آشنایی مقدماتی با دنیای « تن تن »

تن تن سنتر از سال 1396 فعالیت خود را در حوزه تهیه و فروش محصولات اورجینال تن تن شروع کرد. دغدغه اصلی این مجموعه همواره تهیه و ارائه محصولات اورجینال تن تن بوده است.

همان طور که احتمالا میدانید فروشگاه تن تن سنتر (با آیدی اینستاگرام TintinCenter) مجموعه‌ای است که از سال 1396 کار خودش را با تهیه و فروش محصولات اورجینال مرتبط با تن تن شروع کرد. در این سال ها افتخار این را داشتیم که با بهترین محصولات با بهترین کیفیت از سری محصولات تن‌تن در خدمت شما باشیم.

از شما دعوت می کنیم حتما به وب سایت تن تن سنتر و پیج اینستاگرام ما به آدرس TintinCenter سر بزنید و ما را فالوو کنید.

اولویت اول « تن تن سنتر » همیشه محصولات اورجینال بوده و هیچ گاه نه در گذشته و نه در آینده نه محصول کپی داشته و نه خواهد داشت. همچنین محصولاتی که در داخل ایران، توسط گالری های داخلی تولید شده و میشه ، مثل دفتر ، دفتر یادداشت ، لوازم التحریر ، مجسمه یا فیگور و سایر محصولات ، هیچ کدام در سبد محصولات تن تن سنتر نیستند. تمرکز تن تن سنتر همواره بر محصولات اورجینال تن تن بوده و خواهد بود.

در اولین پست از وبلاگ تن تن سنتر قصد داریم بحث مقدماتی یا مبانی طور داشته باشیم. میخوایم شما را با ساختار دنیای تن تن بیشتر آشنا کنیم. اینکه الان تن تن دقیقا در دنیای فعلی چیست؟ کجاست؟ چه شرکتی است یا چه تشکلی است که در ارتباط با تن تن دارد فعالیت میکند؟ صاحب امتیاز تن تن کیست؟ بالاخره همه ما میدانیم که در حال حاضر کلی محصول مرتبط با تن تن در دنیا خرید و فروش میشود، این ها از لحاظ حقوقی متعلق به چه کسی یا چه شرکتی است؟

اجازه بدهید ابتدا شما را با دسته بندی محصولات تن تن آشنا کنیم. شاید اگر بخواهیم اولین و بالاترین طبقه بندی محصولات را در نظر بگیریم، محصولات تن تن به دو دسته کتاب و غیر کتاب تقسیم می شوند. هر کدام از این دو دسته هم خودشان به بخش های مختلف تقسیم میشوند. مثلا کتاب‌ها به دو بخش داستان یا همان کتاب های کمیک تن تن که همه ما می‌شناسیم و کتاب های جانبی تن‌تن تقسیم میشود. حال مجدد هر کدام از این دو انشعاب جدید (یعنی کتاب های داستان و کتاب های جانبی) خودشان به دسته‌های مختلف تقسیم میشوند که دیگر نیازی نیست تا این حد ریز و جزئی وارد این تقسیم‌بندی‌ها بشویم. در این حد بطور کلی فقط بگوییم که در بخش کتاب های جانبی، مخاطبین با دنیای تن تن و سایر آثار نویسنده یعنی آقای ژرژ رمی (یا با نام هنری همون هرژه) بیشتر آشنا میشوند.

به هر حال هرژه (Herge) یک داستان‌پرداز و طراح بزرگی بوده ، یا بطور صحیح تر بگوییم یک کارتونیست زبده و مطرح. همین باعث میشود که ده ها و صدها کتاب مختلف از انتشارات های گوناگون به زبان های مختلف در مورد هرژه و آثارش چاپ بشود. چیزی که شاید آن را در ادبیات چاپ و نشر بیشتر با عنوان کتاب های « بررسی تفصیلی » میشناسیم. برای مثال هم میتوانیم به کتاب های تمبر تن تن ، کتاب‌های فیلم سینمایی و کارتون تن تن (یا همان کتاب های آرت بوک) ، کتاب هایی که بررسی کننده پشت‌پرده داستان های تن تن هستند و در نهایت هم کتاب هایی که به خود هرژه و زندگی او می‌پردازند. عناوین و مثال ها بسیار بسیار زیاد است ، اینجا ما فقط چند مثال زدیم.

