در دنیای امروز، استفاده از دستگاههای موبایل به یکی از اصلیترین بخشهای زندگی روزمره تبدیل شده است. کاربران موبایل بیشتر وقت خود را صرف تعامل با صفحات مختلف، اپلیکیشنها و نرمافزارها میکنند. در این میان، قانون شست یا "Thumb Rule" یکی از اصول مهم طراحی تجربهکاربری (UX) به شمار میرود که به کمک آن میتوان تعاملات کاربر با گوشیهای هوشمند را بهینه کرد.
قانون شست به سادهترین شکل بیان میکند که 49درصد از کاربران موبایل از یک دست برای استفاده از دستگاه خود استفاده میکنند. این یعنی استفاده از شست دست برای تعامل با صفحه نمایش، که به طور مستقیم بر نحوه طراحی و چیدمان عناصر صفحه تاثیر میگذارد.
این قانون یک مفهوم ساده اما بسیار مهم در طراحی اپلیکیشنها و سایتهای موبایلی است. چیدمان دکمهها، منوها و سایر تعاملات باید طوری باشد که به راحتی قابل دسترسی با شست دست باشد. در صورتی که دکمهها در نقاطی از صفحه قرار بگیرند که خارج از دسترس شست قرار دارند، کاربر مجبور به استفاده از دست دیگر یا کشش انگشتان میشود که نتیجه آن کاهش راحتی کاربر و افزایش نرخ ترک اپلیکیشن یا سایت خواهد بود.
بیش از نیمی از کاربران از یک دست برای استفاده از گوشیهای خود استفاده میکنند. در صورتی که طراحی صفحه به گونهای نباشد که عناصر مهم در دسترس شست قرار بگیرند، ممکن است کاربر نتواند به راحتی از اپلیکیشن یا سایت استفاده کند. این مسئله میتواند منجر به ناراحتی کاربر و ترک اپلیکیشن یا سایت شود.
با توجه به اینکه شست دست بیشترین قابلیت دسترسی به صفحه نمایش را دارد، مهم است که دکمهها و منوها در نواحیای از صفحه قرار بگیرند که دسترسی به آنها آسان باشد. این باعث میشود که کاربران در طول استفاده از اپلیکیشن یا سایت احساس راحتی بیشتری داشته باشند.
UI باید از نظر بصری جذاب و خوشایند باشد، اما این تمام ماجرا نیست. UX باید نیازهای واقعی کاربران را شناسایی و حل کند. یک طراحی UI ممکن است زیبا و شیک به نظر برسد، اما اگر کاربر نتواند به راحتی از آن استفاده کند، هیچ سودی ندارد. در واقع، UX در پیوند با UI قرار دارد و بدون UX، UI نمیتواند عملکرد مؤثر و مطلوبی داشته باشد.
مطالعات نشان داده است که بیشتر کاربران زمانی که با گوشی خود کار میکنند، دست خود را در بخشهای خاصی از صفحه قرار میدهند. این مناطق به سه بخش تقسیم میشوند:
منطقه سبز (دسترس آسان): در این منطقه کاربر به راحتی میتواند با شست خود تعامل داشته باشد.
منطقه زرد (نیاز به تلاش کم): این منطقه کمی خارج از دسترس شست قرار دارد، اما کاربر هنوز میتواند به آن دسترسی پیدا کند.
منطقه قرمز (دسترسی مشکل): این بخشها نیاز به کشش زیاد دارند و تعامل با آنها ممکن است دشوار و ناراحتکننده باشد.
دکمهها و گزینههای اصلی باید در منطقه سبز قرار گیرند تا کاربر بتواند به راحتی از آنها استفاده کند. همچنین باید از حاشیههای بالا و گوشههای صفحه پرهیز کرد زیرا دسترسی به این مناطق با یک دست دشوار است.
دکمهها باید به اندازه کافی بزرگ باشند تا به راحتی قابل لمس باشند، بدون اینکه کاربر مجبور به کشش یا استفاده از دو دست شود.
در نهایت، قانون شست یکی از اصول اساسی در طراحی تجربهکاربری موبایل است که تاثیر زیادی در راحتی و کاربرپسندی اپلیکیشنها و سایتها دارد. با رعایت این قانون، میتوان تجربهکاربری بهتری برای کاربران فراهم کرد و از نرخ بازگشت و ترک پایینتر اپلیکیشنها و سایتها اطمینان حاصل نمود. توجه به دسترسپذیری و آسانی تعاملات نه تنها باعث رضایت کاربر میشود بلکه در نهایت به افزایش نرخ تبدیل و سودآوری بیشتر کمک خواهد کرد.
