آنچه با نام اصول اساسی اسکرام می‌شناسیم در واقع تعریفی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و جنبه‌های آن هستند که ما را به روش تفکر در این متدولوژی نزدیک می‌کند. اسکرام این اصول را در عین حال در قالب "باید"ها تعریف می‌کند تا همه اعضای گروه از آن‌ها پیروی کنند و به نتایج مورد نظر دست یابند.
اصول مدیریت پروژه اسکرام
این اصول را با هم مرور می‌کنیم:
کنترل بر اساس فرآیند تجربی: این یعنی در اسکرام به‌جایی مفاهیم تئوری و نتایج قابل لمس، بیشتر بر خود فرآیند تمرکز داریم. در ضمن، ارکان تعامل در اسکرام، از جمله شفافیت، بازرسی و انطباق در این اصل، نمود کامل دارند.
ویژگی خودسازماندهی: در کنار ویژگی حمایت از یکدیگر، اعضای تیم در مدل اسکرام دارای این اختیار هستند که به‌طور مستقل کار کنند و این ویژگی باعث می‌شود بتوانیم در کنار ارزیابی گروه، نتایج کار افراد را نیز به‌طور مجزا ارزیابی کنیم.
همکاری: اسکرام یک چارچوب مشارکتی است و نقش‌های متعددی را تعریف می‌کند. در این اصل، سه ویژگی آگاهی (همه اعضای گروه)، بیان و تخصیص وظائف نمود دارند.
اولویت‌بندی بر اساس ارزش: وظائف در اسکرام بر اساس ارزش آن‌ها و چگونگی انجام آن‌ها اولویت‌بندی و سازماندهی می‌شوند.
اختصاص زمان برای فعالیت‌ها (تایم‌باکسینگ): به‌طور کلی تایم‌باکسینگ (Timeboxing) به‌معنای مشخص کردن یک زمان ثابت و نیز یک زمان حداکثری برای هر فعالیت در اسکرام است. برای مثال هر رویداد اسکرام دارای تایم‌باکسینگ است و این روش، به‌ویژه، راهکاری برای اختصاص زمان به فعالیت‌هایی است که دقیقا نمی‌دانیم چقدر طول می‌کشند.
توسعه مداوم یا تکرارپذیر: این اصل را می‌توان اصل نهایی اسکرام دانست که آن را به چرخه‌ای تکرارپذیر از رویدادها تبدیل می‌کند و شما می‌توانید به‌طور مداوم تا دستیابی به بهترین شرایط و بهبود ممکن این چرخه را تکرار کنید.
ویژگی‌های مورد نظر اسکرام از کار تیمی در مدیریت پروژه
راه‌اندازی اسکرام در یک سازمان به‌معنای استفاده از کمک‌های تیم اسکرام برای ایجاد بهترین نتایج در هر پروژه (یا یک پروژه مشخص). چارچوب اسکرام پیشنهاد می‌دهد که همه اعضای تیم از یک بخش یا ایستگاه کاری در سازمان انتخاب نشوند. برای مثال می‌توانید اعضای تیم را از بخش‌های خرید، بازاریابی، پشتیبانی و ... انتخاب کنید. با این حال تمامی این افراد باید در ایجاد بهبودهای مورد نظر نقش داشته باشند. همچنین وقتی می‌گوییم تیم‌های اسکرام بر اساس سلسله مراتب ایجاد نمی‌شوند به این معنا است که در دستیابی به هر هدف با هر عضو از تیم به‌طور یکسان برخورد می‌شود.
ویژگی های تیم اسکرام
متدولوژی اسکرام پیشنهاد می‌کند که تیم‌های اسکرام دارای این ویژگی‌ها باشند:
کوچک باشند: ساترلند و شوابر در مقاله "فرآیند توسعه اسکرام" پیشنهاد می‌دهند که تیم‌های اسکرام دارای ۱۰ عضو یا کمتر باشند. این ویژگی، هم شکاف تعامل بین اعضای گروه را پوشش می‌دهد (پتانسیل تعامل افزایش می‌یابد) و هم تیم به‌اندازه‌ای توانمند و چابک است که کارهایی مهم را با سرعت بالایی انجام دهد.
هر عضو مستقل و مکمل است: اعضای تیم‌های اسکرام باید از مهارت‌های لازم برای وظائف خود برخوردار باشند، توانایی خودسازماندهی داشته باشند، بتوانند روی اهداف فردی کار کنند و در عین حال از یکدیگر حمایت کنند تا دستیابی به هدف مشترک ممکن شود.
پاسخگویی: تمامی اعضای تیم اسکرام دارای مسئولیتی مشخص برای ایجاد ارزش و انجام کار هستند. این اعضا در قالب سه نقش محوری شناخته می‌شوند که در بخش "معرفی نقش‌ها در متدولوژی اسکرام"، آن‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
معرفی نقش‌ها در متدولوژی اسکرام
هر تیم اسکرام دارای سه نقش اساسی است. تعریف این نقش‌ها راهکاری برای سازماندهی تیم بدون ایجاد یک سیستم سلسله‌مراتبی پیچیده است. این نقش‌ها عبارتند از:
اسکرام مستر (Scrum Master)
مالک محصول (Product Owner)
توسعه‌دهندگان یا اعضای تیم توسعه (Development team)
هر تیم دارای یک اسکرام مستر، یک مالک محصول و تعدادی توسعه‌دهنده است. در ادامه با این نقش‌ها آشنا می‌شویم.