بخشی که گذشت در ارتباط با زیر شاخه کتاب های جانبی یا به قولی کتاب های مرجع (Reference) یا سورس (Source) بود. در مورد زیر شاخه کتاب های داستان یا همان کمیک تن تن، جلوتر به آن می رسیم و در مورد کمیک ها صحبت می‌کنیم. برای اینکه بتوانیم یک سیر خوبی را در بحث و بررسی چگونگی شکل گیری تن تن داشته باشیم و بعدا همانطوری که گفتیم به کتاب ها و شرکت یا نهادهای رسمی تن تن برسیم، باید اجازه دهید که از ابتدا و از خیلی قدیم، از زمان شروع کار هرژه به عنوان یک کارتونیست ، صحبت را شروع کنیم.

کسانی که طرفدار دو آتیشه تن تن یا به اصطلاح تن تن باز هستند، بعید است که نام فرانسوی لُپُتی‌وَنتیِم (Le Petit Vingtième) را نشنیده باشند. این عبارت به معنی « بیستم کوچک » یا « بیستم کوچولو » است. همانطور که میدانید، تن تن در داستان ها یک خبرنگار است و همه این ماجراجویی ها و رفت و آمدهایی که دارد، همه اش به خاطر این است که دنبال کشف واقعیت ها است. اما خبرنگار کجا؟ برای چه نشریه ای؟ تن تن برای روزنامه یا در واقع یک هفته نامه بلژیکی به اسم « لُپُتی‌وَنتیِم » کار میکند. این نشریه لُوپُتی‌وَنتیِم در واقعیت هم وجود داشته ، که از سال 1928 الی سال 1940 میلادی هر پنجشنبه به عنوان ضمیمه روزنامه بلژیکی لُوَنتیِم سیِکل (Le Vingtième Siècle) چاپ می شده است. « لُوَنتیِم سیِکل » هم دومین اسمی است که در آغاز راه تن تن مهمه به اون اشاره کنیم و به معنی « قرن بیستم » می باشد.

همانطور که گفتیم ، هرژه نام هنری آقای ژُرژ رِمی (Georges Remi) بوده ، و اینطور ساخته میشده که ابتدای دو کلمه Georges Remi ، یعنی حرف G برای ژرژ و حرف R برای رمی ، این دو حرف توسط خودش انتخاب شده و برعکس گذاشته میشوند. یعنی G و R معکوس شده به R و G ؛ حالا RG را بخوانیم میشود همان هِرژه. در واقع در زبان فرانسوی اسم حرف R با تلفظ خاص خودش اِر یا حالا شاید دقیق تر اِغ است ، پس میشود اِرژه یا اِغژه که دیگر در فارسی تبدیل شده به هِرژه ، و اینطوری میگوییم و می‌نویسیم.

هرژه سال 1925 میلادی یعنی در سن 18 سالگی در کشور بلژیک در روزنامه « قرن بیستم » مشغول به کار میشود. روزنامه قرن بیستم از سال 1895 میلادی چاپ میشده است و پایانش هم سال 1940 بود. در سال های ابتدایی فعالیت در لُو‌ وَنتیِم سیِکل هرژه به عنوان یه کارمند ساده بوده و امور دفتری را انجام میداده است. سال 1928 روزنامه قرن بیستم تصمیم میگیرد که یک ضمیمه مرتبط با جوانان (Jeunesse) راه بیاندازد. این ضمیمه جوانان قرار است بصورت هفته نامه فعالیت کند و هر پنجشنبه همراه با روزنامه اصلی که همان «لُوَنتیِم سیِکل» است بیرون بیاید. تصمیم بر این میشود که اسم این هفته نامه « لُپُتی‌وَنتیِم» به معنی « بیستم کوچک » باشد که سردبیر آن کسی نیست جز هرژه. دلیل این هم توانمندی هایی بوده که هرژه در این سال ها از خودش نشان داده بوده ، از جمله تصویرسازی و طراحی.

