ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) جوان‌ترین فردثروتمند سال ۲۰۲۱ بود که در سال ۲۰۱۴ زمانی که تنها ۲۰ سال داشت شبکه اتریوم را راه‌اندازی کرد، شبکه‌ای که به بستری برای راه‌اندازی توکن‌ها و پروژه‌های ارز دیجیتال متعددی تبدیل شد و او را ثروتمند کرد.
قیمت اتریوم (Ethereum) ارز بومی این شبکه در زمان نگارش این مقاله یعنی تابستان سال ۲۰۲۳ و بر اساس رسانه کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) ۱۹۱۴ دلار است و ارزش کل بازار این ارز به بیش از ۲۳۰ میلیارد دلار می‌رسد.
چطور می‌شود که یک جوان ۲۰ ساله به مؤسس دومین ارز دیجیتال بزرگ جهان تبدیل می‌شود؟ این دورگه کانادایی- روسی از کجا وارد دنیای ارزهای دیجیتال شد و ایده راه‌اندازی شبکه اتریوم از کجا به ذهن او رسید؟ با ما همراه باشید می‌خواهیم با حفظ حریم شخصی، وارد زندگی ویتالیک شویم.
ویتالی دیمیتریویچ بوترین (Vitaly Dmitrievich Buterin) که با نام ویتالیک بوترین شناخته می‌شود در ۳۱ ژانویه ۱۹۹۴ متولد شد. او یک برنامه‌نویس روس و کانادایی تبار است که در استان کولومنا روسیه متولد و تا ۶ سالگی نیز در همین کشور بزرگ شد تا اینکه والدین او به دنبال دستیابی به موقعیت‌های شغلی بهتر، کانادا را برای مهاجرت انتخاب کردند.
در همان سال‌های کودکی بیماری ویتالیک بوترین تشخیص داده شد؛ او مبتلا به اوتیسم خفیف بود و در برقراری تعاملات اجتماعی تا حدی مشکل داشت. ویتالیک در این مورد می‌گوید:
«به یاد دارم که برای مدتی طولانی می‌دانستم که از برخی جهات کمی غیرعادی هستم.»
ویتالیک بوترین یا همین پسر کوچکی که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، پس از مهاجرت به کانادا زمانی که در کلاس سوم تحصیل می‌کرد به عنوان دانش‌آموزی با استعدادهای خاص به کلاس متفاوتی انتقال داده شد. اینجا بود که علاقه او به ریاضیات نمایان شد، او محاسبات اعداد ۳ رقمی را به صورت ذهنی و دوبرابر سریع‌تر از کودکان هم‌سن خود انجام می‌داد و به برنامه‌نویسی و دنیای اقتصاد علاقه‌مند بود. ویتالیک بعدها در این باره گفته است:
«به یاد دارم وقتی کلاس پنجم یا ششم بودم، مردم به چشم یک نابغه ریاضی به من نگاه می‌کردند. خیلی وقت‌ها دلم می‌خواست یک کودک معمولی باشم که در امتحانات ریاضی نمره متوسط می‌گیرد.»
شایعات حاکی از آن است که بوترین در همان زمان زبان چینی ماندرین را نیز روان صحبت می‌کرد. در آن زمان والدینش او را به مدرسه خصوصی آبلارد (Abelard) در تورنتو منتقل کردند.
آشنایی با ارز دیجیتال برای بوترین از پدرش شروع شد. دیمیتری بوترین (Dimitry Buterin) اولین کسی بود که در فوریه ۲۰۱۱ ویتالیک ۱۷ ساله را با بیت کوین آشنا کرد.
ویتالیک پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان به دانشگاه واترلو راه پیدا کرد و دستیار رمزنگار برجسته ایان گلدبرگ (Ian Goldberg) شد. گلدبرگ هم‌بنیان‌گذار پروتکل رمزنگاری OTR (Off-the-Record Messaging) بود که پیام‌های فوری رمزنگاری شده را ارسال می‌کرد.