اسکرام مستر
مسئولیت اساسی اسکرام مستر این است که اطمینان یابد، اقدامات اعضای تیم در راستای دستیابی به ارزش‌های اسکرام هستند.
ارزش‌های اسکرام عبارتند از:
تعهد به اهداف
تمرکز
تطبیق‌پذیری
شجاعت
این یعنی اسکرام مستر تلاش می‌کند تا تمامی اعضای تیم در مسیر درست حرکت کنند.
بنابراین اسکرام مستر دارای توانایی بالایی در مهارت‌های اجتماعی و ارتباط موثر، کار تیمی، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و مواردی از این دست باشد و از همه مهم‌تر تمامی اصول، مراحل، ارزش‌ها، نقش‌ها و رویدادهای اسکرام را به‌خوبی بشناسد. اسکرام مستر رهبر گروه است اما این به‌معنای برتری او نسبت به دیگران نیست.
او بیش از هر چیز مسئولیت ایجاد هماهنگی را بر عهده دارد.
برخی از وظائف اسکرام مستر را با هم مرور می‌کنیم:
برنامه‌ریزی برای زمان برگزاری رویدادهای اسکرام
دعوت از اعضا و ذی‌نفعان پروژه برای شرکت در رویدادهای اسکرام
تسهیل برگزاری جلسات روزانه
رفع موانع برگزاری جلسات
ایجاد ارتباط‌های فردی برای ایجاد تنظیمات لازم و بررسی‌ها
اطمینان از دستیابی به اهداف در رویدادهای گذشته‌نگر (مراجعه کنید به بخش رویدادهای ۵گانه اسکرام برای مدیریت انواع پروژه)
مالک محصول
مالک محصول نیز نقش مهمی در مدیریت پروژه با متد اسکرام دارد. فردی که مالک محصول است، اهداف اسپرینت (مراجعه شود به بخش "رویدادهای ۵گانه اسکرام برای مدیریت انواع پروژه")، بهبودهای لازم و نیز موارد موجود در لیست بک لاگ (مراجعه شود به بخش "اصلاح بک لاگ محصول در مدیریت پروژه اسکرام چیست؟") را بررسی می‌کند. او سپس بر اساس این موارد تلاش می‌کند تا اقدامات اعضای تیم اسکرام همگی با این اهداف و نیازها هماهنگی داشته باشند. بنابراین او افراد را به سمت اهداف اساسی اسکرام هدایت می‌کند. او همچنین نقش مهمی در رویداد بررسی اسپرینت دارد و دستاوردهای هر چرخه از اسکرام را برای ذی‌نفعان توضیح می‌دهد.
برخی از مسئولیت‌های مالک محصول عبارتند از:
مدیریت بک لاگ محصول و اصلاح آن
سفارش کارها بر اساس اولویت نیازهای موجود در بک لاگ
تنظیم چشم‌انداز محصول برای اعضای تیم توسعه
ارتباط با ذی‌نفعان برای دریافت درخواست‌های ایشان و ثبت آن‌ها در لیست بک لاگ
اعضای تیم توسعه
اصطلاح توسعه‌دهنده در زمینه نرم‌افزار اصطلاحی رایج است و از آن‌جا که اسکرام ابتدا در زمینه توسعه نرم‌افزار کاربرد داشته، این نقش‌ها هنوز هم با همین نام‌ها به‌کار می‌روند.
از سوی دیگر این نقش‌ها نه لزوما برای محصولات که ممکن است برای خدمات به‌کار روند. در هر صورت اعضای تیم توسعه افرادی هستند که کارهای عملی را برای تحویل پروژه انجام می‌دهند. این اعضا ممکن است در یک زمینه کاری، مهندسان عمران و طراحان دکوراسیون باشند و در یک زمینه دیگر، مهندسان کامپیوتر، طراحان گرافیک بازی‌های رایانه‌ای، کدنویسان و ... باشند.
معرفی نقش ها در اسکرام
در متد مدیریت پروژه اسکرام، اعضا فقط منتظر نمی‌نشینند تا وظائف توزیع شوند و کار را به‌طور فردی انجام دهند. بلکه آن‌ها حتی خارج از جلسات رسمی اسکرام با هم تعامل دارند. این تعامل‌ها می‌تواند از انواع حضوری یا آنلاین باشند.
آن‌ها از یکدیگر حمایت می‌کنند زیرا هدف همگی آن‌ها یکی است و می‌دانند توانمندسازی دیگری به‌معنای کسب نتیجه بهتر و انجام پروژه در زمان کمتر است. آن‌ها همچنین در برنامه‌ریزی برای دستیابی به اهداف مورد نظر همکاری دارند.
