با ادامه مطالب مرتبط با توجه در خدمتتون هستم و امیدوارم که همگی از مطالب گذشته استفاده کرده باشید.
برای شروع بحث ابتدا، یه مرور کوتاه به مطلب جلسه گذشته خواهم داشت و سپس مطالبم رو تکمیل
می کنم.
این جلسه هم چندتا تست خیلی جالب براتون دارم که امیدوارم از انجامشان لذت ببرید...
جلسه گذشته با دو نوع توجه آشنا شدیم، توجه ارادی و توجه غیر ارادی.
همچنین یاد گرفتیم که، جایگاه توجه ارادی در لب پیشانی ست و جایگاه توجه غیرارادی لب آهیانه ای ست..
در تکمیل این دو نوع توجه لازم است که خدمتتان بگویم که:
در منابع و مقالات علمی از توجه ارادی با عنوان توجه از بالا به پایین ( top-down ) یاد می شود ....
و از توجه غیرارادی با عنوان توجه از پایین به بالا (bottom-up) یاد می شود....
این مطلب رو به خاطر عزیزان و همکاران ارجمندی بیان کردم که اگر برای تکمیل مباحث علاقه مند به سرچ و بررسی بیشتر بودند بتوانند با کلیدواژه های دقیق تری بررسی انجام دهند...
و اما ادامه مطالب،
فکر کنم دوستان با من هم عقیده باشند که، خیلی از رفتارهای ما، تحت تاثیر محرک های بیرونی ست...
به عنوان مثال تصور کنید که احساس گرسنگی دارید و در حال عبور از خیابان هستید، در عین حال مدتی هم هست که در حال رعایت رژیم هستید، که بر حسب اتفاق، از کنار یک شیرینی فروشی عبور می کنید و بوی خوش شیرینی و کیک های تازه ای که همون زمان از فر دراوده شده به مشامتان می رسد، در چنین زمانی احتمالا تجربه کردین که به سمت شیرینی فروشی نگاه می کنید و یا به سمت داخل شیرینی فروشی کشیده می شوید..
یا برای مثال در یک روز سرد پاییزی از کنار یک کافی شاپ در حال عبور هستید که بوی عطر چای تازه دم یا قهوه به مشامتون می رسه، در چنین زمانی هم شاید تجربه اینکه به سمت کافی شاپ نگاه می اندازید و یا به داخل کافی شاپ کشیده شده اید را داشته باشید...
در هر دو مورد این رفتار شما در اصل تحت تاثیر محرک بیرونی قرار داشته.
اما الان می دونید که، بلافاصله بعد از محرک محیطی، موضوع مهم توجه شما وجود دارد..
در اصل الان که با دو نوع توجه آشنا هستید می دونید که، اولین جلب توجه شما به شیرینی فروشی به دلیل توجه غیرارادی شماست ( توجه bottom-up) و این نگاه اول، تقریبا از کنترل شما خارج است و تقریبا غیرارادی است، که البته تا به اینجای کار هیچ مشکلی نیست....
مشکل همیشه از جایی شروع می شه که شما اون توجه دوم را به موضوع می دهید ...
یعنی توجه ارادی ( top-down)
در اصل، امان از این نگاه دوم، همیشه نگاه دوم است که کار دست ما می دهد......
به همین دلیل هم، مفاهیمی مثل کنترل و مدیریت توجه، دقیقا مربوط به این نگاه دوم است.... و دقیقا همین نگاه قابل تغییر و تمرین دادن است...
البته باید خدمتتون بگم که در حال حاضر، روی این مورد هم کار شده که ما حتی بتوانیم آن نگاه و توجه اول را هم تغییر بدهیم... و آن را هم در کنترل ارادی خودمان درآوریم...
اما موضوع بحث ما فعلا در مورد این توجه اول نیست، فعلا ما روی توجه دوم می خوایم کار کنیم و مهارت کنترل و هدایت اون رو به دست بگیریم....