تیپ شخصیتی خالق اتریوم INTP است؛ یعنی او درون‌گراست و علاقه‌ای به هم‌صحبتی به دیگران ندارد. البته شاید دلیل اصلی این امر، ابتلای او بیماری اوتیسم باشد. او از سروصدا بیزار است و دوستان زیادی ندارد. با وجود اینکه تست‌های IQ نتایج مشخصی ندارند، تست سنجش هوش ویتالیک نشان‌دهنده ضریب هوشی بین ۱۴۰ تا ۲۰۰ است. این ضریب هوشی یعنی او یک نابغه است.
این نقل‌قول به درک بهتر خالق اتریوم کمک می‌کند:
«شخصاً، معمولاً احساساتی نمی‌شوم، اگر مشکلی وجود داشته باشد، من در حال حل آن هستم.»
به نظر می‌رسد خالق اتریوم تمام تمرکز خود را روی توسعه اتریوم گذاشته باشد و از ثروت خود نیز برای سرمایه‌گذاری‌های بیشتر استفاده می‌کند؛ بنابراین اگر به دنبال یک پروژه جدی برای سرمایه‌گذاری باشید چه کسی بهتر از یک بنیان‌گذار درون‌گرا که بهتر از هر کسی ارزهای دیجیتال را می‌شناسد. حالا که ساتوشی ناکاماتو به عنوان خالق بیت‌کوین در خفا به سر می‌برد، قابل‌اعتمادترین فرد، ویتالیک بوترین خالق دومین ارز قدرتمند بازار یعنی اتریوم است. نظر شما بهتر است برای سرمایه‌گذاری اتریوم را انتخاب کنیم یا یکی از پروژه‌هایی که روی این شبکه راه‌اندازی شده‌اند؟
بوترین پس از آشنایی با فردی که با هدف کسب درآمد در اتاق‌های بحث و گفتگوی بیت‌کوین مطلب می‌نوشت به عنوان نویسنده در هفته‌نامه Bitcoin Weekly مشغول به کار شد. در آن زمان دستمزد بوترین برای نگارش هر مقاله ۵ بیت‌کوین بود.
نکند فکر می‌کنید باید از نویسندگی دست بردارم؟ نباید با قیمت روز بیت کوین قضاوت کنید، درست است که قیمت بیت کوین در سال 2011 از ۱ دلار به ۳۰ دلار رسید اما بوترین با بیت کوین ۳.۵ دلاری دستمزد می‌گرفت. یعنی برای هر مقاله در سال ۲۰۱۱ حدود ۱۷ دلار دریافت می‌کرد و خنده‌دارتر اینکه آن موقع دلار در ایران ۱۸۰۰ تومان معامله می‌شد؛ یعنی ویتالیک در ازای ۳۰۶۰۰ تومان مقاله می‌نوشت. به هر حال بوترین تا زمانی که هفته‌نامه به خاطر درآمد کم تعطیل شد به عنوان نویسنده به کار خود ادامه داد.
او در سال ۲۰۱۲ مدال برنز المپیک انفورماتیک ایتالیا را از آن خود کرد و پس از شرکت در گردهمایی بیت‌کوین در سن خوزه کالیفرنیا به‌شدت مجذوب ایده اولیه این پروژه شد.
او در همان سال با همراهی میهای آلیسی (Mihai Alisie) مجله بیت‌کوین (Bitcoin Magazine) را تأسیس کرد و به عنوان نویسنده ارشد مشغول به کار شد. این مجله تا به امروز موفق‌ترین رسانه در این حوزه بوده است. Bitcoin Magazine خود را به عنوان اولین نشریه جدی در حوزه ارز دیجیتال معرفی کرد. می‌توانید روی لینک بالا کلیک و مقالات ویتالیک بوترین را مشاهده کنید.