یکسال بعد ، یعنی سال 1929 میلادی ، بالاخره اولین داستان تن تن ، البته بصورت کوتاه و در حد چند صفحه در روزنامه منتشر میشود. این کدام داستان تن تن بوده؟ طبیعتا همه شما میدانید ، اولین تن تن یا کتاب شماره 1 چیست؟ « تن تن در شوروی » یا « تن تن در سرزمین شوروی » ، البته چیزی که الان در ایران و در کتاب های فارسی جدید می بینید خیلی ربطی به تن تن های اورجینال فرانسوی یا انگلیسی و یا قدیمی فارسی یونیورسال ندارد. مثلا دیده شده که نوشتند « فرار از شوروی » یا در یک مورد جالب دیده ایم نوشتند «تن تن در سرزمین شوراها » که چندان عناوین مناسبی نیستند.

پس از شروع انتشار داستان های تن تن در سال 1929 از طریق روزنامه، بعدها در سال 1930 و 31 و 32 سه داستان اول بصورت مرحله ای و تکه تکه کامل و سپس در قالب کتاب هم چاپ شدند. این یعنی اولین ظهور تن تن به شکل کتاب. سه داستان اول تن تن هم که همه میدانیم چه داستان های هستند؛ شماره یک : تن تن در سرزمین شوروی ، شماره دو : تن تن در کنگو و شماره سه: تن تن در آمریکا.

یک نکته ! اگر جایی دیدید یا شنیدید که میگویند آلبوم یا آلبوم های تن تن ، منظور همون فرمت یا شکل کتاب تن تن است و نه روزنامه ای. چون واژه آلبوم (Album) هم در ایران و هم در خارج از ایران برای اشاره به کتاب های تک جلدی تن تن استفاده میشه.

از شما دعوت می کنیم حتما به وب سایت تن تن سنتر و پیج اینستاگرام ما به آدرس TintinCenter سر بزنید و ما را فالوو کنید.

اولین نقطه عطف دوران تن تن دقیقا در سال 34-1933 بوده است. احتمالا خیلی از شما نام انتشارات « کسترمن » را شنیده اید. انتشارات کسترمن ( Casterman ) ، ناشر اورجینال و صاحب امتیاز کتاب های تن‌تن است. اگر خاطرتان باشد قبل تر گفتیم به کتاب های داستان یا کمیک خواهیم رسید. این دقیقا همان جا است. سال 34-1933 بین هرژه و انتشارات کسترمن قراردادی بسته میشود که طی آن ، حق چاپ و فروش داستان های کمیک تن تن در قالب « کتاب » بطور کامل و بی قید و شرط به کسترمن میرسد. از آن سال دیگر بطور رسمی کتاب های تن تن فقط توسط کسترمن چاپ و توزیع میشوند. اولین داستان تن تن که کسترمن سال 1934 منتشر کرد طبیعتا داستان شماره 4 بود. چون قبل از آن شماره های 1 و 2 و 3 توسط روزنامه لُپُتی‌وَنتیِم چاپ شده بود. داستان شماره 4 را نیز همه ما میدانیم که « سیگارهای فرعون » است.

به موازات هفته نامه بیستم کوچک ، انتشارات کسترمن هم کتاب های تن تن را چاپ می کرد. به این شکل که هر وقت داستان ها که تکه تکه هر هفته در روزنامه چاپ میشدند، پس از اینکه یک داستان تکمیل میشد، نسخه کامل و یکجای اون داستان در قالب کتاب بیرون می آمد. این ماجرا تا سال 1940 میلادی یعنی تا قبل اینکه فعالیت تن تن به پایان برسد ادامه داشت. مگر سال 1940 چه اتفاقی افتاد که اولین دوره تن تن متوقف شد؟ سال 1940 سالی است که جنگ جهانی دوم به مدت یکسال است که شروع شده و حال متاسفانه زمانی است که بلژیک توسط آلمان نازی اشغال می شود. پس از اشغال شدن خاک بلژیک، آلمانی ها روزنامه «لُوَنتیِم سیِکل» و هفته نامه « لُوپُتی‌وَنتیِم » را می بندند و فعالیت این دو نشریه برای همیشه به پایان میرسد. این اتفاق دو معنی بیشتر نمیدهد؛ بیکار شدن هرژه و ناقص ماندن داستان های تن تن !