پس ما تمرکز می کنیم روی توجه دوم( توجه ارادی) و این جلسه می خواهیم روی انواع این نوع توجه صحبت کنیم و با آن آشنا شویم...
لطفا عزیزان مطابق قواعد انجام تمرینها مثل جلسات گذشته پیش برویم ...
یعنی گام به گام باهم...
لطفا تصویر زیر را با دقت نگاه کنید.
گام اول: همانطور که در تصویر مشخص است، ما اینجا یکسری مربع های رنگی داریم به رنگهای، (قرمز،آبی،زرد،سبز) که بطور نامنظم تکرار شده اند...
گام دوم: الان ازتون می خوام که با دقت به مربع های رنگی توجه کنید، و فقط رنگ های 2 سطر اول را با صدای بلند بخوانید و ضمنا صدای خودتان را هم ضبط کنید.... برای شروع خواندن لطفا از سطر اول شروع کنید، از چپ به راست و بعد سطر دوم مجدد از چپ به راست...
در صورت تمایل می توانید صدای ضبط شده دوستانی را که در جلسه آموزشی آنلاین این مبحث شرکت داشتند، با مراجعه به گروه تلگرامی بشنوید..
گام سوم: حالا می خواهیم شروع کنیم به اجرای تمرین بعدی،
لطفا ابتدا تصویر زیر را با دقت نگاه کنید.
گام چهارم: اکنون بدون توجه به کلماتی که نوشته شده، فقط به رنگ کلمات توجه کنید، فقط رنگ کلمات، و مطابق تمرین قبل از سطر اول سمت چپ شروع کنید و خط به خط رنگ ها را با صدای بلند بیان کنید و صدای خودتان را ضبط کنید...
در این تمرین می خواهم که کل سطرها را بخوانید... بنابراین مجدد از سطر اول شروع کنید ازسمت چپ به راست ، بعد سطر دوم از چپ به راست و به همین منوال ادامه دهید تا آخرین سطر....
به عنوان توضیح بیشتر باید خدمتتان بگویم که، من فقط می خوام که رنگ ها را اعلام کنید و مطلقا با نوشته کلمات کاری نداشته باشید... مثلا در سطر اول، از چپ به راست به ترتیب ما رنگهای، آبی، سبز،زرد،قرمز، آبی را داریم .... هرچندکه این رنگها با کلمات متفاوتی نوشته شده اند... ما در خواندن این تمرین کاری با نوشته ها نداریم و فقط می خواهیم که رنگ ها را بیان کنیم...
لطفا صدای خودتان را ضبط کنید و نگران خطا و اشتباه نباشید .... ما از انجام این تمرین ها هدفهای مهمی را دنبال می کنیم....
اگر ضمن خواندن اشتباه کردید هم مساله ای نیست، خواندن را متوقف نکنید و تا پایان لیست به خواندن ادامه بدهید و صدای خودتان را ضبط کنید....
(صداهای ارسال شده دوستانی که این تمرین را انجام داده اند در گروه تلگرامی موجود است...)
گام پنجم: در تصویر زیر هم، مطابق قانون قبلی، رنگ ها رو بخونین و صداتون رو ضبط کنین..
باز هم از سطر اول و از سمت چپ شروع کنید.
در تصویر بالا، 5 رنگ قابل مشاهده است، (سبز،بنفش،زرد،قرمز،آبی)
از سطر اول سمت چپ شروع کنید به خواندن و ضبط صدا...
قطعا شما هم متوجه تفاوت درجه سختی تمرین ها شدید، از بین سه تمرینی که انجام دادید، طبیعتا تمرین دوم برای فارسی زبانها از باقی تمرین ها سخت تر است....
