صنایع فولاد ایران یکی از بزرگترین و مهمترین صنایع فلزی کشور است که در تولید و فرآوری فولاد و محصولات مرتبط نقش بسیار مهمی دارد.
استفاده از فولاد به سه هزار سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد . با این حال از قرن 19 میلادی و با ظهور انقلاب صنعتی فولاد به تدریج سر از صنایع دیگری از جمله خودروسازی یا کشتیرانی در آورد.
همانطور که می توانیم در موزه ها و اماکن بازمانده تاریخی ببینیم، از این آلیاژ منحصر به فرد و کارآمد در تولید ابزار کشاورزی، ادوات جنگی و شکار، لوازم منزل و بخشی از معماری از آن زمان تا کنون بوده است. اما تولید و استفاده از آهن و صنایع فولاد از سه قرن پیش موضوع مورد تاکیدی در ایران بود. با وجود همه اصراری که برای راه اندازی کارخانه ذوب آهن وجود داشت، همیشه با موانعی مواجه می شد تا این که تا سال 1342زمینه تاسیس این کارخانه فراهم و از سال 1346 با مواد اولیه خارجی در اهواز شروع به کار کرد. پس از آن کارخانه مشابهی در اصفهان راه اندازی شد و پس از انقلاب هم شرکت ملی فولاد با ادغام واحدهای مرتبط صنایع فولاد، کار تولید فولاد در کشور را ادامه داد. این شرکت در ادامه در سال 1379 و بر اساس ماده 6 قانون تمرکز امور صنعت و معدن و تشکیل وزارت صنایع و معادن، در زیر مجموعه وزارتخانه به فعالیت خود ادامه داد.
چین، هند و ژاپن هر سه جزو کشورهایی هستند که بیشترین تولید فولاد در جهان را دارند. این سه کشور می توانند دو سوم صنایع فولاد مورد نیاز جهان را تولید کنند. در رتبه های بعدی کشورهای مختلفی از جمله آمریکا، روسیه ، کره جنوبی، آلمان، ترکیه ، برزیل و ایران در رتبه دهم جهان قرار دارد. این صنعت در ایران با وجود توجه خاص دولتی بسیار مورد حمایت است.
تولید و مصرف فولاد در توسعه و توسعه‌یافتگی کشورها نقش کلیدی دارد. فولاد در صنایع مختلف و زندگی روزمره انسان استفاده می‌شود. در ایران نیز تولید و مصرف فولاد بالاست و تأثیر زیادی بر رشد و شکوفایی کشور دارد. محافظت از محیط زیست و بهره‌وری انرژی نیز در صنایع فولاد بسیار مهم است. با استفاده از فرآیندها و تجهیزات مناسب، صرفه‌جویی در انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در صنایع فولاد ایران ممکن است. مصرف سرانه فولاد نشانگر توسعه یک کشور است. ایران در بین کشورهای اسلامی در مصرف سرانه فولاد رتبه اول را دارد.
رشد شهرنشینی و فعالیت های صنعتی باعث اشتغال و رشد اقتصادی می شود، اما همچنین آلودگی های محیطی را ایجاد می کند. صنایع فولاد و کارخانه های ذوب آهن در استان های مختلف، یکی از عوامل اصلی آلودگی منطقه است. نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که کارخانه ذوب آهن باعث آلودگی آب، خاک، هوا و محصولات کشاورزی شده و تاثیرات منفی بر انسان‌ها دارد.بنابراین مدیران صنایع فولاد باید برنامه ها و سیاست های مناسب را برای حفظ محیط زیست و توسعه صنعت اتخاذ کنند.