هرژه که یک کارتونیست و تصویرساز است، طبیعتا دنبال یک شغل مشابه می گردد که بتواند به فعالیت خودش ادامه دهد. در نهایت این میشود که مجدد در همان سال 1940 در یک روزنامه جدید بلژیکی به نام « لو سوا » (Le Soir) مشغول بکار میشود. روزنامه Le Soir بر خلاف روزنامه هایی که بدلیل جنگ جهانی دوم و یا بخاطر اشغال شدن خاک بلژیک توسط آلمان تعطیل شده بودند ، به فعالیت خودش ادامه میدهد؛ اما طبیعتا تحت نظارت و مدیریت آلمان نازی ، چونکه آلمان همه چیز بلژیک را به دست گرفته بود. در آن زمان روزنامه هایی هم بودند که مخفیانه به فعالیت خودشان ادامه میدادند و به نوعی جزو جنبش مقاومت بلژیک بودند. اما روزنامه «لو سوا» نه؛ «لو سوا» تحت امر و نظارت آلمان به فعالیت خودش ادامه داد. جالب است که بدانید به همین خاطر به نام « لو سوای به سرقت رفته » یا Le Soir Volé مشهور شد. در دوران Le Soir Volé ، آلمان به لو سوا و هرژه اجازه داد که داستان های تن تن ادامه پیدا کند. اولین داستانی هم که در این ایام چاپ شد ، داستان شماره 9 یا « خرچنگ پنجه طلایی » است. داستان خرچنگ پنجه طلایی از سال 1940 الی 41 بصورت هفته‌ای در روزنامه چاپ میشود. پس از تکمیل شدن داستان در سال 1941 ، طبیعتا کسترمن دوباره به صحنه آمده و نسخه کتابی این داستان را چاپ میکند. این یعنی که خوشبختانه کسترمن هنوز فعال بوده و متوقف نشده است.

به دلیل نظارت آلمان نازی و وجود پلیس مخفی آلمان ، دیگر هیچ رنگ و بوی سیاسی و تم آزادی طلبانه ای نمی توانست در نشریات وجود داشته باشد. تن تن هم از این موضوع مستثنی نبود. لذا طبق آن چیزی که میگویند، داستان های تن تن از حالت کاراگاهانه و خبرنگاری خارج شد و به سمت ماجراجویی رفت. خرچنگ پنجه طلایی آخرین کتاب تن تن بود که بصورت سیاه و سفید چاپ می شد. این یعنی تا حالا هر داستانی که چاپ میشده سیاه و سفید بوده است ، چه کتاب چه روزنامه. از آن به بعد تن تن هایی که منتشر شدند همه رنگی بودند. کتاب شماره 10 یعنی داستان « ستاره اسرارآمیز » ، اولین کتاب تن تن بود که از ابتدا بصورت رنگی منتشر شد. سال 1942 ، انتشارات کسترمن تصمیم گرفت همه تن تن های منتشر شده قبلی را مجدد و بصورت رنگی چاپ کند؛ به جز کتاب «تن تن در شوروی». به این ترتیب از 9 کتاب قبلی 8 مورد رنگی شدند. اکنون که در سال 2021 میلادی هستیم ، دلیل وجود کتاب های سیاه و سفید تن تن در بین محصولات کسترمن همین است. چون نسخه اورجینال کتاب ها سیاه و سفید بوده است. الان هم اگر کسی نسخه های قدیمی کتاب تن تن را بخواهد ، میتواند از کسترمن تهیه کند. ما در تن تن سنتر این کار را کردیم. برای دیدن عکس های اختصاصی تن تن سنتر از این نسخه ها میتوانید به پیج اینستاگرام ما به آدرس tintincenter مراجعه نموده و آنجا ببینید. اگر هم مایل به تهیه این کتاب ها هستید که با همکاران ما در دایرکت یا شماره واتساپ قرار داده شده در تماس باشید. وبسایت تن تن سنتر به آدرس www.TintinCenter.ir هم برای ثبت سفارش در خدمت شماست.

