نقدی بر شمارۀ اول نشریۀ «دکوپاژ»، دانشگاه شریف
اولین شماره نشریه دانشجویی دکوپاژ، اولین نشریه تخصصی سینمایی دانشگاه، هفته آخر آذر منتشر شد. در این متن قصد دارم در 2 بخش کلی قالب و محتوا به نقد این دوهفتهنامه بپردازم.
در نگاه اول، نکته مثبتی که مشاهده میشود این است که نشریه نشان دارد، و این در صورت تداوم میتواند به شناسایی بهتر و برند شدن آن در دانشگاه کمک زیادی کند. اما طراحی جلد آن به طور همزمان یک مشکل بزرگ است؛ طراحی جلد مهمترین عامل در خوانده شدن یا نشدن نشریه در ابتدای راه است. طراحی جلد دکوپاژ به گونهای است که شبیه ترکیبی از کلاژ، فرمت تایپ اینستاگرام و نرمافزار Paintاست! و تیترزنی هم در صفحه پراکنده و گیجکننده است و بیشتر از آنکه نوآوری به نظر برسد، توی ذوق میزند. مشکل دیگری که با یک تورق ساده مخاطب به آن پی میبرد، قحطی " تیتر " است. متنها غالبا با عنوانهایی مثل " نقد و بررسی ..." یا تنها عنوان فیلم شروع میشوند و زیرتیترها گاها نقش تیتر را بازی میکنند. به هرحال باید توجه داشت که تیتر جذاب نقشی حیاتی در خوانده شدن متن ایفا میکند که در نزدیک به 20 متن این دوهفتهنامه، شاید یک مورد تیتر شاخصی دارد. مورد آخر درباره قالب این نشریه ستونهای عجیب و غریب آن است. ستونها به طور پراکنده در صفحات مختلف ظاهر میشوند و از همهچیز میگویند و از هیچچیز نمیگویند! و همگی درباره موضوع مشترکی که بیشتر اخبار سینمایی است حرفی زدهاند، درحالی که یکی از صفحات نشریه مربوط به اخبار است. ستونهای یک نشریه در صورت وجود نیاز به هویت دارند، چیزی که در این شماره اثری از آن دیده نمیشود و به نظر میآید این ستونها صرفا برای پرکردن صفحه استفاده شدهاند. مشکل دیگر فونت عجیبی است که استفاده شده. از همان صفحه اول و بخش "سخن سردبیر" که خیلی گلدرشت و عجیب چاپ شده، فونت (به خصوص در مواقع استفاده از زبان انگلیسی و استفاده از خط فاصله (-) ) توی ذوق میزند. به نظر میرسد سعی بر این بوده تا با تغییر در ساختارهای کلی یک نشریه دانشجویی در قالب آن (مثل فونت، اندازه فونت و...) نشریه به یک هویت مجزا دست پیدا کند و متفاوت جلوه کند (شبیه کاری که نشریه شریفالصنایع انجام داده که البته آنها هم شکست خوردهاند)؛ ایدهای که در عمل شکست خورده است و بیشتر از نوآوری، اذیتکننده است.
در ادامه و در محتوا هم شرایط بهتر نمیشود. اولین نکتهای که من را به شدت متعجب کرد، کپیبرداری محض بعضی مقالات و نقدها در نشریه بود. من به سبب علاقهام به سینما، نقد فیلمهای روز را در سایتهای معتبر دنبال میکنم و با خواندن نشریه، کپی برداریهای کور کورانه و محض به شدت آزارم داد. به عنوان مثال نقد فیلم "خانه پدری" نوشته میثم کریمی از سایت موویمگ را با نقد منتشر شده در دکوپاژ مقایسه کنید؛ اگر باز هم بگردید به موارد دیگری هم برمیخورید. ( به عکس دقت کنید: بخش«به نظرم...» جمله هم دست نخورده! و حتی به عنوان جمله برجسته متن انتخاب شده)
از مسئله کپی که بگذریم، متنها و محتوا پر از مشکلات است؛ از محتوا گرفته تا ایرادات نگارشی. اول از همه مشکل نبود تیتر در متنهاست. مشکل دیگر شیوه نگارش متون است.متنها حتی برای یک نشریه دانشجویی هم به شدت آماتورگونه هستند و کاملا سطحی هستند. متنها غالبا از سبک مطبوعاتی «مقدمه، بدنه اصلی، جمعبندی» تهی هستند و کاملا شلخته و درهم نوشته شدهاند به گونهای که احتمالا مخاطب را پس از نهایتا یک دقیقه از دست میدهند. حتی بعضا نقدها به قدری کوتاه شدهاند که شاید نهایتا 400کلمه را دربر بگیرند که درحد یک ستون است، و به زور میان تیتر و جمله برجسته (در 400کلمه!) و ستون اضافی صفحه پر شده است.
جدای از این مباحث، زبان نگارشی در متون به طرز وحشتناکی ضعیف، محاورهای، عجیب و در یک کلام غیرمطبوعاتی محض است. در تصویر زیر یک مورد را آوردهام. این نوع نگارش شاید برای گفتوگو در تلگرام و یا بلاگ شخصی مناسب باشد، اما وقتی پای نشریات و مطبوعات درمیان است باید یک سری حداقلها را رعایت کرد. موارد متعددی از این قبیل در نشریه خواهید یافت که باعث میشود شما عطای خواندن نشریه به لقای سردرد بعد از آن ببخشید و کلا از خواندن آن منصرف شوید.
مشکلات به همینجا ختم نمیشود. از چاپ شدن نقدهای عجیب مثل نقد سریال Watchmen با بررسی 4 اپیزود از 9 اپیزود آن و یا نقد نیم فصل سریال The Walking Dead گرفته تا ایرادات بیشمار نگارشی که نیمفاصله جلوی آنها هیچ است. همه اینها باعث شده تا شماره اول نشریه دکوپاژ خیلی ضعیفتر از آن چیزی که باید کار خود را شروع کرده باشد و در فرم و محتوای خود مشکلات بیشماری داشته باشد.