امروزه در سراسر جهان سازههای فلزی وجود دارند که رکورد ارتفاع در جهان را تغییر می دهند، پل هایی که عریضترین رودخانهها را پوشش میدهند و سازههایی که به عنوان نماد یک شهر شناخته میشوند. قابل ذکر است که بسیاری از این سازههای نمادین بدون فولاد ساخته نمیشدند و نقش فولاد در ساخت آنها غیرقابل انکار است. همانطور که میدانید فولاد یکی از پرکاربردترین فلزات برای ساخت و ساز این ساختمانهای مسحور کننده در چند دهه گذشته به حساب میآید و با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد خود توانسته است محدودیتهای سازههای سنتی را کنار زده و ویژگیهای قابل اعتمادی را ارائه دهد.
در این مقاله تلاش بر این شده است تا شما را با برخی از مشهورترین سازههای فلزی جهان آشنا کنیم. سازههایی که زمانی بلندترین و خاصترین سازههای جهان به حساب میآمدند ولی به لطف بهبود فناوریهای ساختمانی، پیشرفت تکنولوژی و افزایش تقاضا، به صورت مداوم دچار تغییر میشوند. با این وجود این سازهها به دلایل دیگری علاوه بر مصالحی که از آنها ساخته شده اند به یاد ماندنی می مانند. آنها انعطاف پذیری طراحی و همچنین استقامت یک ساختمان فلزی خوش ساخت را نمایش میدهند و به طور قطع الهام بخش سازههای جدید خواهند بود.
برج ایفل یکی از رمانتیکترین و مشهورترین سازه فلزی جهان است که در سال 1889 ساخته شد و بلندترین ساختمان پاریس نیز نام گرفته است. ارتفاع این برج به 324 متر می رسد و نام برج ایفل از نام طراح و سازنده آلمانی تبار آن، گوستاو ایفل برداشته شده است. لازم به ذکر است در این سازه 18 هزار قطعه فولادی استفاده شده است که توسط 2.5 میلیون پیچ مهره و میخ پرچ به یکدیگر متصل شده اند. برای ساخت این برج مجموعا حدود 7300 تن فولاد به کار رفته است. نکته جالب توجه درباره این برج این است که در هنگام وزش باد حدود 5 تا 7 سانتیمتر نوسان پیدا میکند.
این استادیوم که با نام آشیانه پرنده (The Bird’s Nest) نیز شناخته می شود، برای المپیک 2008 ساخته شد و آن را بزرگترین سازه فولادی جهان می دانند که در شهر پکن چین بنا شده است. این سازه با 36 کیلومتر مقاطع سازهای توخالی ساخته شده است و وزن قسمتهای فلزی سازه، ۴۲ هزار تن میباشد. همچنین در طراحی این سازه اقدامات لازم جهت صرفه جویی انرژی و حفاظت از محیط زیست لحاظ شده است.
برج خلیفه که با نام اختصاری برج دبی نیز شناخته میشود در حال حاضر بلندترین برج جهان است که با 163 طبقه و ارتفاع 828 متر در شهر دبی واقع شده است. ساختار اصلی این برج را بتن مسلح تشکیل داده است که از 31 هزار و 400 تن میلگرد و سایر مقاطع فولادی در آن استفاده شده است. جالب است بدانید در طراحی این برج از شکل و شمایل یک نوع گل به نام هیمنوکالیس استفاده شده است. اگرچه این برج در سال 2009 ساخته شده است ولی هنوز به عنوان یکی از مدرنترین سازههای دنیا شناخته میشود.
سالن کنسرت والت دیزنی یکی از شاهکارهای معماری جهان در قرن اخیر است که در شهر لس آنجلس آمریکا ساخته شده است. نمای بیرونی پر پیچ و خم این سازه از ورق استیل مات ساخته شده است و برای پوشاندن سطوح بیرونی آن حدود 12 هزار 500 قطعه فولادی استفاده شده است. مقاومت بالا در برابر شرایط جوی، انعکاس نور خورشید و ظاهر زیبای فلزی از ویژگیهای اصلی این سازه میباشد.
این پل یکی از قدیمیترین سازههای فلزی آمریکا است. این پل در سال 1869میلادی ساخته شده و پس از 14 سال عملیات عمرانی و با صرف هزینه 15 میلیوم دلاری، در سال 1883 میلادی افتتاح شد. پل بروکلین اولین سازهای است که در ساخت آن از کابلهای فولادی گالوانیزه با قطر 40 سانتیمتر استفاده شده است و در دو طبقه برای تردد خودروها و عابران پیاده مورد استفاده قرار میگیرد. پل بروکلین با 138 سال قدمت، نماد شهر نیویورک است و بیش از 100 هزار وسیله نقلیه به صورت روزانه از روی این پل تردد میکنند.