مجدد برگردیم به خط زمانی که داشتیم روی آن حرکت می کردیم. گفتیم که تن تن از سال 1940 ، بعد از بسته شدن هفته نامه بیستم کوچک ، کار خودش را در روزنامه لو سوا ادامه داد. این ماجرا تا سال 1944 ادامه داشت و بعد دوباره متوقف شد. این دفعه دیگر چرا متوقف شد؟ سال 1944 خاک بلژیک از آلمان پس گرفته شد و نیروهای متفقین (که حالا خاصتا ارتش بریتانیا بودند) توانستند کنترل بلژیک را بدست بگیرند. اگر یادتان باشد گفتیم که در این چند سال که بلژیک اشغال شده بود، روزنامه لوسوا با کنترل و نظارت نازی ها چاپ میشد. بخشی از کارمندان آن ها هم آلمانی بودند. بعد از این ماجرا طبیعتا آلمانی های مشغول به کار در لوسوا ، یا فرار کردند یا کشته شدند یا دستگیر شدند. این موضوع خیلی هم به هرژه بی‌ربط نیست. منظور چیست؟ منظور این است که متاسفانه هرژه به اتهام همکاری با آلمان نازی در دوران اشغال بلژیک ، مجبور به متوقف کردن فعالیت های خودش شد. یعنی به شکلی توسط ارتش بریتانیا بایکوت شد. بالاخره در زمان اشغال بلژیک که بعضی از نشریات وطن پرست متوقف شده بودند یا مخفیانه و زیر زمینی در قالب نیروهای مقاومت فعالیت می کردند ، نشریه لوسوا با حضور هرژه به فعالیت خود ادامه داد و این شد بهانه ای برای بریتانیا که از فعالیت هرژه جلوگیری کند. بعد از آزاد شدن بلژیک ، لوسوای به سرقت رفته با عنوان « لوسوای آزاد » به کار خود ادامه داد؛ اما متاسفانه تن تن و هرژه نه! می توان گفت 2 سال همه چیز خوابید.

گفتیم که فعالیت تن تن در 1944 میلادی متوقف شد؛ دلیل آن هم گفتیم. این گپ ، یه گپ 2 ساله بود. یعنی 2 سال هیچ خبری از داستان های جدید نبود تا اینکه در سال 1946 بالاخره فعالیت تن تن دوباره شروع شد. اما این بار مجدد در یک نشریه جدید. چه نشریه ای؟ چیزی که آن را با نام « مجله تن ‌تن » یا « Tintin Magazine » میشناسیم. یکی از نام های دیگر در کنار مواردی مثل کسترمن ، بیستم کوچک و لوسوا که این ها را به عنوان رسانه های تن تن در دنیا می شناسیم ، انتشارات « لومبارد » یا « Le Lombard » است. انتشارات لومبارد واقع در بلژیک ، سال 1946 یک مجله ای را راه می اندازد دقیقا مثل همان روزنامه های تن تن قبلی. یعنی مثل هفته نامه لُپُتی ونتیم که مخصوص جوانان بود. این مجله جدید هم دقیقا هدفش داستان ، کمیک و سرگرمی برای جوانان و نوجوانان است. اسمش هم دقیقا مجله تن تن یا tintin magazine می باشد. یک نکته هم این که محتویات و داستان های این مجله بر خلاف اسمش فقط محدود به تن تن نبوده و چیزهای دیگر هم در آن وجود دارد. اما بخاطر محبوبیت و شهرت تن تن ، تصمیم گرفته شده اسمش مجله تن تن باشد.

