شطرنج‌ بازان از گفته ی سامیار صفری

گری کیمویچ کاسپارف (به روسی: Га́рри Ки́мович Каспа́ров) قهرمان شطرنج جهان (۲۰۰۰–۱۹۸۵) در ۱۳ آوریل ۱۹۶۳ در باکو از پدری یهودی و مادری ارمنی به دنیا آمد.

او در ۱۹۸۰ به عنوان استاد بزرگی دست یافت. ۵ سال بعد با غلبه بر آناتولی کارپف قهرمان شطرنج جهان شد و تا سال ۱۹۹۳ هنگامی که به دلیل اختلاف با فدراسیون جهانی شطرنج (فیده) مسابقه فینال قهرمانی جهان را با نایجل شورت استاد بزرگ انگلیسی خارج از حمایت فیده برگزار کرد این عنوان را در اختیار داشت.

پس از آن نیز تا هنگام شکست سال ۲۰۰۰ از ولادیمیر کرامنیک دنیای شطرنج او را قهرمان واقعی این ورزش می‌شناخت. کاسپارف روز ۱۰ مارس ۲۰۰۵ کناره‌گیری خود را از شطرنج حرفه‌ای اعلام کرد و وارد فعالیت‌های سیاسی شد. وی از پیشگامان آنالیز در شطرنج مدرن بود و به کمک دستیاران خود (اساتید بزرگی مانند یوری دوخویان و جوزف دورفمن) اقدام به تدارکات گسترده علیه حریفان خود می‌کرد.

کاسپاروف با کسب ریتینگ ۲۸۵۶٫۷ در مارس ۲۰۰۰ در رتبهٔ دوم برترین شطرنج‌بازان تاریخ از این لحاظ قرار دارد. هم‌چنین وی به مدت ۲۵۵ ماه در صدر شطرنج‌بازان برتر دنیا قرار داشته‌است، بیش‌تر از هر شطرنج‌باز دیگری. کاسپاروف همین‌طور یازده جایزه اسکار شطرنج نیز به دست آورده که این رکورد نیز تا کنون پابرجا است.

در سال ۱۹۹۳ پس از این‌که کاسپاروف در اعتراض به مقررات جدید فدراسیون بین‌المللی شطرنج حاضر نشد مسابقه دفاع از عنوان قهرمانی شطرنج خود مقابل نایجل شورت را زیر نظر این فدراسیون انجام دهد. کارپف و یان تیمان برای برگزاری این دیدار انتخاب شدند و کارپف دوباره به مقام قهرمانی رسمی شطرنج جهان رسید در حالی‌که قهرمان سنتی شطرنج جهان گری کاسپارف محسوب می‌شد که با پیروزی بر نایجل شورت قهرمان مسابقات انتخابی از عنوان خود دفاع کرده بود. کارپف این عنوان را تا سال ۱۹۹۹ در اختیار داشت اما او هم در این سال در اعتراض به قوانین فیده حاضر به دفاع از عنوان خود نشد..

آندری اسیپنکو
آندری اسیپنکو، با 19 سال سن، از زمان ظهور در سال 2011 به طور پیوسته در رتبه‌بندی بهترین شطرنج‌ بازان دنیا صعود کرده است. یکی از تنها شطرنج‌بازان این فهرست که بسیاری از علاقمندان شطرنج معتقدند توانایی غلبه بر مگنوس کارلسن (بهترین شطرنج‌ باز دنیا) را دارد، همین آندری اسیپنکو است. او تنها نوجوانی است که مگنوس را شکست داده است و یکی از تنها دو نوجوانی است که به لیست بزرگترین شطرنج‌ بازان دنیا راه یافته است.

وی یی
وی یی که اهل چین است یکی از برجسته‌ترین کودکان شطرنج‌ باز دنیا و اعجوبه تاریخ شطرنج است. این بازیکن، رکورد مگنوس کارلسن را شکست و تبدیل به جوان‌ترین بازیکنی شد که به امتیاز 2700 رسیده است. وی یی در 15 سالگی به این مهم دست یافت. او هشتمین استاد بزرگ جوان تاریخ است. فشار زیادی روی او وجود دارد تا در همان حدی که در دوران جوانی خود پیشرفت می کرد باز هم پیشرفت کند. یی در سن 22 سالگی هنوز در تلاش است تا همان سطحی از شهرت را در دنیای شطرنج بزرگسالان به دست آورد که در دوران جوانی خود به دست آورده بود

نیکیتا ویتیگوف
نیکیتا ویتیگوف، نویسنده و استاد بزرگ روسی 34 ساله است. ویتیوگوف اگرچه مهارت قابل تحسینی در بازی شطرنج دارد، در سال های اخیر خیلی رشد و پیشرفت نکرده است، اگرچه توانسته رتبه خود را نسبتاً ثابت نگه دارد. با داشتن بزرگترین موفقیت‌های خود در سال‌های 2005-2007، تنها زمان نشان خواهد داد که آیا این شطرنج‌ باز به رتبه‌های بهتر صعود خواهد کرد یا خیر

ویدیت سانتوش گجراتی
ویدیت سانتوش گجراتی، یکی دیگر از بازیکنان این فهرست است که چند سالی است پای ثابت این لیست است. او یک فوق‌ ستاره هندی است که در دهه گذشته به آرامی در حال پیشرفت بوده است. اگرچه او در مقایسه با بسیاری از ابر استادان بزرگ این لیست، دستاوردهای قابل توجهی ندارد، اما ویدیت سانتوش گجراتی (در 26 سالگی) این پتانسیل را دارد که در آینده دنیای شطرنج را متحول کند.