از بلندترین سازههای فلزی دنیا، طاق دروازه (Gateway Arch) واقع در ایالت میسوری آمریکا است. این سازه توسط ارو سارینن طراحی و در سال 1965 تکمیل شد و کماکان بزرگترین اثر باستانی در ایالات متحده به حساب میآید. ارتفاع این سازه فولادی 192 متر بوده و از 900 تن فولاد ساختمانی در قسمت داخلی و استنلس استیل در قسمت خارجی این سازه، به عنوان پوشش استفاده شده است. این طاق به عنوان نمادی از توسعه غرب ساخته شده است و از عرشه آن، نمای پاناروما از شهر در دسترس میباشد.
این ساختمان که یکی از نمادهای کلان شهر نیویورک به شمار میآید، در سال 1931 ساخته شده است و با 103 طبقه، به مدت ۴۰ سال لقب بلندترین ساختمان جهان را به خود اختصاص داده بود. طراحی سازه بسیار مدرن و درخور توجه است و بیش از 57 هزار تن فولاد در اسکلت فلزی آن به کار رفته است. ارتفاع این آسمان خراش 381 متر بوده و دارای کاربرد اداری میباشد. ساخت این ساختمان در زمان خود تنها 13 ماه به طول انجامید که در زمان خود بسیار شگفت انگیز است.
پل بندر سیدنی که به عنوان بزرگترین پل قوسی جهان شناخته میشود در سال 1932 افتتاح شد. این پل در نزدیکی خانه اپرای سیدنی قرار دارد و به همراه یکدیگر جاذبههای اصلی گردشگری شهر سیدنی را تشکیل میدهند. طراحی این سازه بسیار جالب و کاربردی بوده تا جایی که ریل قطار، خیابان، پیاده رو و مسیر ویژه دوچرخه بر روی آن تعبیه شده است. در مجموع حدود 52 هزار و 800 تن فولاد در این پل به کار رفته است و برای استحکام قطعات فلزی به یکدیگر، بیش از شیش میلیون پرچ به صورت دستی نصب شدهاند.
برج ویلیس که قبلا با نام برج سیرز شناخته میشد، یکی از بزرگترین ساختمانهای جهان و از نمادهای شهر شیکاگو میباشد که در سال 1973 کامل شد و با ارتفاع 527 متر، دومین ساختمان بلند در آمریکا به شمار میآید. این سازه فلزی طراحی بسیار منحصر به فردی دارد، به طوری که از زمان ساخت آن، تقریبا در تمامی آسمان خراشهای بعدی استفاده شده است. این برج بلندترین مکان عمومی جهت مشاهده شهر در ایالات متحده است و یکی از مناطق گردشگری محبوب مردم به حساب میآید. وزن این سازه نیز حدود 222 هزار و 500 تن میباشد.
ساختمان سیگرام، آسمان خراشی در قلب منهتن و شهر نیورک است. ارتفاع این ساختمان 157 متر بوده و جزو اولین ساختمانهایی به شمار میآید که در ساخت آن از فولاد استفاده شده است. ساختار این سازه توسط معمار آلمانی Ludwig Mies van der Rohe طراحی شده است و دارای کاربرد اداری میباشد.
برج تایپه 101 که قبلا به عنوان مرکز مالی جهانی تایپه شناخته میشد، در تایوان واقع شده است و تا قبل از برج خلیفه، بلندترین آسمانخراش جهان به شمار میآمد. این برج با ارتفاع 508 متر در منطقهای زلزلهخیز بنا شده است تا با معماری خاص خود، میزان مقاومت و استحکامش را در برابر طوفان و زلزله نمایش دهد. برای ساخت این برج از فولاد با کارایی بالا و و در نمای آن از شیشه و آلومینیوم استفاده شده است. از این برج تحت عنوان اولین برج جهان که توانست با ارتفاع بیش از نیم کیلومتر ساخته شود، یاد میشود.
این آسمانخراش در شهر شنژن چین، با ارتفاع 384 متر ساخته شده است و به عنوان بلندترین ساختمان تمام فولادی جهان با کمتر از 70 طبقه شناخته میشود. در این ساختمان حدود 24 هزار و 500 تن فولاد به کار رفته است که با سرعت باورنکردنی و در مدت 40 ماه تکمیل شد.
ساختمان کرایسلر در سال 1930 تکمیل و تا قبل از ساخته شدن برج امپایر استیت در سال 1931 به عنوان بلندترین سازه جهان شناخته میشد. برج کرایسلر با 319 متر ارتفاع، شامل 77 طبقه بوده و هزینه ساخت آن حدود 20 میلیون دلار است. آسمانخراش کرایسلر دارای ویژگیهای زیادی میباشد که به عنوان یک الگو برای ساخت سایر آسمانخراشها معرفی میشود.
منبع: فولادینو