نمی دانم شما چه جایگاه و اهمیتی برای نقش خلاقیت در زندگی قائل هستید. اگرچه اهمیت خلاقیت و بحث های پیرامون آن در روزگار معاصر بیش از گذشته در زندگی بشر احساس می شود، اما واقعیت این است که همواره خلاقیت نقشی تعیین کننده در جریان رشد و تحول زندگی انسان ها داشته است. نه تنها در هنر که در تمامی رشته ها افراد تاثیر گذار کسانی بوده اند که با خلاقیت و نوآوری خود چیزی تازه به اندوخته های بشری افزوده اند. به گونه ای که از این منظر می توان تاریخ تحول بشر را تاریخ خلاقیت ها و نوآوری ها دانست.
نه تنها در شعر و ادبیات و علم و فناوری که حتی گاهی رد پای خلاقیت را در فعالیت های ورزشی هم می توان جستجو کرد. تمامی این موارد در کنار این نکته که هنوز بهترین راهی که بشر برای پرورش ذهن خلاق سراغ دارد، پرداختن به فعالیت های هنری ست، باعث شده تا توجه به پرورش ذهنیت خلاق کودکان، مهمترین هدف در دیدگاه آموزشی شهر نقاشی باشد. به بیان دیگر می توان گفت که اگر چه بسیاری از اهداف مانند پرورش مهارت های فردی و اجتماعی از جمله رشد عزت نفس، اعتماد به نفس و توانایی تعاملات گروه و بسیاری مهارت های دیگر در دیدگاه آموزشی ما از اهمیت بالایی بر خوردار است، اما تمامی این موارد در زیر سایه هدف بزرگی به نام پرورش نگرش خلاق و تقویت خلاقیت در کودکان قرار می گیرند.
نکته قابل توجه اینجاست که کنش و رفتار خلاق نتیجه مستقیم تخیلی رشد یافته است. به عبارتی دیگر این تخیل است که امکان تصویر کردن چیزهایی نو را برای ما فراهم می کند و تا چیزی نو تصور نشود، امکان بروز پیدا نخواهد کرد. شهر نقاشی می کوشد تا با بارور کردن تخیل کودکان آنها را نسبت به نگرش و کنش خلاق برانگیزاند.
راه اول، پرورش حواس پنجگانه کودکان. همه ما انسان ها گاهی در خواب های مان تصاویری را می بینیم که هرگز در دنیای واقعی ندیده ایم. امروزه به مدد علم روانشناسی می دانیم که اگر چه تصاویر این خواب ها برای مان نا آشناست، اما آنها محصول و برآیند دیده ها و شنیده و تجربیات روزمره ما هستند که به گونه ای تغییر شکل یافته در خواب ما نمود پیدا کرده اند. اگر فرض کنیم که فرایند تخیل هم تا حدودی شبیه به خواب است، باید بپذیریم که تخیلات ما وابسته به دریافت ها و تجربیات روزمره ای هستند که تجربه می کنیم. بر این اساس بدیهی ست که هر چقدر حواس پنجگانه ما که تنها ابزار ورودی اطلاعات به مغز ما هستند حساس تر و دقیق تر عمل کنند، امکان تجربه تخیلی غنی تر را برایمان فراهم می کنند.
با این آگاهی، تقویت حواس پنجگانه کودکان از مهمترین برنامه های شهر نقاشی برای ارتقای تخیل آنها و در نتیجه ایجاد بستر بروز کنش خلاق در آنان محسوب می شود.
تصور کنید روزی انسان هایی پرواز پرندگان را دیدند و به آن توجه کردند. برخی از آنها خود را با دو بال تخیل کردند و آرزوی پرواز را در سر پروراندند تا اینکه روزی هواپیما اختراع شد. در این مثال اختراع هواپیما همان امر خلاق است که وابسته به مرحله قبل خود یعنی تخیل انسان بالدار است و این تخیل وابسته به مرحله قبل یعنی دیدن پرندگان و توجه به پروازشان _ حواس پنجگانه_ است.
می بینید که چگونه این سه مرحله: پرورش حواس، تخیل و خلاقیت به هم وابسته اند!
و اما راه دوم برای پرورش تخیل کودکان، استفاده از محصولات هنری مناسب مانند قصه های خیال انگیز، موسیقی و… در جریان آموزش است.
محصولات هنری با ایجاد لذت، کودکان را مشتاق دیدن و شنیدن چیزهایی فراتر از امور روزمره می کنند و گستره ذهن شان را به فضایی خارج از چهارچوب های معمول می کشانند. قطعا کودکانی که با محصولات هنری با کیفیت مواجه می شوند امکان بیشتری برای پرورش تخیل خود پیدا می کنند و شانس بیستری برای شکل گیری و رشد ذهنیت خلاق در آنها وجود دارد.
کلام آخرکودکان به کلاس های هنری نمی آیند تا الزاما نقاش، نوازنده و یا نویسنده و بازیگر شوند. آنها برای زندگی در دنیای معاصر و جهان آینده، نیازمند ذهنی خلاقی هستند.
