نقدی برشمارۀ دهم نشریۀ «فروغ»، انجمن اسلامی دانشجویان شریف
شمارهی دهم نشریهی واحد مطالعات و حقوق زنان انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف موسوم به «فروغ» با طرح جلدی کنایهآمیز منتشر شد. مردی که در کناری ایستاده تا زنی که از هرجهت تحت فشار است اهرمهای فشار خود را تمیز کند! با توجه به مقالات این شماره فروغ به گمان حقیر این مرد همان مسئولان و برنامهریزان حکومتی هستند که بهخوبی مورد انتقاد فروغ قرار گرفتهاند.
به سرمقاله که مراجعه میکنیم یک معرفی از وضعیت دانشجویان دختر هوافضا میبینیم که تنها معرفی یکی از مقالات این شماره فروغ است و اصلا برچسب سرمقاله برای آن مناسب نیست. چرا که مقالات بعدی بجز مقالهی «حاجی علی بیگی» و تا حدی خود نویسنده سرمقاله باقی ارتباطی به سرمقاله ندارند. در همین صفحهی اول، صفحهآرایی ایرادهایی ناشیانه دارد. فاصلهی بین خطوط جایی زیاد است و جایی کم است. صفحهی اول را نیز صفحهی دوم شمارهگذاری کردهاند. با توجه به مشاهدهی این ایراد در صفحات بعدی میتوان گفت صفحهآرا دقت و حوصلهی کافی را برای صفحهآرایی به کار نبرده است.
مقاله اول این شماره را محمدمحسن رضازاده به رشته تحریر درآورده است. مقالهای تاملبرانگیز از وضعیت اسفبار زندان زنان قرچک که شرایط آن ناقض مبانی حقوق بشر است. مقالهای خوب که به علت ایرادهای صفحهآرایی نظیر فضای خالی زیاد اطراف جمله برجسته و نزدیکی زیاد لغات در انتهای مقاله ظاهری نامناسب پیدا کردهاست.
مقالهی دوم را مدیرمسئول فروغ نوشته است. شایانفرد به معرفی کتابی پرداخته که در تابستان بصورت حلقه مطالعاتی برگزار شدهبود. در همان عنوان و در خواندن آن خواننده ممکن است دچار بدخوانی شود. اصول اولیه در نگارش دیکته میکند که اگر لغتی معادل مینویسید لغت مرجع ان را بصورت پاورقی حتما بیاورید تا خواننده دچار بدفهمی نشود. هر چند این مقاله به خوبی دو مقاله قبل از خود نبوده لکن این مقاله هم قربانی ایرادهای صفحهآرایی شد؛ فاصلههای نامساوی میان خطوط و زیرنویس نداشتن عکسها از ایرادهای صفحهآرایی این مقاله میباشد. در صفحه دوم روبانهایی رنگی بدون توضیح نصف صفحه را گرفتهاند.
مقالهی گلباغی، مقالهای اجمالی از تبعیضها و مشکلاتی بود که ورزش زنان و بخصوص فوتبال، به عنوان ورزشی پرطرفدار، با آن مواجه است. به خوبی به مسئله پرداخته و از جنبههایی تبعیضها را بیان کرده است.
مقالهی محمودآبادی به معضلات کودکهمسری که منجر به کودکمادری میشود، پرداخته است. محمودآبادی به خوبی معضلات این پدیده را بررسی کرده و آنها را معرفی کرده است. این معضلات مدتی است که در جامعه کنونی ما از هنجار در گذشته به ناهنجاری تبدیل شده است و نویسندگان فروغ همواره به خوبی از این دسته از معضلات و ناهنجاریها صحبت کردهاند. مقاله محمودآبادی هم ایراد صفحهآرایی دارد. عکسی که در راس مقاله وجود دارد نیمی از خط افقی ستون اول را پر کرده و ستون دوم کاملا خالی است و در چشم میزند.
بالاخره به موضوع سرمقاله در مقالهی چهارم رسیدیم!
امیرحسین حاجیعلیبیگی مقالهای خواندنی از مشکلات دختران گروههای مقامآور هوافضا در مسابقات بینالمللی گردآوری کرده است. این مقاله به خوبی مشکلات و تبعیضهایی که دختران شریف به دور از وجهه علمی که دارند با آن مواجه هستند را نمایش دادهاست. اینکه به دختران شریف پیش از انسان بودن و وجهه علمیشان به عنوان دختری که با نبایدها روبروست مواجه میشود نگاه میشود تاسفبار است. این مقاله در بخشی به ساعت ورود و خروج دانشجویان دختر هم اشاره دارد که تاحدی پویش #هشت_و_نیم را متداعی است. تنها ایراد مقاله حاجیعلیبیگی، نداشتن توضیح زیر عکس است. از طرفی ایرادی که میتوان بازهم از صفحهآرایی فروغ گرفت این است که جملا برجسته قالب ثابتی ندارند. همچنین اختصار انگلیسی AIAA نیز بصورت پاورقی یا حتی در متن باز نشده و برای خواننده نامفهوم است.
رضا سجادی در این شماره از فروغ به تقابلهای هنجار و قانون و شرع اشاره میکند و نتیجهی این تقابل را «شبه قانون» معرفی میکند.
سرمقاله نویس این شماره، به نگاه نابرابر به مردان و زنان در صنعت هواپیمایی دنیا نگاه میکند و از ایرادهای آن میگوید. بطور کلی اینگونه تبعیضها خیلی در معرض دید نیستند لکن نویسندگان فروغ به خوبی آن ها را بازتاب میدهند. این مقاله اما بهتر بود در کنار مقاله خوب حاجیعلیبیگی قرار میگرفت چرا که بیشتر از دیگر مقالهها به موضوع سرمقاله مرتبط بود.
امیرحسین پویا مقالهای خواندنی با رعایت تمامی مبانی ویراستاری نوشته است که خواندن مقاله را بسیار راحت میکند. مقالهی وی در مورد اکوفمنیسیم است و انتخاب عنوانش نیز بسیار خوب است.
سیدهسبا افقه برعکس صفحهآراییش یک مصاحبهکننده قوی است. به سختی میتوان در نشریات دیگر دانشگاه مصاحبههایی پیدا کرد که به خوبی مصاحبههای ایشان باشد. در این شماره نیز مصاحبهای خواندنی با اسماعیل آذری پیرامون اپیدمی خودکشی دیشموک داشته است. بیتوجهی مسئولان و مسائل روانشناسی ایجاد شده در پی آن از عوامل مهم این خودکشیها عنوان شدهاست. در انتهای مقله نیز اطلاعات تکمیلی خوبی از این خودکشیها ارائه شدهاست. این مقاله، ایراد صفحهآراییش در عدم یکسانی اندازه خطوط پاراگرافها میباشد و در ویراستاری نیز عدم رعایت نکایت ویرایشی.
بطور کلی این شماره فروغ پر بود از ایرادهای صفحهآرایی. از طرفی هیچ برنامهی خاصی دنبال نمیکرد و صرفا هر نویسنده مقالهای نوشته بود تا معضلی معرفی کند. سیر مطالعاتی و پروندهی خاصی نیز در آن به چشم نمیخورد. لکن هر تک مقاله نوشته شده مقالهای بود که ارزش حداقل یکبار خواندن را داشت.
در انتها این شماره به «فرشته طوسی»، فعال دانشجویی حقوق زنان، تقدیم شده است. به امید آزادی تمامی فعالان حقوق انسانیت.