دیمیتری آندریکین
دیمیتری آندریکین که در اوایل دهه 2000 به سرعت در حرفه خود شتاب گرفت، دو بار قهرمان روسیه شد و در سن 17 سالگی استاد بزرگ شد. او در حال حاضر دارای امتیاز 2728 است. این ورزشکار خیلی نوسان نداشته است. اگرچه بزرگترین پیروزی او تا کنون در سال 2013 رخ داده است، اما این احتمال وجود دارد که دیمیتری موفقیت های بیشتری در آینده داشته باشد.

وسلین توپالوف
وسلین توپالوف، 46 ساله در حال حاضر در رده 20 بزرگترین شطرنج‌ بازان دنیا قرار دارد. او دوران پرتلاطمی را داشته است. او سه سال در رتبه اول جهان قرار گرفت و در سال 2015 به اوج رتبه و عملکرد خود رسید. او در حال حاضر دارای امتیاز 2730 است که اختلاف 96 امتیازی با بالاترین امتیاز خود دارد. این استاد بزرگ بلغاری که بین سال‌های 2004 تا 2016 موفق شد، اکنون چندین سال است که در دوران افت به سر می برد.

هیکارو ناکامورا
هیکارو ناکامورا یک شطرنج‌ باز آمریکایی است که اصالتی ژاپنی دارد. هیکارو ناکامورا که در چندین سال اخیر به عنوان بهترین شطرنج‌باز در ایالات متحده شناخته شد، یک دوره ورزشی طولانی، موفق و بدون نوسان داشته است. او از نظر رتبه‌بندی عمومی، در رتبه 19 قرار دارد.

سرگئی کاراکین
سرگئی کاراکین یکی از بزرگترین شطرنج‌ بازان دنیا است. او در زمانی که تنها 12 سال داشت به جوان‌ترین استاد بزرگ تاریخ تبدیل شد و مگنوس کارلسن را در چندین مسابقه به دردسر انداخت. مهم‌ترین آن در سال 2016 بود که او چندین مسابقه با کارلسن را به تساوی کشاند. این شطرنج‌ باز روسی در 31 سالگی به سبک بازی دفاعی‌اش معروف است. بسیاری از علاقه‌مندان به شطرنج او را یکی از معدود بازیکنان فعلی می دانند که در سال‌های آتی قادر خواهد بود عنوان قهرمانی جهان را از مگنوس کارلسن بگیرد.

هائو وانگ
هائو وانگ، یکی از تزلزل‌ ناپذیرترین بازیکنان شطرنج‌ باز دنیا است. این بازیکن یک نابغه از چین است. او در جوانی پیروزی های فوق‌العاده‌ای داشت و در مسابقات ابتدایی خود استادان بزرگ زیادی را شکست داد (علیرغم اینکه آن موقع، عنوان خاصی نداشت.) او به تازگی اعلام کرده است که تمایل به بازنشستگی دارد، بنابراین به احتمال زیاد در نهایت از این لیست حذف خواهد شد.

لینیر دومونیکس پرز
این بازیکن یک قهرمان جهان کوبایی آمریکایی است که از زمان شروع به کارش به عنوان استاد بزرگ همواره در بین 15 فرد لیست بزرگترین شطرنج‌ بازان دنیا قرار داشته است. او با وجود اینکه 38 سال سن دارد، در تمام دوران حرفه ای خود در مسیری مستمر بوده است. او در سال 2018 در مسابقات قهرمانی آمریکا پس از فابیان کاروانا دوم شد. پرز در حال حاضر دارای امتیاز 2760 است.

ویزواناتان آناند
ویزواناتان آناند را بهترین شطرنج‌ باز هندی در تمام دوران می دانند. یکی از قدیمی‌ترین بازیکنان لیست بزرگترین شطرنج بازان دنیا، آناند است. او خیلی دیر در این عرصه مطرح شد و پس از آن هم نوسان زیادی داشت ولی به هر حال توانسته نامی برای خود دست و پا کند.

یان کریشتوف دودا
یان کریستوف یکی دیگر از بزرگترین شطرنج‌ بازان دنیا است. او که تنها 23 سال سن دارد، یکی از جوان‌ترین کسانی است که به عنوان یک ابر استاد بزرگ شناخته می شود. با امتیاز 2756، این بازیکن جوان و پرانگیزه، زمان زیادی برای رشد و تکامل در جامعه شطرنج دارد

ماکسیم واشیه لاگراو
ماکسیم واشیه لاگراو، ابر استاد بزرگ فرانسوی، از سال 2016 در بیشتر اوقات، در بین 5 شطرنج‌ باز برتر جهان بوده است.