مجله تن تن از انتشارات لومبارد، دیگر آخرین مجله و آخرین نشریه ای است که « داستان های تن تن و میلو » در آن چاپ میشود. در این میان دیگر توقف یا تعویض و جابجایی نداریم. از سال 1946 شروع شده و یک تکه تا 1976 با داستان « تن تن و پیکارو‌ها » که کتاب شماره 23 است تمام میشود. کسترمن هم که گفتیم صاحب امتیاز فرمت کتابی تن تن است، به موازات مجله تن تن از انتشارات لومبارد ، از 1948 الی همان 1976 پس از اینکه هر داستان تمام میشد، آن را در قالب کتاب چاپ میکرد. آخرینش هم که گفتیم ، تن تن و پیکاروها است که کتابش را کسترمن سال 1976 بیرون داد. پس به این ترتیب کسترمن اولین کتاب تن تن را سال 1934 و آخرین را سال 1976 منتشر کرد. اولین کتابش داستان شماره 4 تن تن بود یعنی سیگارهای فرعون ، آخرینش هم داستان شماره 23 یعنی تن تن و پیکاروها. در مورد داستان شماره 24 ، یعنی « تن تن و هنر الفبا » احتمالا همه شما میدانید و شنیدید که این داستان ناقص ماند. متاسفانه بدلیل فوت هرژه ، این داستان هیچ وقت به سرانجام نرسید. حتی یک بخش هم آماده چاپ نبود و کلا در حد طرح های خام و آن اتود زدن های اولیه بود که متاسفانه در سال 1983 که هرژه فوت کرد ، این داستان هم به حال خودش رها شد.

مطالبی که بیان کردیم مرتبط با خط سیر ماجراهای تن تن بود؛ ما قصد داشتیم در اولین نوشتار وبلاگ تن تن سنتر ، شما را با این خط سیر آشنا کنیم. اینکه چه نشریه هایی بودند که تن تن در آن ها منتشر شد. فرمت کتاب به چه صورت و از چه سالی و تا چه سالی چاپ میشده است ، و همین طور اینکه داستان روزنامه و مجله تن تن چه بوده است. به این ترتیب دیگر اکنون شما کاملا با این مطالب آشنا شدید. اما دو مورد دیگر که سعی میکنیم خیلی کوتاه و مختصر به آن ها هم بپردازیم تا باهم به انتهای این مقاله برسیم.

یکی اینکه ، اکنون غیر از کسترمن که دارنده امتیاز کتاب های تن تن است ، دیگر چه نهادی بطور مشابه وجود دارد که به نوعی مدیریت کننده سایر محصولات تن تن است؟ مثل فیگور ، مجسمه ، پوستر و خیلی از محصولات دیگر. که این محصولات را می توانید در پیج اینستاگرام tintincenter ببینید و موضوع دوم هم بحث کتاب های تن تن به زبان فارسی و فروش آن ها در ایران است.

برای موضوع اول ، باید به سال 1950 برویم، سال 1950 اگر یادتان باشد در بازه ای میافتد که هرژه داستان ها را در «مجلات تن تن» از انتشارات لومبارد منتشر میکرد. در این سال هرژه تصمیم می گیرد برای تسهیل فرآیند ایجاد داستان ها ، در واقع سرعت بخشیدن به داستان ها ، به نوعی همان مدیریت پروژه خودمان ، یک تشکلی یا در واقع یک شرکتی را پایه گذاری کند که اسم این شرکت را هم میذارد « استدیو هرژه » . تاسیس استدیو هرژه در سال 1950 مصادف میشود با انتشار کتاب شماره 16 ، یعنی داستان « مقصد کره ماه » . دلیل اینکه کتاب مقصد کره ماه به نوعی جابجا کننده مرزهای تن تن محسوب میشود و کلی مطالب نوآورانه ، مثل موشک ، فضا ، ایستگاه فضایی ، فضانوردی و ... داده هم همین است. چون برای اولین بار در تاریخ تن تن ، یک تیم تخصصی در استدیو هرژه روی این پروژه مشغول بودند. ماحصلش هم شده این داستان های پرطرفدار ، یعنی « مقصد کره ماه » و شماره بعدی آن که « روی ماه قدم گذاشتیم » است.

