- طبق اعلام صندوق بین المللی پول بیش از ۶۱ درصد کل ذخایر بانکی خارجی در حال حاضر به دلار اختصاص دارد. اما شرایط در حال تغییر است و این سوال را به ذهن متبادر می سازد که آیا دلار همچنان به پادشاهی خود ادامه می دهد؟
- همه‌ی بانک‌های خارجی بیشتر دارایی های خود را به صورت دلار در اختیار دارند اما با روی کار آمدن ترامپ و تنش های این کشور با چین شرایط در حال دگرگونی است. چین در حال حاضر دومین اقتصاد قدرتمند دنیاست که پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۴ به جایگاه اول برسد. پس سوال اینجاست که چرا دلار امریکا باید همچنان جایگاه خود را حفظ کند؟ چین به همراه کشورهایی مانند روسیه در مسیر به توافق رسیدن بر سر دور زدن دلار در معاملات بین‌المللی هستند. این بدین منزله است که دلار آن چنان هم از جایگاه محکمی که بسیاری از آمریکایی ها فکر می کنند برخوردار نیست. در اینجا به دلایل آن می پردازیم.
افزایش استفاده از ارز چین در آفریقا: در سال ۲۰۰۹ چین به بزرگترین شریک تجاری افریقا تبدیل شد. به گزارش استاندارد بانک -بزرگترین بانک آفریقا- انتظار می‌رود حداقل ۱۰۰ میلیارد دلار از تجارت بین چین و آفریقا تا سال ۲۰۲۱ با ارز چین صورت گیرد. چین در تغییر روند معاملات بین‌المللی جدی است و هم اکنون ۷۰۰۰۰ شرکت چینی از ارز این کشور جهت مبادلات بین المللی استفاده می کنند. در افریقا نیز کشور هایی مانند غنا و نیجریه قصد دارند که بیشتر ذخایر خارجی خود را از دلار به یوان تغییر دهند.
استفاده‌ی هند از طلا برای خرید نفت از ایران: ایران یکی از جدی‌ترین کشورهایی است که تا جای ممکن می‌خواهد دلار را کنار بگذارد. گزارش شده است که هند برای خرید نفت از این کشور از طلا استفاده می کند. چین نیز برای معامله با ایران از ارز خود استفاده می کند اتفاقی که بعد از خروج آمریکا از توافق هسته ای و تحریم های علیه ایران رخ داد.
کنار گذاشتن استفاده از پترودلار توسط عربستان در تجارت با چین: چین بیشترین واردات نفت از عربستان را دارد. این دو کشور برای ساخت یک پالایشگاه عظیم نفتی به توافق رسیده‌اند پس سوال این است که چه دلیلی دارد عربستان همچنان از پترودلار استفاده کند؟ آن هم در شرایطی که بزرگترین مشتری آنها چین است. این برای پترودلار که از زمان ریاست جمهوری نیکسون عاملی مهم در اقتصاد آمریکا محسوب می شود اعلام زنگ خطر است. انقضای قراردای که در 1970 هنری کیسینجر بست نزدیک به نظر می‌رسد.
سازمان ملل و صندوق بین المللی پول در تلاشند تا ارز جدیدی برای ذخیره ی جهانی ارائه دهند: سازمان ملل متحد گزارش هایی را صادر کرده است که آشکارا خواستار جایگزینی برای دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهان است. یک گزارش سازمان ملل به طور خاص پیش بینی می کند "یک سیستم ذخیره جهانی جدید که دیگر به دلار ایالات متحده به عنوان واحد پول اصلی ذخیره متکی نباشد." صندوق بین المللی پول پا را یک قدم فراتر نهاده است. یک مقاله از صندوق بین المللی پول با عنوان "انباشت ذخیره و ثبات پولی بین المللی" در حقیقت، یک ارز جهانی برای آینده با عنوان "بانكور" پیشنهاد كرد و اظهار داشت كه یک بانک مرکزی جهانی در آینده می تواند مسئولیت صدور آن را بر عهده بگیرد.
کشور های موسوم به BRICS قصد دارند از ارز های خود برای تجارت با یکدیگر استفاده کنند: این کشور ها که شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی می شوند در تلاشند تا در معاملات خود به جای دلار ا ز ارز های ملی خود استفاده کنند. بر اساس خبری از یک منبع هندی این کشور ها با امضای دو پیمان نامه با هدف ارتقای تجارت بین خود، تسهیلات اعتباری به ارز محلی شان به کسب و کارهای کشورهای عضو اعطا می‌کنند. انتظار می رود که تجارت بین این چند کشور که طی چند سال اخیر ۲۸ درصد رشد داشته و بالغ بر 230 میلیارد دلار است، به مراتب بیشتر شود و رشد چشمگیری داشته باشد.
مسیر شکل‌گیری و تحول گروه بریکس و تغییر حجم تجارت بین کشورها عضو از 2001 تا 2015
اما این امر برای اقتصاد ایالات متحده به چه معناست؟ : سقوط ارزش دلار تغییرات اساسی در سبک زندگی آمریکایی ایجاد خواهد کرد. وقتی ضربه‌ی این سونامی اقتصادی به امریکا بخورد، رکود سال ۲۰۰۸ به نظر ناچیز می آید. تغییر در سبک زندگی آمریکایی از چند طریق ایجاد می شود : افزایش تورم، نرخ بهره ی بالای وام های رهنی و اتومبیل، افزایش در هزینه های خورد و خوراک پوشاک و بنزین و سخت تر شدن شرایط جهت تامین مالی بدهی های آمریکا.
در حال حاضر تقاضا برای دلار و بدهی دولت امریکا بالاست زیرا کشور های جهان بایستی برای حفظ تجارت بین الملل خود ذخیره عظیمی از دلار داشته باشند. اما اگر این تقاضا برای دلار و اوراق خزانه به طرز چشمگیری کاهش یابد چه خواهد شد؟ یا اینکه تجربه به ما یاد داده است که آمریکا همه ی این موارد را در نظر گرفته است و برایش برنامه ای جامع دارد؟
