سرآقاسید

نویسنده: سید روح الله دادور (09130069203)

روستای سرآقاسید معروف به ماسوله زاگرس در 45 کیلومتری شمال غرب شهرستان کوهرنگ و 130 کیومتری مرکز چهارمحال و بختیاری واقع شده است.این روستای در منطقه بکر جنگهای پشتکوه می باشد که پتانسیل های زیادی از لحاظ تاریخی، زیارتی ، تفریحی و طبیعتگردی برای گردشگری ایجاد کرده است وهر ساله مسافران زیادی را از شهرهای مختلف کشور و حتی کشورهای اروپایی را به خود جلب می کند.

https://instagram.com/sar.agha.seyed

جغرافیای سرآقاسید

روستای سرآقاسید در ارتفاعات زاگرس مرکزی و نزدیک زردکوه قرار دارد که از با استان اصفهان همسایه است و در مرز استان لرستان واقع شده است و این روستا در ۲۵۰۰ متری از سطح دریا می باشد.

علت نام سرآقاسید

شاید علت نام سرآقاسید برای بعضی از مسافران بخصوص آنهایی که اولین بار آن را می شنوند مبهم باشد.جالب است که نام آن به وجود امامزاده و ساخت خانه ها بر میگردد .در پایین این روستا امامزاده ای وجود دارد که همه خانه های روستا در بالای آن بنا شده اند ، به همین دلیل آن را بنام سر آقاسید می شناسند.

پیدایش سرآقاسید

اهالی روستای سرآقاسید در زمان های گذشته عشایر بودند و این منطقه ییلاقی گذرگاه آنان برای دسترسی به شهرهای اطراف مانند آخره بود که از این شهرها آذوقه تهیه می کردند.در زمان های قدیم امامزاده سیدعیسی(ع) از نوادگان امام موسی کاظم(ع) برای دعوت مردم به اسلام به این مکان مهاجرت فرمود. بعد از آن اهالی سراقاسید بخاطر ارادتی که به این امام معصوم داشتند شروع به خانه سازی کردند و بدلیل شیب کوهستانی خانه های خود را با این معماری بنا نمودند.بنا بر اظهار نظر بزرگان روستا و شجره نامه موجوده قدمت آن حدود ۶۰۰ سال تخمین زده می شود.

معماری سرآقاسید

این خانه ها طوری ساخته شده اند که سقف خانه پایینی ، حیاط خانه بالایی است و بسیار نزدیک به هم و متراکم می باشند که این نشان از همدلی مردم روستا با یکدیگر می باشد همچنین این خانه ها هیچ پنجره ای ندارند و از
خشت و کاه گل ساخته شده اند.مردم برای سقف خانه های خود از تنه درختانی نظیر چنار و بلوط استفاده می کنند.نقشه ساخت این خانه معمولا به سه بخش تقسیم می شوند؛ یک بخش برای نگهداری دام و علوفه ها ، یک بخش را به عنوان خانه زمستانی و بخش دیگر برای سکونت تابستانی می باشد.در این خانه ها هیزم های زیادی از بلوط به چشم می خورد که مردم روستا زمستان های خود را با سوختن آنها می گذرانند.در فصل های زمستان معمولا برف های زیادی می بارد و اهالی برای تعمیر و محکم نگه داشتن سقف خانه های خود از شاخه های بلوط و کاه گل استفاده میکنند.

جشن های عروسی در سرآقاسید

اهالی روستای سرآقاسید علاقه خاصی به موسیقی سنتی دارند به طوریکه در گذشته جشن های عروسی در این روستا به شکلی محلی وبینظیر برگزار می شد؛چندین نفر از اهالی روستا که به آواز خوانی شهرت داشتند دور هم جمع می شدند و با تشکیل حلقه و نوای دلگرم و بدور از دستگاه موسیقی خودشان آهنگ های محلی اجرا می کردند.آنها آهنگ های اصیلی داشتند و حتی برای مراسم محرم نیز شعرهای خاص خود را می سرودند.اما امروزه این رسم یادگار به وادی فراموشی سپرده شده و جای آن را خواننده های کنونی گرفتند.امروزه نیز در این جشن ها مردم کنار هم جمع میشوند و با دست در دست هم گذاشتن به نشانه محبت و اتحاد خود به برگزاری این جشن ها می پردازند.

آب و هوای سرآقاسید

روستای سرآقاسید آب و هوای کوهستانی دارد و تابستان های خوش آب و هوا و زمستان های سرد و طاقت فرسایی را تجربه می کند.

بهترین زمان بازید

روستای سرآقاسید هرساله ۶ ماه از عمر خود را زیر برف می گذراند و معمولا در اوایل آبان ماه به دلیل بارش سنگین برف بسته و در اردیبهشت ماه به همت راهداران این حصار برفی شکسته می شود.بهترین زمان بازدید از روستای سرآقاسید ماه های عبور عشایر بختیاری یعنی اردیبهشت و خرداد ماه و همچنین اوایل پاییز می باشد.

فرهنـگ مردم سرآقاسید

بالغ بر 4000 نفر جمعیت در روستای سرآقاسید سکونت دارند که این رقم در فصل های سرد سال به 500 نفر کاهش می یابد.مردم روستای سرآقاسید از ایل چهارلنگ بختیاری و از طایفه موگویی می باشند که زبان آنها لری با لهج خاص خودشان است و همگی دارای فامیل دادور و سید هستند.روستای سرآقاسید از معدود روستاهای کشور است که زنان و مردان آن به طور کامل پوشش محلی خود را حفظ کرده اند و هنوزه فرهنگ سنتی و بومی بر این منطقه حاکم است.لباس محلی مردان روستا چوغا،کلاه نمدی ، دبیت و گیوه می باشد و زنان نیز لباس محلی خاص خود را دارند که شامل لچک،مینا، شلوار قری است.

