چرا بر سر زبان ها افتاده است که امام رضا غریب الغربا هستند؟
چند علت به نظر نگارنده میرسد. ممکن است علل دیگری نیز داشته باشد.
الف: جریان واقفه: دو نفر از اصحاب امام کاظم علیه السلام، پس از شهادت ایشان، چون مبلغ بسیار بالایی از وجوهات در دست داشتند و در صورت پذیرش امامت امام رضا علیه السلام مجبور بودند آن مبلغ را به ایشان واگذارند، امامت امام رضا علیه السلام را رسما منکر شدند.
به خاطر پول، یک انحراف دینی درست کردند که تا فتنه ی آن تا سال ها ادامه داشت.
لذا امامت امام رضا علیه السلام با انکار عده ای از نزدیکان شروع شد. و این یکی از بزرگترین غربت ها بود. ذره ذره این فتنه خنثی شد و معلوم شد عامل اصلی تشکیک، مساله پول بوده است. درباره جریان واقفیه میتوانید جستجو کنید.
ب: مطالبه فرزند و تهمت ناروا نسبت به امام رضا علیه السلام:
این هم از امتحانات بزرگی بود که خدای متعال امام رضا علیه السلام را به آن مبتلی ساخت.
به چند تاریخ توجه کنید. امام رضا علیه السلام در حدود سن 35 سالگی در سال 183 به امامت رسیدند و فرزندی نداشتند. امام جواد علیه السلام در سال 195 قمری به دنیا آمدند. پس امام رضا علیه السلام 12 سال، بدون فرزند بودند و منصب امامت هم داشتند. در این بازه، بسیاری از شیعیان، این سوال را داشتند که چرا ایشان فرزند ندارد. زیرا که امام بعدی، فرزند امام قبلی است. و اگر کسی تا آخر فرزند نداشته باشد، نمیتواند امام باشد. این مساله سبب شد برخی مغرضان و کسانی که به تعبیر قرآن در قلبشان مرض است، به امام نیش و کنایه زده و پشت سر و جلوی روی امام، از این موضوع صحبت کنند. امام علیه السلام میفرمودند به زودی خداوند فرزندی به من خواهد داد.
اما این همه قضیه نیست.
زمانی که امام جواد به دنیا آمدند، باز هم عده ای، شبهه هایی مطرح کردند. در انتساب این فرزند به امام رضا علیه السلام ، تشکیک کردند.
این نیز ظلم بسیار بزرگی بود. امام کسی است که او را درباره اخبار آسمان، امین میدانند. آن وقت درباره خانواده و فرزند خودش دروغگو باشد؟
کار به جایی رسید که نزدیکان، پیشنهاد مراجعه به قیافه شناسان را مطرح کرده و در نتیجه قضاوت را به عهده ایشان گذاشتند. تا پس از برسی توسط آنان، خیالشان راحت شود.
و در اینجا داستان قیافه شناسان معروف و مشهور است.
باز از جمله ی مظلومیت و غربت آن است که به دست امام علیه السلام ، بیلی بدهند و وانمود شود که ایشان باغبان است. تا کمترین کمک هم به قیافه شناسان در تشخیص نشود. بلکه اصلا به باغبان توجه نکنند و حتی احتمال این که این باغبان، پدر آن فرزند باشد، برایشان مطرح نشود. که با وجود اجرای این سناریو قیافه شناسان، از همان دور پدر امام جواد را تشخیص داده و حکم به الحاق آن فرزند به امام رضا علیه السلام کردند.
ج: غربت به خاطر دوری از وطن و تبعید شدن از اهل و عیال و همراهی اجباری با قاتل خویش و مرگ در غربت:
امام رضا علیه السلام، مشغول زندگی در مدینه بودند. که ناگهان پیک مامون آمد و مامور بود که حضرت را بدون فوت زمان به خراسان بیاورد. به نحوی که نقل شده حتی امام رضا علیه السلام با فرزندشان ، فرصت خداحافظی پیدا نکردند. که علت این مساله دقیق روشن نیست.
بعد مجبور بودند تا پایان عمر شریف خود، در کنار دشمن منافقی چون مامون، در خفقان زندگی کنند.
این سه علت که بنده در منابع تاریخی و روایی تاکنون پیدا کردم. که علت سوم چند جریان مفصل است که جا دارد کسانی که امام رئوف را دوست دارند، از آن مطلع باشند.
استاد حامد کاشانی نیز یک سخنرانی در این باره دارند که من هنوز موفق به استماعش نشدم. هر کسی مایل بود آن را نیز گوش دهد: https://www.hkashani.com/?p=9576