این استدیو با ساختار و فعالیتی که داشت ، یعنی آن چیزی که خود هرژه در سال 1950 راه انداخته بود ، تا سال 1983 میلادی و بعد از آن تا 3 سال دیگر هم یعنی تا 1986 ادامه داشت. چرا 1983 ؟ چونکه متاسفانه هرژه سال 1983 فوت میکند و شوک بزرگی ابتدا به اطرافیان و سپس شاید به دنیا وارد میشود که خالق داستان های تن تن از دنیا رفته است. تا 3 سال بعد از فوت هرژه ، شرکت استدیو هرژه به فعالیت خود ادامه میدهد و امور مربوط به داستان ها و کتاب ها را ساماندهی می نماید. اما بالاخره در سال 1986 همه چیز متوقف میشود. فصل جدیدی از فعالیت های این شرکت از یک سال بعدش یعنی 1987 و البته با یک نام جدید دوباره شروع میشود. نام جدیدی که انتخاب می کنند ، « بنیاد هرژه » است. یعنی استدیو هرژه تبدیل میشود به بنیاد هرژه. رئیس و مسئول این قضایا هم کسی نیست جز همسر سابق هرژه. الان ساده ترین و کوتاه ترین عنوانی که میشود برای فعالیت های بنیاد هرژه در نظر گرفت این است : « بنیاد حفظ و نشر آثار هرژه ».

یعنی هر محصولی به هر شکلی در هر ابعادی که به هرژه یا به آثار او مثلا تن تن مربوط بشود، امتیازش برای این شرکت اس؛. و هرگونه استفاده تجاری از این ها مطلقا ممنوع است! یعنی شما نمی توانید یک دفتر با طرح جلد تن تن بزنید و بفروشید. این خلاف قانون و البته اخلاق است! شما نمی توانید یک ماگ ، تیشرت یا یک پیکسل تن تن درست بکنید و بفروشید! اما خب باید ببینید که در ایران چنین چیزهایی رعایت میشود یا نه! ماگ ، دفتر ، پیکسل و ... به کنار ، این اواخر بخاطر مسائل بیماری کرونا حتی ماسک و بطری الکل با طرح تن تن هم تولید و فروخته شد که به دور از اخلاق حرفه ای است. یعنی گاهی پول حرف اول را میزند و اخلاق در درجات بعدی است. جالب تر اینکه این موارد را در فروشگاه های مطرح هم می بینیم که عرضه میشود، فروشگاه هایی که (اخلاقا ! بلکه قانونا ! ) ملزم به رعایت حقوق تجاری هستند ، اما خب.

بنیاد هرژه اسمی است برای فعالیت های بنیادین این موسسه ، یعنی مدیریت حقوقی آثار هرژه ، مدیریت رویدادهای مرتبط با هرژه و غیره. ولی چون از آنجایی که طبیعتا این موسسه فعالیت تجاری هم دارد ، برای اینکه به نوعی این بخش را جدا نماید و در واقع درآمدزایی از نام هرژه و آثار هرژه را قاطی آن قسمت بنیادین نکند ، آمدند و یک ساب برند یا یک زیر شاخه ای به نام « مولینسار » یا « Moulinsart » راه انداختند ، که مسئول بخش فعالیت های تجاری بنیاد هرژه است. اگر بنیاد هرژه بخواهد مجسمه ای را یا یک فیگور ، جاسوئیچی ، دفتر ، لوازم التحریر و ... را با نام و نشان تن تن بفروشد ، تحت این نام ، یعنی مولینسار انجام میدهد. لوگو و نام مولینسار هم روی این محصولات چاپ میشود. همه این دستگاه هایی که به شما گفتیم ، یعنی بنیاد هرژه و مولینسار ، اینها همه در بلژیک هستند. فقط میماند یک جایی به نام « موزه هرژه » که از سال 2009 باز شده و پذیرای طرفداران تن تن و هرژه است. موزه هرژه هم از کارهای بنیاد هرژه بوده و امور این موزه را بنیاد به دست دارد. همه محصولاتی که شما در تن تن سنتر مشاهده میکنید، چه کتاب و چه غیر کتاب، همگی از کسترمن و مولینسار هستند. یعنی هیچ محصول غیر اورجینالی توسط تن تن سنتر عرضه نمی شود. مجدد از شما دعوت می کنیم از سایت تن تن سنتر به آدرس www.TintinCenter.ir و پیج اینستاگرام ما به آدرس TintinCenter بازدید کنید.