در همان زمان بوترین با جد مک کالب (Jed McCaleb) ارتباط برقرار کرده و برای کار در ریپل درخواست داد و مک کالب درخواست او را پذیرفت. البته ازآنجایی‌که شرکت ریپل نتوانست برای ویتالیک ویزای آمریکا را تهیه کند این همکاری صورت نگرفت.
تلاش او برای ورود به پروژه ریپل ناموفق ماند؛ اما این مسئله چیزی از علاقه او به دنیای ارز دیجیتال کم نکرد. برعکس اشتیاق ویتالیک برای یادگیری، باعث ملاقات او با برنامه‌نویسان متفاوتی از کشورهای دیگر شد. در همین ملاقات‌ها بود که ایده ساختن برنامه‌های غیرمتمرکز در شبکه بیت‌کوین را مطرح کرد؛ به گفته او:
«بیت‌کوین به عنوان یک پول دیجیتال عالی است؛ اما زبان اسکریپت‌نویسی آن به اندازه‌ای ضعیف است که نمی‌توان از آن برای ساختن اپلیکیشن‌های پیشرفته استفاده کرد.»
البته او نتوانست موافقت شبکه بیت‌کوین را به دست آورد و سرانجام در نوامبر سال ۲۰۱۳ اوراق سفید یا White paper اتریوم را منتشر کرد.
او در سال ۲۰۱۴ بورسیه ۱۰۰ هزار دلاری Thiel را از آن خود کرده و دانشگاه را رها کرد. این بورسیه از سوی سرمایه‌گذار خطرپذیر پیتر تیل (Peter Thiel) به دانشجویان زیر ۲۲ سالی که ایده‌های درخشانی دارند اعطا می‌شود.
ویتالیک نیز پس از دریافت این بورسیه در ۲۰ سالگی، به صورت تمام‌وقت روی پروژه اتریوم مشغول به کار شد و این شبکه را این‌گونه توصیف کرد: «یک شبکه غیرمتمرکز برای استخراج و پلتفرمی برای راه‌اندازی نرم‌افزار که هر دو یکجا جمع شده‌اند». این شبکه با استفاده از یک بلاک چین واحد، شرایط را برای تولید ارزهای دیجیتال جدید و برنامه‌های غیرمتمرکز مهیا کرده است.
او در مورد بلاک چین می‌گوید:
«فناوری همیشه به دنبال گماشتن کارگرها برای کارهای فرومایه بوده؛ اما بلاک‌چین در حال حذف قدرت مرکزی است. به‌این‌ترتیب به‌جای اینکه راننده تاکسی از کار بیکار شود، اوبر (Uber) از کار بیکار می‌شود و رانندگان مستقیم با مشتریان در ارتباط خواهند بود.»
به دنبال انتشار اوراق سفید اتریوم، افراد بیشتری با ایده بوترین آشنا شدند، او در نهایت در ژانویه ۲۰۱۴ با شرکت در کنفرانس بیت‌کوین در میامی و در یک سخنرانی ۲۵ دقیقه‌ای اتریوم را معرفی کرد.
به گفته او: «برای اینکه که یک پایگاه‌داده غیرمتمرکز داشته باشید باید امنیت را تأمین کنید و برای تأمین امنیت باید انگیزه داشته باشید»
ویتالیک بوترین ۲۴۰ هزار اتریوم را در اختیار دارد، با احتساب قیمت امروز اتریوم، مجموع اترهایی که در اختیار اوست در حدود ۴۶۰ میلیون دلار ارزش دارد. براساس سایت دیتا والت ثروت خالق اتریوم در حدود ۶۰۰ میلیون دلار برآورد شده است. از این میزان ۴۶۰ میلیون دلار مربوط به اتریوم‌هایی است که در والت شخصی خود نگهداری می‌کند و ۱۴۰ میلیون دلار آن نیز مربوط به سرمایه‌گذاری‌های خارج از شبکه است. او در شبکه‌هایی مانند Egora و DarkWallet نیز سرمایه‌گذاری کرده است.