تیمور رجب اف
تیمور رجابوف که اخیراً به جمع پانزده بازیکن برتر بین المللی بازگشته است، در حال حاضر دارای امتیاز 2763 است.

ریچارد راپورت
ریچارد راپورت که در بسیاری از تورنمنت‌های سطح جهانی یا حرفه‌ای شرکت نمی‌کند، ادعا می‌کند که به دلیل عدم وجود حمایت مالی برای رقابت شدیدی در این رقابت ها حضور ندارد. او یک کودک اعجوبه و جوانترین مجارستانی بود که استاد بزرگ شد. راپورت همچنین جوانترین استاد بزرگ جهان در آن زمان بود. در سال 2019، او به جمع 15 بازیکن برتر جهان رسید و در سال‌های پس از آن شطرنج‌ بازی سرسخت باقی مانده است.

شاخریار ممدیاروف
شخریار ممدیاروف یک شطرنج باز بسیار ‌بزرگ از آذربایجان است و می‌تواند حتی در برابر بزرگترین شطرنج بازان دنیا از جمله مگنوس کارلسن هم مقاومت کند. ممدیاروف بازیکنی ممتاز است که زمانی بازیکن شماره دو رنکینگ جهان بود و مرتباً برای کسب مدال طلا با هموطن خود، تیمور راجابوف رقابت می‌کند.

علیرضا فیروزجا
علیرضا فیروزجا که مقیم فرانسه اما متولد ایران است با امتیاز بیش از 2700 جوان ترین بازیکن جهان است و تنها نوجوان بین 15 بازیکن برتر جهان است.

الکساندر گریشوک
الکساندر گریشوک به طور مداوم و برای سال های متمادی یک شطرنج باز در کلاس جهانی بوده و عنوان استاد بزرگ را به دست آورده است. الکساندر اهل روسیه است و در حال حاضر دارای رتبه 2773 است.

آنیش گیری
آنیش گیری، که اصلیتی هلندی دارد، از سال 2010 در هر مسابقه بین‌المللی مهمی شرکت کرده است و چهار بار قهرمان هلند شده است. این ستاره ملی و شرکت‌ کننده بین‌المللی از هم اکنون رتبه 2774 را به خود اختصاص داده است و به عنوان یک شطرنج باز جوان هنوز سال ها فرصت دارد تا در رقابت های مختلف افتخار آفرینی کند.

وسلی سو
وسلی سو یک شطرنج‌باز فیلیپینی آمریکایی و استاد بزرگ است. او در سن 15 سالگی جوانترین بازیکنی شد که به رتبه 2600 رسید و رکورد مگنوس کارلسن را پشت سر گذاشت. او در حال حاضر در رتبه ششم رنکینگ بین المللی قرار دارد و دارای رتبه 2778 است.

لوون آرونیان
لوون آرونیان یک ابر استاد بزرگ ارمنی است و معمولا در 20 سال گذشته در بین 10 تا 20 شطرنج باز برتر جهان بوده است.

ایان نپومنیاختچی
ایان نپومنیاختچی در حال حاضر امتیاز 2799 را دارد و قرار است در مسابقات قهرمانی جهان به مصاف مگنوس کارلسن برود. او یک ابر استاد بزرگ روسی است و با بسیاری از بزرگان مانند گری کاسپاروف رقابت کرده است.

لیرن دینگ
لیرن دینگ طولانی‌ترین رکورد برد پیاپی را در اختیار داشت تا اینکه مگنوس کارلسن در سال 2019 این عنوان را برای خود به دست آورد. بسیاری از تماشاگران مشتاق شطرنج معتقدند که دینگ بزرگترین رقیب کارلسن است. او از سال 2018 در بین 5 بهترین شطرنج‌ باز جهان قرار گرفته است

فابیانو کاروانا
فابیانو کاروانا اهل ایالات متحده آمریکا است و در حال حاضر پس از مگنوس کارلسن در رتبه دوم جهان قرار دارد. او دارای امتیاز 2800 است. در کودکی، فابیانو رکورد ایالات متحده برای جوانترین استاد بزرگ را شکست، عنوانی که قبلاً هیکارو ناکامورا، شطرنج باز اسبق آمریکایی در اختیار داشت. او در 14 سالگی به استاد بزرگی رسید.

مگنوس کارلسن
مگنوس کارلسن استاد بزرگ و قهرمان فعلی شطرنج جهان است. او یکی از بهترین شطرنج بازانی است که در طول تاریخ این بازی را انجام داده است (اگر نگوییم بهترین). کارلسن در 2004 و در سن 13 سالگی دومین استاد بزرگ جوان تاریخ شد و در سال 2009 به جوانترین بازیکنی تبدیل شد که تا آن زمان به امتیاز 2800 رسیده بود.

که از شطرنج‌ بازان محترم و معروف هستند