خبری در این مورد پخش نمی شود ، حال و هوای داستان، وحشت مردم، هجوم آنها به ایستگاه قطار برای رفتن به شهری دیگر، التماس برای اخذ بنزین در پمپ بنزین‌ها، بازگشت عده ای دیگر به شهر بعد از توهین و تحقیر از سوی مردم مناطق دیگر ، اصرار مردم برای گرفتن اسلحه ، کمیته ای که در برابر گران فروشی و دزدی هیچ حرکتی انجام نمی دهد و معمولا بعد از اینک مردم به طور خود جوش حکمی را اجرا میکنند سر می رسد.
به نظرم زمین سوخته در حد و اندازه رمان همسایه ها نیست مهمترین دلیل آن هم به نظرم کثرت شخصیت ها است ، خواننده زمان زیادی ندارد تا با تک تک آنها آشنا شود، نمی تواند به درون این آدم ها برود بنابراین تاثیر آنچنان عمیق به روی خوانند نمی گذارند و به راحتی فراموش می شوند. البته بدون نام و پیشینه بودن راوی ایده بسیار بکری بوده که باعث می شد گاهی فکر کنم راوی همان شهر اهواز است که بی دفاع و مظلوم ایستاده در گوشی و نظاره گر است ، اما بازهم با این اوصاف میتوان گفت این کتاب متفاوت ترین اثر درباره جنگ ایران و عراق است این رمان بیشتر تاریخ نویسی درباره سه ماه اول جنگ است و واقعیت های جنگ هشت ساله را که کمتر در جایی به آن پرداخته شده را بیان میکند ، احمد محمود یک چیز را خوب به ما یادآوری می کند ( مردم ایران همیشه در طول تاریخ تنها هستند )
