توپهای ماه اوت کتابیست از باربارا تاکمن روزنامهنگار معاصر که در خصوص جنگ اول جهانی نوشته شده که در سال ۱۹۶۳ جایزه پولیتزر برده است و این جایزه آن را کتابی مناسب برای چالش کتابخوانی طاقچه درتیر ماه ۱۴۰۲ کرده است.
پولیتزر یکی از معتبرترین جوایز سالانه در حوزه ادبیات، موسیقی و روزنامهنگاری در آمریکاست.
اهمیت کتاب توپهای ماه اوت اولا از این جهت است که معمولا ما کمتر به جنگ اول جهانی توجه میکنیم در حالی که ریشه بسیاری از وقایع بعدی مثل جنگ دوم یا بسیاری از قواعد دنیای امروز ما در این جنگ بودهاست. همچنین نویسنده در این کتاب بصورت دقیقی به تصمیمهای دولتهای اروپایی برای چگونگی ورود به جنگ، استراتژیها، بحثها و احساسات افکار عمومی درباره این جنگ پرداخته است.
این کتاب شامل سه بخش اصلی بود:
اول. نقشهها و شروع؛ که نویسنده وقایع پیش از شروع جنگ، مرزبندیهای طرفهای مختلف جنگ پیش از آن و آنچه به شروع جنگ منتهی شد را بیان میکند.
*جنگهای سیساله اروپا در قرن ۱۹ یکی از پیشزمینههای دشمنی جدی آلمان و فرانسه و عزم جدی آلمانیها برای انتقام گرفتن از فرانسویها بود. جمعیت زیادی از مردمشان در آن جنگها کشته شده بودند و در پی اثبات برتری خود در اروپا بودند:
«آلمانیها تردید نداشتند وقتی یکبار برای همیشه پیروز شوند فرهنگشان خود به خود و به طور طبیعی جایگزین فرهنگهای مبتذل و منحط و پست سایر ملتهای اروپا خواهد شد.»
*یکی از نکات جالب و قابل توجه در این بخش برای من چگونگی به روز شدن ارتش کشورهای اروپایی و تجهیز آنان به سلاحها و پوشش جدید و متناسب با جنگهای دوره جدید بود.
تا پیش از دوره مدرن لباسهای نظامیان هر امپراتوری و کشوری نشاندهنده شکوه و عظمت آنان بود و در جنگ مشکلی برایشان ایجاد نمیکرد؛ اما ورود اسلحههای جدید دوربرد، نظامیان را مجبور کرد تا نحوه پوشش خود در جنگ را تغییر دهند و به جای لباس های باشکوه، لباسهای ساده و خاکستری بپوشند. یکی از ملتها و ارتشهایی که در مقابل این تغییر بسیار مقاومت کردند، فرانسویها بودند. آنان غرور ارتش خود را در حفظ شلوارهای قرمزی میدانستند که در وضعیت جدید موجب میشد از دوردست قابل شناسایی و کشته شدن باشند.
«قهرمانان ارتش اعلام کردند پوشاندن رنگی گلآلود و بیشکوه بر تن سربازان فرانسوی در حکم تحقق آرزوهای قلب دریفوسیها و فراماسونها است.»
شکوه ظاهری و اشرافیت برای فرانسویان مهمتر از هرچیزی بود.
دوم. نبرد؛ در قسمت میانی که طولانیترین بخش کتاب است، باربارا تاکمن به بیان و توضیح ریز جزییات و تریتب وقایعی میپردازد که در طول سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ در خلال جنگ رخ داده است.
*آلمانیها به عنوان یک از شروعکنندگان جنگ و البته سایر طرفهای درگیر هیچکدام فکر نمیکردند جنگ به این مقدار طولانی شود. جنگ در ماه اوت و در میانه تابستان شروع شد، آلمانیها به اندازه شش ماه ذخیره نیترات برای باروتسازی داشتند. همچنین طرفهای درگیر فکر میکردند تا پیش از برگریزان پاییز به اهدافشان خواهند رسید و به خانه بازخواهند گشت.
سوم و پایانی. بعدها؛ بخشی بسیار کوتاه که نویسنده نتایج این جنگ بزرگ را مینویسد و به بیانی مهمترین نتیجهی آن این است:
جنگ وقتی تمام شد نتایجی گوناگون داشت که یکی از همه فراتر رفت: توهمزدایی. دی. اچ. لارنس آن را برای همعصرانش به سادگی خلاصه کرد:« تمام کلمات بزرگ نزد آن نسل بیمعنی شد.»
علاوه بر این سه بخش اصلی مقدمه مترجم و مولف هر دو به فهم بهتر کتاب و توضیح برخی جزییات و وقایع در خصوص جنگ اول جهانی کمک کننده هستند. در پایان کتاب نیز بخش مهمی با عنوان منابع وجود دارد که برای مطالعه بیشتر در خصوص این برههی مهم تاریخی کمک کننده هستند.
اگر شما هم به تاریخ، مشخصا تاریخ قرن بیستم و جنگهای جهانی علاقهمند هستید، توپهای ماه اوت نوشته باربارا تاکمن که توسط محمد قائد و در نشر ماهی به فارسی ترجمه شده را بخوانید.
طاقچه فایل الکترونیکی این کتاب رو منتشر کرده که مطالعه رو بسیار راحتتر کرده است.