فعالیت مردم سرآقاسید

زنان و مردان روستای سرآقاسید پا به پای هم به انجام کارهای محلی مشغول هستند.مردان سرآقاسید علاوه بر کسب و کارهای محلی به کارهای دامداری و کشاورزی علاقه زیادی دارند و در اطراف روستا به عشایری می پردازند.یکی از شغل های اهالی بهره برداری از محصولات گیاهی مانند قارچ و کرفس می باشند که در کوه های اطراف سرآقاسید رویش می یابند.هر ساله در اوایل بهار نفراتی از هرطایفه و با توجه به سهم آن طایفه داوطلب می شوند و بعد از نگهبانی یک یا دو ماهه از آن کوه ها محصولات حاصل را برداشت و بین خود تقسیم می کنند.زنان روستا علاوه بر بهره برداری از محصولات گیاهی به بافتن صنایع دستی نظیر چوغا ، گلیم ، سیاه چادر و وریس(بند) مشغول هستند.بخشی از درآمد آنها نیز برداشت نمک از حوضچه های نمکی می باشد.همچنین آنها امروزه عزم کوه و صخره دارند و پشته های سنگین هیزم را بر دوش خود به روستا می آورند تا در زمستانهای سرد استفاده کنند.

پوشش گیاهی سرآقاسید

در اطراف سرآقاسید علاوه بر درختانی نظیر چنار و بید درختان بلوط و گردو زیادی به چشم می خورد.درختان بلوط بسیار برای مردم روستا مفید هستند چراکه در گذشته های دور به علت عدم دسترسی به شهر از بلوط به عنوان نان استفاده می کردند و امروزه نیز از کلگ بدست آمده از بلوط در نان های خود استفاده می کنند.در کوه های اطراف سرآقاسید محصولات ارزشمندی مانند کرفس قارچ ،موسیر ، چویل ، کاردین ، گزنه ، بن سرخ ، تره کوهی ، ترشی بن و کلخنگ به وفور یافت می شود که ضمن استفاده خوراکی ، خواص دارویی خاص خود را دارند.

دسترسی به سرآقاسید

روستای سرآقاسید در اواخر مهرماه بدلیل بارش برف زیاد با شهرهای اطراف خداحافظی می کند و ۶ ماه از عمر خود را زیر برف می گذارند و مردم روستا به سختی با شهرهای اطراف ارتباط برقرار می کنند.در عین حال ۲ مسیر اصلی برای دسترسی به روستای سرآقاسید وجود دارد؛ یکی از سمت جاده کوهرنگ و دیگری از سمت فریدونشهر اصفهان می باشد که مسیری طولانی تر دارد و حدود 1 ماه زودتر از دیگری گشوده می شود و مردم از طریق آن به روستای سرآقاسید دسترسی می یابند.

فاصله تقریبی روستای سرآقاسید با چندین شهر و جاذبه:

اصفهان-سرآقاسید: 231 کیلومتر( 4 ساعت)
شهرکرد-سرآقاسید: 131 کیلومتر(3 ساعت)
چلگرد-سرآقاسید: 45 کیلومتر(2 ساعت)
آبشار شیخ علیخان-سرآقاسید: 36 کیلومتر( 1/5 ساعت)
غار یخی چما-سرآقاسید: 21 کیلومتر (0/5 ساعت)

جاذبه های سرآقاسید

در اطراف و مسیر روستای سرآقاسید جاذبه های زیادی نظیر روستاها،آبشارها، چشمه ها، عشایر بختیاری و طبیعت بکر همراه با زیبایی های ویژه خودشان وجود دارند که باتوجه به سلیقه مسافران از آنها دیدن میکنند.
آبشار و چشمه ها : چشمه نمک سرآقاسید ، آبشار آستونا سرآقاسید، چشمه های شیرونی سرآقاسید بیشه درزگه ، غاریخی چما ، آبشار شیخ علیخان ، تونل کوهرنگ ، پیست اسکی کوهرنگ

روستاها:این روستاها دارای جمعیتی اندک و اکثرا راه دسترسی دشواری دارند که امکانات رفاهی کافی نیز ندارند.در ادامه نام این روستاهارا مشاهده می کنید:
خویه، سوه ‌، صالح کوتاه(ع) ، چین ، زرک ، کلوسه ، وستگان ، دورک ، درزگه ‌، بیراهگان

امامزاده سیدعیسی(ع)

مقبره سیدعیسی(ع) در پایین خانه های سرآقاسید قرار دارد که از نوادگان امام موسی کاظم(ع) می باشد.طبق شجره نامه قدمت این امامزاده به حدود 600 سال پیش برمیگردد.مردم سرآقاسید معتقدند که این امام معصوم برای نشان دادن قبله به مردم از یک نیزه استفاده کرد که هنوز اثر آن به صورت هشت بر صخره های روبه روی روستا موجود است که بنام خیمه شناخته می شود و مردم برای احترام به این امامزاده تمام درب خانه های خود را روبه آن ساختند.همچنین در گردنه ای نزدیک به روستا محلی وجود دارد که مردم معتقدند سیدعیسی(ع) در این محل به خواندن نماز مشغول بود که پیرزنی با سنگی بزرگ قصد کشتن این امام را داشت که این بزگوار در حالیکه نماز را ترک نکرد با پرتاب تکه سنگی باعث توقف آن سنگ بزرگ شد که این آثار نیز هنوزه قابل مشاهده است.