70 میلیون کودک در سراسر دنیا در شرایط سخت، کارگری می کنند و در معرض مواد شیمیایی مضر یا حوادث ناشی از کار با دستگاه های خطرناک هستند.
در ایران اما آمار کودکان کارگر از رازهای مگو محسوب می شود و به دلایل مختلف هیچ وقت نمی توان به آمار و اطلاعات آن تکیه کرد. اول از همه این که طبق قانون کار ایران، اشتغال کودکان زیر 15 سال ممنوع است و هیچ کارگاهی نمی تواند استخدام کودکان را گزارش کند. ثانیا کودکان کار هیچ وقت در اولویت مشکلات اجتماعی نبوده وهرگز عزمی برای شناسایی دقیق ابعاد این پدیده و حل مساله وجود نداشته است.
این پدیده آثار منفی بر کودکان دارد.
• آسیب های ایمنی و حوادث کار : کودکان معمولا در کارگاه های تولیدی، کشاورزی، کوره ها، معادن یا در کنار دستگاه های خطرناک کار می کنند. این می تواند باعث آسیب های فیزیکی و روانی برای آن ها باشد.
• رها کردن تحصیل: شاید کودکانی که در خیابان کار می کنند، بتوانند تحصیل هم کنند اما کودکانی که برای کارفرما کار می کنند بعید است که بتوانند چندین ساعت از روز کاری خود را در مدرسه بگذرانند.
• محرومیت از تفریح و بازی: کودکانی که در سنین پایین مشغول کار سخت می شوند، دیگر نه زمان و نه حتی توان و اشتیاقی برای تجربه دنیای کودکی ندارند.
• خطرات اجتماعی: کار کودکان زیر 15 سال غیر قانونی است و این باعث می شود که کودکان جذب محیط های کاری خلوت و به دور از چشم دیگران می شود و چنین اماکنی باعث آسیب های دیگری مثل شکنجه، تعرض و تجاوز جنسی، اعتیاد یا انواع سو استفاده ها شود.
این فهرست می تواند بسیار بلند تر از این باشد اما در کلامی مختصر می توان گفت که کودکان کارگر با اشتغال در سنین پایین و عدم دسترسی به حمایت و آموزش متناسب با سن، از حقوق اساسی خود محروم می شوند که این شامل حق تحصیل، حق بر بهداشت، حق استراحت، حق بازی و سرگرمی و حق برخورداری از آرامش روانی می شود.
امروز روز جهانی کارگر است و فرصتی برای تمرکز بر مشکلات این قشر زحتمکش و آسیب پذیر اما بهتر است این بار کمی بر نقاط حساس تر تمرکز کنیم. جایی که کودکان در کارگاه های زیر زمینی در معرض جدی ترین آسیب ها هستند.
کودکان کارگر معمولا مجبور به انجام این کار هستند و مشکلات اقتصادی خانواده هایشان به حدی است که حمایت های موردی نمی تواند این کودکان را از فضای کاری دور کند. با این حال گروه فرهنگی اجتماعی کیانا با شناسایی این کودکان در محله های مختلف استان البرز، ایستگاه هایی را تعریف کرده است و هر هفته مدرسه سیار را به محل کار کودکان می برد.
این مدرسه علاوه بر سوادآموزی، مهارت های زندگی را با بازی و شعر به کودکان یاد می دهد. این گروه همچنین کلاس های آموزشی برای کارفرماها برگزار می کند و در آن آگاهی های ضروری درباره حقوق کودک، مدیریت خشم و ملاحظات دیگر می دهد تا شرایط کاری این کودکان کمی بهتر شود.
