گیاه آکوبا یا شمشاد ژاپنی (Japanese laurel) با نام علمی Aucuba japonica بومی جنگل‌ها و کوه‌های آسیای شرقی چین و ژاپن است. این گیاه جزو خانواده Garryaceae میباشد. اصولا لغت آکوبا که گاهی در فارسی اوکوبا نیز نوشته می شود در زبان ژاپنی به معنی “بوته همیشه سبز” است. گیاه آپارتمانی آکوبا یک گیاه بومی مناطق مرطوب است. این گیاه در نزدیکی روخانه ها و مناطق سایه دار رشد می‌نماید. گلدان آپارتمانی آکوبا دارای برگهای سبز کمرنگ همراه با قطره های طلایی پاشیده شده بر روی آنها میباسد که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می‌کنند.
گیاه آکوبا جزو گیاهانی است که هم به عنوان گیاه باغچه ای و هم به عنوان گیاه آپارتمانی میتوان از آن استفاده کرد. گیاه آکوبا جزو گیاهان همیشه سبز میباشد که آن طول آن در باغچه ۵-۱ متر است و به عنوان گیاهی گلدانی حدود ۱۰۰-۹۰ سانتیمتر ارتفاع می‌یابد. طول برگ های گلدان آکوبا ۸-۵ سانتیمتر و عرض آن ها ۵-۲ سانتیمتر میباشد. حاشیه برگهای گیاه آپارتمانی آکوبا در بسیاری از ارقام صاف است و برخی ارقام حاشیه برگهایشان دندانه‌دار میباشد.
گیاهان نر و ماده آکوبا از هم جدا هستند. ر دو نوع نر و ماده برگهای زینتی دارند. اگر گیاهان نر و ماده در نزدیکی یکدیگر باشند و گلهای ماده بارور شوند میوه‌هایی قرمز رنگ و به قطر ۱ سانتیمتر در فصل پاییز تولید میشود.
این گیاه جزو گیاهان آپارتمانی مقاوم به شمار میرود. آکوبا درختچه ای مقاوم به سرما، مقاوم به خشکی، دارای رشدی متوسط و نیار نوری کم میباشد. این ویژگی های منحصر در کنار زیبایی خیره کننده موجب شده تا گیاه آپارتمانی آکوبا یکی از محبوب ترین گل های آپارتمانی به شمار بیاید. هچنین نگهداری آسان این گیاه مقاوم باعث شده تا آکوبا گیاهی مناسب برای افرادی که در ضمینه مراقبت و نگهداری از گل و گیاه تجربه کمی دارند، باشد. خرید اینترنتی گیاه آکوبا به افرادی که فرصت زیادی برای رسیدگی به گیاهان خود را ندارند نیز توصیه میشود.
توجه کنید که قسمت های مختلف این گیاه سمی بوده و خوردن آن باعث مسمومیت خواهد شد. اگر کودک خردسال دارید یا در خانه از خوانات خانگی نگهداری میکنید مراقب باشید تا برگ یا ساقه های این گیاه توسط آنها خورده نشود.
گل آکوبا به نور متوسط و غیر مستقیم نیاز دارد و در باغچه های سایه دار بهترین رشد را خواهد داشت. توجه داشته باشید که این درختچه را هرگز در مناطق گرمسیری با آفتاب فراوان نگهداری نکنید چرا که قرار گرفتن آن در آفتاب ظهر حتی به مدت چند دقیقه سبب سوختگی برگها میشود. بهترین مکان برای نگهداری این درختچه در زیر سایه درختان و یا در زیر سایه بان ها است.
این گیاه تا حدودی می‌تواند خشکی را به خوبی تحمل کند، اما برای رشد بهینه نباید به گیاه خشکی داد و می‌بایست رطوبت بستر کاشت را تامین نمود. بنابرای سطح گلدان را بررسی کنید و زمانی که متوجه شدید تا حدودی رطوبت خود را از دست داده است گیاه را آبیاری نماید. هیچ وقت نباید بستر کاشت اکوبا خیس و غرقابی شود. آبیاری را در طی فصول سرد مقداری کاهش دهید تا خاک غرقابی نشود.
این گیاه جزو گیاهان مقاوم به سرما میباشد و نسبت به یخبندان و هوای سرد مقاوم است. این گیاه در دمای ۷ الی ۱۸ درجه سانتیگراد بهترین رشد را خواهد داشت اما تا دمای ۱۵- درجه سانتیگراد را نیز تحمل میکند. گیاهان گلدانی را در داخل خانه در نزدیکی منابع تولید گرما همانند گاز آشپزخانه، پکیج، بخاری یا شوفاژ قرار ندهید و در روز‌های گرم تابستان نیز از پنجره دور نگهدارید.