در نهایت میرسیم به تن تن های ترجمه شده به زبان شیرین فارسی و کتاب های خاطره انگیز انتشارات یونیورسال. اگر شما کتاب های اورجینال چاپ قدیم تن تن به زبان هلندی و در برخی مواقع زبان فرانسه را دیده باشید؛ منظور کتاب های زبان هلندی چاپ انتشارات کسترمن مربوط به دهه 70 میلادی است. در آن سال ها طبق رسمی که البته الان هم در سال 2021 وجود دارد، کسترمن سایر ناشرین تن تن به زبان های مختلف را در ابتدای کتاب معرفی میکند. اگر چندین سال مختلف در دهه 70 میلادی را ببینید ، مشاهده می کنید که در داخل لیست ، کسترمن برای زبان ایرانی (که منظور همان فارسی است) نام سه انتشارات را ذکر میکند. یکی انتشارات pat marty دوم انتشارات modern printing house و سوم هم یونیورسال. به عنوان محل این انتشارات ها هم شهر تهران را معرفی کرده است. این یعنی اینکه این سه ناشر مسئول چاپ و فروش کتاب های اورجینال تن تن در ایران بودند.

حال اگر یک بررسی در تاریخچه این انتشارات ها بکنیم که خیلی هم سخت نیست ، می بینیم که هر سه مورد در واقع یکی هستند. و همه همان یونیورسالی هستند که میشناسیم. pat marty نام ابتدایی انتشارات است و در خارج از کشور ثبت شده بود. بعد از مدتی به modern printing house و دست آخر هم بعد از مدتی به یونیورسال تغییر نام پیدا میکند. لذا یونیورسال انتشارات اورجینال تن تن در ایران بوده که با اجازه کسترمن فعالیت میکرده است. ولی متاسفانه دیگر الان وجود ندارد. در واقع اصلا کتاب های تن تن در ایران ناتمام ماند و ادامه پیدا نکرد. صرفا 13 تا از داستان ها را یونیورسال منتشر کرد و بعد به دلایلی چاپ تن تن متوقف شد. دلیلش هم که مشخص است. تغییراتی نیاز بوده در داخل کتاب اتفاق بیافتد که هیچ وقت چنین چیزی برای انتشارات کسترمن و نماینده آن در ایران یعنی یونیورسال پذیرفتنی نبوده است! یونیورسال پذیرفت که تن تن را چاپ نکند تا اینکه تن به تغییرات بدهد. یعنی شما وقتی بخواهید اخلاق و قانون را رعایت کنید حتی حاضرید عرضه چنین عنوان مهم و سودآوری را هم متوقف کنید! یا اورجینال یا هیچ چیز!

اما متاسفانه بعد از این ماجرا ، سایر ناشرهای ایرانی بصورت غیر استاندارد و غیر اورجینال اقدام به نشر ادامه داستان های تن تن کردند که حتما آن ها را دیدید و میشناسید. عناوینی چون ، اورانوس ، ارغوان ، کودک ، اورینتال ، اوریژینال و ونوس از جمله این انتشارات ها هستند. کسانی که تن تن باز اصیل و دو آتیشه هستند ، حتما میدانند و تایید میکنند که هیچ ترجمه ای و هیچ کیفیتی برابر با چیزی که یونیورسال ارائه میداد نبود و حتی شبیه آن هم نبود. ترجمه ای که کتاب های تن تن یونیورسال داشتند مستقیما از زبان فرانسوی انجام میشد و دقت و ظرافت بسیار بالایی داشت و دارد.

امیدواریم این نوشتار برای شما مفید بوده باشد و از آن لذت برده باشید. تا مطلب بعدی خدانگهدار.