پیشینه و معنی کامل نام کوثر

۱. نام کوثر در قرآن
اسم کوثر از اسامی ماندگار و قدیمی است که از زمان نزول سوره ی کوثر بر پیامبر اسلام و بعد از، شهرت بسیاری پیدا کرد.
طبق روایات دینی، گفته شده است که عاص ابن وائل به علت آنکه عبدالله، فرزند رسول خدا از دنیا رفته بود و پیامبر پسری نداشت، در جمع بزرگان قریش، از پیامبر با واژه ابتر (بی‌نسل) یاد کرد.
خداوند نیز با نزول این سوره، به پیامبر دلداری داد که به او خیر فراوان عطا شده است.
در آیات 1 ـ 3 سوره کوثر می خوانیم:
إِنّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ
فصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ
انَّ شانِئَکَ هُوَ الاَْبْتَرُ
ما به تو کوثر عطا کردیم!
پس براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى کن!  (و بدان) دشمن تو قطعاً بریده نسل و بى عقب است.
۲. نام کوثر و ارتباط آن با حضرت فاطمه (س)
درباره ی اینکه مقصود از کوثر در این آیه، حضرت فاطمه (س) است یا نه، بحث های مفصلی توسط قرآن پژوهان و مفسران صورت گرفته که بیان کامل و جامع آن در این مقال نمی‌گنجد لذا به بیان مختصری از آن بسنده می‌کنیم.
بنابر سخن شیخ طبرسی (صاحب مجمع البیان) احتمال اینکه مقصود کوثر در قرآن، حضرت فاطمه (س) باشد نیز، دور از تصور نیست.
البته مصادیق دیگری نیز دارد از جمله:
خیر کثیر در دنیا و آخرت، اسلام، نبوت، قرآن، علم و حکمت، حوض کوثر، شفاعت، کثرت یاران و پیروان و فراوانی نسل و فرزندان رسول خدا و رودی در بهشت.
امام فخر رازی، از مفسران مشهور قرآن کریم، تفسیر کوثر را به رودی در بهشت، معتبر تر دانسته اند.
۳. ارتباط نام کوثر با احادیث
همچنین درباره ی حوض کوثر نیز گفته می‌شود که مراد از حوض کوثر، همان رودی‌ست که در بالا گفته شد.
اما می‌تواند در فرم همین حوضی باشد که امروزه اشکال مختلفی از آن را در اماکن مختلف می‌بینیم.
به هر روی، از این حوض در حدیث مشهور و معتبر "ثقلین" یاد شده.
ترجمه ی حدیث:
من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می‌گذارم یکی کتاب خدا قرآن و دیگری عترتم را
تا وقتی که از این دو تمسک جویید، هرگز گمراه نخواهید شد و این دو یادگار من هیچ‌گاه از هم جدا نمی‌شوند.
تا کنار چشمه کوثر بر من وارد شوند.
۴. چگونگی ورود نام کوثر به ایران
با مرگ یزدگرد سوم (اخرین پادشاه ساسانی)، اعراب مسلمان کم کم به ایران وارد شدند.
این ورود از زمان زمامداری عُمر آغاز شد و تا دوره ی زمامداری عبدالله بن عامر ادامه یافت.
در این دوره با ورود اعراب به ایران، شاهد ورود آداب و رسوم، نام ها، شغل ها و فرهنگ اعراب به ایران بودیم. پس توجه به قرآن و سیره ی اهل بیت (علیهم السلام) نیز در مرکز توجه قرار گرفت.
بنابراین یکی از دلایل ورود این نام به زبان فارسی را میتوانیم این مسئله ی تاریخی بدانیم.
از دیگر ادوار تاریخی مهم، دوره ی اول و دوم حکومت عباسیان بود. در این دوره با انتقال فنون کشاورزی، فنون شکار، فنون شعر نویسی و ادبیات و... شاهد داد و ستد های فرهنگی و ادبی بین این دور منطقه بودیم.
پس از دیگر دلایل تحکیم و زنده شدن / ماندن این نام را می‌توان این دوره ی تاریخی دانست.
البته دیگر حکومت های شیعه مذهب در ایران نیز تاثیر بسزایی در ماندگاری و تثبیت احکام و اسامی اسلامی داشتند. مانند صفویان، آل بویه و...

۵. وجه تسیمه نام کوثر در لغت نامه های معتبر ایران
۵.۱: معنی اسم کوثر در دانشنامه اسلامی :
کوثر، واژه‌ای قرآنی به معنای «خیر فراوان» است؛ این کلمه با «کثیر» ارتباط لفظی دارد و یک بار در قرآن، در سوره کوثر آمده است.
درباره معنای کوثر اختلاف نظر وجود دارد، ابن عباس، عایشه و عبدالله بن عمر آن را به معنای رودی در بهشت دانسته‌اند.
همچنین به معنای، خیر کثیر، پیغمبری و کتاب آسمانی، قرآن، کثرت یاران و پیروان و یا فراوانی نسل و فرزندان است.
در برخی روایت مراد از کوثر شفاعت دانسته شده است؛ برخی دیگر آن را به معنای حوض کوثر می‌دانند، که دارای خیر کثیر است.
۵.۲: بسیار از هر چیزی، غبار بسیار و برهم نشسته، غباری که هنگام برخاستن بسیار درهم پیچد.
مرد بسیارخیر و بسیاردهش، مهتر، سرور بسیارخیر، اسلام، نبوت، نیکی بسیار، فرزندان بسیار.
اولاد بسیار، جویی است در بهشت که از آن جمیع چشمه‌های بهشت جاری می‌گردد، نهری در بهشت.
۵.۳: معنی اسم کوثر در فرهنگ فارسی :
چشمه ای‌ست در بهشت، هرچیز فراوان و متراکم، شخص بزرگ و پرخیر و بخشنده، و نام نهری دربهشت، بسیار از هر چیزی یا غبار بسیار و برهم نشسته یا فرزندان بسیار.
۵.۴: معنی اسم کوثر در دانشنامه اسلامی :
کوثر، واژه‌ای قرآنی به معنای «خیر فراوان» است؛ این کلمه با «کثیر» ارتباط لفظی دارد و یک بار در قرآن، در سوره کوثر آمده است.
درباره معنای کوثر اختلاف نظر وجود دارد، ابن عباس، عایشه و عبدالله بن عمر آن را به معنای رودی در بهشت دانسته‌اند. همچنین به معنای، خیر کثیر، پیغمبری و کتاب آسمانی، قرآن، کثرت یاران و پیروان و یا فراوانی نسل و فرزندان است.
در برخی روایت مراد از کوثر شفاعت دانسته شده است؛ برخی دیگر آن را به معنای حوض کوثر می‌دانند، که دارای خیر کثیر است.

گردآورنده: فرزین حیرتی مقدم

کپی تنها با ذکر منبع مجاز است.