این گیاه در نزدیکی نهرها، رودخانه ها و درکل فضاهای مرطوب رشد بهتری خواهد داشت و رطوبت آن در فضای باز خیلی گزینه مورد اهمیتی در نگهداری آن نخواهد بود. اما در صورتی که آن را در خانه نگهداری میکنید، بهتر است از راههای تامین رطوبت گیاهان کمک گرفته و رطوبت متوسطی برای آن فراهم کنید. بودن آن در کنار گیاهان دیگر، می‌تواند به افزایش رطوبت آن کمک کند.
این درختچه در هر خاکی به جز خاکهای سنگین که مدت طولانی آب را در خود نگه می‌دارند، رشد میکند. خاک مورد نیاز گل آکوبا باید غنی از مواد غذایی باشد و زهکش خوبی نیز داشته باشد. برای فراهم کردن زهکش مناسب بکارگیری شن در ترکیب بستر‌های کاشت پیشنهاد میشود.
بهتر است به گیاهان جوان و استقرار یافته هر ۳ یا ۴ ماه یکبار کود داده شود اما از دادن کود به گیاهان تازه خریداری شده خودداری کنید. در صورتی که کود مورد نیاز این گیاه را در دسترس نداشتید نگران نباشید چرا که آکوبا بدون کوددهی هم سالم و زیبا می‌ماند اما برای رشد بیشتر و بهتر حتما به کود نیاز دارد. انواع کود و کمپوست برای این درختچه مناسب است.
اوایل بهار زمان مناسبی برای هرس آکوبا است. میتوان با سرزنی ساقه ها، گیاه را فرم داد و رشد شاخه ها را تحریک نمود.
در مورد تعویض گلدان گیاهان خانگی بهتر است در فصل بهار و هر ۲ سال یکبار اقدام کنید و گلدان آن را به یک سایز بزرگتر تعویض نمایید. برای نوع باغچه ای آن نیز اگر تصمیم گرفتید مکان آن را تغییر دهید، در هوای خنک یعنی اوایل بهار و یا اواخر تابستان که گیاه در خواب است گودالی را در باغچه جدید کنده و آن را پر از آب کنید و درختچه را در آن قرار دهید.
سیاه شدن برگها: علت این اتفاق ممکن است به خاطر تابش مستقیم افتاب یا نور شدید باشد که باید گلدان را در جایی با نور غیر مستقیم قرار بدهید.
دلیل دیگر ممکن است برای کود دهی زیاد باشد پس باید کوددهی را طبق دستور انجام بدهید.
دلیل بعدی ممکن است آبیاری بیش از حد گیاه باشد که آبیاری را کم کنید و برگ های خراب را جدا کرده و سعی در احیای گیاه کنید.
ریزش برگ آکوبا: احتمالا به علت کمبود نور و تنش جابجایی ایجاد شده. وقتی گیاهی رو خریداری می کنید و یا گلدانش را جابجا و یا تعویض می کنید گیاه دچار شُک شده و مشکلاتی مانند ریزش برگ وگل،ت وقف رشد و گلدهی، زردی برگها و… برایش بوجود می اید که به مرور وبا فراهم کردن شرایط ایده ال رشد کم وکمتر خواهد شد و ممکن است چندین هفته ادامه داشته باشد.
پوسیدگی ریشه: دلیل اصلی پوسیدگی ریشه به خاطر قارچ فیتوفترا و ابیاری زیاد به وجود می آید و نشانه های این بیماری سیاه شدن ساقه از پایین به بالا و پژمردگی برگ ها است. قارچ زدگی درمانی نداره و فقط بهترین کار این است که گل آلودرو از گلهای دیگه جدا کرده.
قلمه زدن: در فصل بهار قلمه های سالم و جوان به ارتفاع ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر با یک کاتر تیز برش دهید و آن را در خاک بستر مناسب بکارید و رطوبت گیاه را فراهم نمایید پس از مدتی ریشه زایی صورت می پذیرد.
کاشت بذر: ابتدا به مدت ۲۴ ساعت بذرها را در آب بخیسانید سپس در خاک مرطوب و سبک در عمق کم بکارید و ظرف کشت را در مکان سایه در نور غیر مستقیم قرار دهید.