بوترین در مورد سرمایه‌گذاری‌های خود این‌گونه می‌گوید:
«معمولاً از استارت‌آپ‌ها می‌پرسم که می‌توانید بگویید چرا استفاده از اتریوم بهتر از استفاده از اکسل است؟ اگر جواب خوبی برای این سؤال داشته باشند، متوجه می‌شوم که با پروژه جالبی روبه‌رو هستم.»
از بحث ثروت بوترین دور نشویم. او ۴۱۶۳ ان اف تی (NFT) متفاوت را نیز در کیف پول خود نگهداری می‌کند. در آدرس والت او ۲۱ هزار توکن 0xBitcoin، بیست و پنج توکن YFM (Yfarm.finance)، صد توکن Jetcoin (JET) و ۲ میلیارد توکن پومی (Pomi) وجود دارد.
البته در نظر داشته باشید که بسیاری از این ارزها از سوی مؤسسان به آدرس بوترین ارسال شده است و نباید با مشاهده این نام‌ها به فکر سرمایه‌گذاری روی این ارزها بیفتید. می‌خواستید از مغز متفکر اتریوم الگوبرداری کنید درست است؟ من هم تا قبل از جمله قبلی همین قصد را داشتم.
بهتر است از استراتژی خرید و نگهداری طولانی‌مدت اتریوم او پیروی کنید. او در سال ۲۰۲۱ زمانی که قیمت هر اتریوم به ۳۰۰۰ دلار رسید در سن ۲۷ سالگی با ۱٫۴۶ میلیارد دلار دارایی به جوان‌ترین ثروتمند جهان تبدیل شد.
به کلمه جوان‌ترین دقت کنید، نباید ثروت بوترین را با خالق خودروهای الکترونیکی تسلا، ایلان ماسک (Elon Musk)، مقایسه کنیم. ثروت ماسک در زمان نگارش این مقاله و براساس لیست ثروتمندان مجله فوربس (Forbes) ۲۴۰.۷ میلیارد دلار برآورده شده است.
ویتالیک دیگر جوان‌ترین ثروتمند جهان به شمار نمی‌رود و این مسئله ارتباطی به ایلان ماسک ۵۲ ساله، مرد خندان تصویر بالا، ندارد. اکنون عنوان جوان‌ترین ثروتمند جهان به کلمنت دل وکیو (Clemente Del Vecchio) ۱۹ ساله با ۴٫۱ میلیارد دلار ثروت تعلق دارد. او یکی از پسران تاجر ایتالیایی، لئوناردو دل وکیو (Leonardo Del Vecchio)، مالک کمپانی ساخت لنز و عینک EssilorLuxottica است.
ثروت ساتوشی ناکاماتو، خالق بیت‌کوین، ۱۸٫۵ میلیارد دلار است البته هنگامی که بیت‌کوین بالاترین قیمت خود را در نوامبر سال ۲۰۲۱ ثبت کرد، ارزش ثروت این خالق یا خالقان (هرچه باشد هیچ‌کس نمی‌داند ساتوشی یک نفر بوده است یا یک گروه) به ۷۵٫۶ میلیارد دلار رسید.
بااین‌همه نباید ارزش واقعی ثروت خالق اتریوم را با اعداد بسنجیم. بازار ارز دیجیتال بازار ثانیه‌ها و دهه‌هاست، یک ارز می‌تواند در چند ثانیه یا یک دهه روند صعودی باورناپذیری را طی کند؛ همه چیز به پتانسیل آن ارز بستگی دارد.
در مورد اتریوم بهتر است فعلاً تعداد صفرهای ثروت ویتالیک بوترین را مشخص نکنیم، اتریوم فاصله زیادی تا روزهای اوج خود دارد. به نظر شما، با وجود چنین خالقی، ۵ سال دیگر قیمت اتریوم چند دلار است؟