اما دلیل اصلی آن چیست؟
در انجام تمرین دوم، شما ناچار بودید به شدت از توجه انتخابی خودتون استفاده کنید... یعنی توجه خودتون رو از واژه ها و مفاهیم کلمات بگیرید و به رنگ کلمات بدهید... و متوجه شدید که این کار ساده ای نیست... چون مفاهیم و واژه ها با رنگ ها تداخل میکردند... یعنی مغز به خاطر اینکه این واژه ها را می شناخت تلاش می کرد واژه ها را بخواند و شما تلاش می کردید که توجه را به رنگ بدهید و خواندن خود کلمه را مهار کنید... در حالیکه این اتفاق بهیچ وجه در تمرین اول رخ نداد و همچنین در تمرین سوم ( البته تمرین سوم برای کسانی که مسلط به زبان انگلیسی هستند به اندازه تمرین دوم سخت خواهد بود).
در انجام تمرین دوم، فشاری که ضمن انجام تمرین به مغز می آوردید، مستقیما به ناحیه پیشانی بود، بنابراین شما اولین تمرین عضله سازی در این ناحیه رو شروع کردید...
و با اولین نوع توجه ارادی آشنا شدید.....
1. توجه انتخابی (Selective Attention)
از آنجایی که منابع توجه محدود است، بنابراین "توجه انتخابی" این امکان را به ما می دهد که از بعضی موارد بتوانیم چشم پوشی کنیم و بگذریم و به چیزی که برایمان مهم تر است توجه کنیم...
اما ضمن انجام تمرین ها، خودتان هم متوجه شدید که این نوع توجه هم مشابه سایر انواع دیگر نیاز به تمرین و تقویت دارد.
برای آشنا شدن با نوع دوم توجه ارادی، می خوام که با کلیپ زیر شروع کنیم.
گام اول: لطفا کلیپ زیر را از آپارات دانلود کنید و فقط یکبار و با دقت مشاهده نمایید.
در این کلیپ روی صفحه تعدادی ستاره زردرنگ و علامت ضربدر قرمزرنگ ظاهر می شود.. ..
لطفا با دقت نگاه کنید و تعداد ستاره ها و علامت های قرمز را بشمارید و در ذهن نگه دارید.
گام دوم: چه تعداد ستاره و چه تعداد علامت قرمز را توانستید که بشمارید؟
نظر عزیزانی که این تمرین را همراه ما انجام دادند بسیار متفاوت بود، در زیر نظر برخی دوستان را برایتان قرار می دهم:
ستاره زرد رنگ 20 عدد علامت ضربدر قرمز : 14 عدد
ستاره زرد رنگ 16 عدد علامت ضربدر قرمز : نتوانستم بشمارم
ستاره زرد رنگ 16 عدد علامت ضربدر قرمز : 9 عدد
ستاره زرد رنگ 16 عدد علامت ضربدر قرمز : 12 عدد
ستاره زرد رنگ نتوانستم بشمارم علامت ضربدر قرمز : نتوانستم بشمارم
گام سوم: اکنون مجدد کلیپ را مشاهده کنید ... و مجدد تلاش کنید که ستاره ها و ضربدرها را بشمارید.
مطمئنا شما هم مثل دوستان گروه ما، علاقه مند هستید که تعداد صحیح این علامتها را بدانید.
تعداد صحیح ستاره های زردرنگ : 15 عدد
تعداد صحیح علامتهای قرمز رنگ: 13 عدد
قطعا ضمن انجام تمرین، متوجه شدید که برای انجام این تمرین تلاش شما متفاوت از تمرین های قبلی بود.
این نوع دیگری از توجه ارادی بود که با آن در این تمرین سروکار داشتید.
2. توجه تقسیم شده (Divided Attention)
در این نوع از توجه، شما منابع توجهی خود را بین دو یا چند رویداد مختلف در یک زمان تقسیم می کنید.
طبیعتا در این مدل، برای اینکه در مورد هر رویداد، مشاهده باکیفیتی داشته باشید و اطلاعات را بطور کامل پردازش کنید نیاز به تمرین هست و تقویت این نوع از توجه....
اگر مایل به شرکت در جلسه های آنلاین ادامه آموزش این مطلب هستید می توانید به گروه تلگرامی مراجعه کنید.
با تشکر از توجه شما
دکتر سمیه پورمحمدی
