استفاده از سرور مجازی و هاست اشتراکی یکی از راه‌‌های موجود برای میزبانی وب سایت‌ها است. کسب‌وکارها با خرید هاست اشتراکی (Shared Hosting) و سرور مجازی (VPS: Virtual Private Server) می‌توانند کمبودهای خود را در منابع جبران کنند. اما ندانستن تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی دارندگان سایت‌ها یا سایر افراد را برای استفاده از این خدمات با چالش روبهرو می‌کند. اگر شما هم جزو همین افراد هستید، تا انتها همراه ما باشید تا با مقایسه کامل سرور مجازی و هاست اشتراکی به تفاوت‌های آن‌ها پی ببرید.
با هاست اشتراکی، سایت مورد نظر شما در یک سرور منابع را با دیگر سایت‌ها یا کاربران موجود به اشتراک می‌گذارد. برای مثال هاست اشتراکی شبیه به آپارتمانی است که شما یک واحد آن را در کل ساختمان در اختیار دارید. به طور کلی هاست اشتراکی جزو گزینه‌های ارزان قیمت برای میزبان سایت‌ها محسوب می‌شود؛ زیرا ارائه دهندگان این سرویس مشتریان زیادی را در یک دستگاه سرور قرار می‌دهند. البته که با وجود مشتریان با تعداد بالا پهنای باند و پرفورمنس به مراتب کمتری را نیز ارائه می‌دهند.
یک پله بالاتر از هاست اشتراکی، سرورهای مجازی اشتراکی قرار می‌گیرند. در این سرویس‌ها خدمات بیشتر و محدودیت کمتری انتظار مصرف کننده را می‌کشند. جالب است بدانید که در سرورهای مجازی مانند هاست اشتراکی سرورهای فیزیکی ارائه دهنده سرور در اختیار چند نفر قرار می‌گیرد، اما منابع تقسیم شده و به کاربران اختصاص داده می‌شوند. البته که برای دسترسی به منابع اختصاصی و عملکرد پایدارتر، باید هزینه بیشتری نسبت به هاست اشتراکی بپردازید.
با اندکی توجه به تعریف‌ها می‌توان درک نسبتا قابل قبولی به تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی پیدا کرد. اما هنوز هم در بخش‌های گوناگون هاست اشتراکی و سرور مجازی تفاوت‌های گوناگونی دیده می‌شود. به همین دلیل باید سرورهای مجازی و هاست‌های اشتراکی را در بخش‌های مشابه مقایسه کرد تا بتوان به درک درستی از تفاوت‌های آن‌ها رسید.
البته که زیبایی قالب سایت و جذابیت محتوا در سایت شما مهم است، اما سرعت کار سایت و راحتی دسترسی آن نیز اهمیت انکار نشدنی‌ای دارد. طبق مطالعاتی که توسط Kissmetric انجام شده، کاربران انتظار دارند که سایت مورد نظرشان صرفا در 2 ثانیه بالا بیاید. به طوری که با افزایش این زمان به 3 ثانیه درصد بالایی از کاربران سایت را ترک می‌کنند. همین ارقام به وضوح نشان می‌دهند که پرفورمنس یا کارایی هاست اشتراکی و سرور مجازی چقدر اهمیت دارد؛ زیرا در موفقیت شما، میلی ثانیه‌ها تعیین کننده هستند.
در همین مرحله و با توجه به چنین شرایطی، اهمیت تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی از نظر پرفورمنس به خوبی مشخص می‌شود. به طور کلی یک سرور مجازی همیشه سریع‌تر از هاست‌های اشتراکی است. همچنین در سرورهای مجازی نیازی نیست که کاربران برای ورود به سایت مورد نظرشان در صف قرار بگیرند.
جالب است بدانید که سرورهای مجازی منابع محاسباتی و قدرت پردازشی بیشتری را ارائه می‌دهند که سرعت عملکرد درصد زیادی از سایت‌ها را بالاتر می‌برد. به همین دلیل نیز سایت‌هایی که در سرورهای مجازی میزبانی می‌شوند، نرخ بالاتری در تعداد بازدید روزانه از خود نشان می‌دهند.
اگر سایت کوچکی دارید، سرویس‌های هاست اشتراکی احتمالا پاسخگوی نیازهای شما خواهند بود. اما در شرایطی که سایت مورد نظر روزبه‌روز در حال رشد و پیشرفت است، با بالا رفتن تعداد کاربران قطعا کمبود منابع پردازشی و محاسباتی سرویس‌های هاست اشتراکی احساس خواهد شد.
تفاوت دیگر سرور مجازی و هاست اشتراکی در اطمینان و پایداری است. این مورد یکی از بزرگترین چالش‌ها در ذهن کاربران این خدمات است. بیشتر کاربران انتظار دارند که سایت آن‌ها در هاست اشتراکی بدون مشکل و با پایداری کامل کار کند. البته که میزان آپ تایم (Uptime) و پایداری که هاست‌ها و سرورهای مجازی دارند، به شدت به کیفیت سخت افزار، تیم پشتیبانی و قدرت ارائه دهنده سرویس وابسته خواهد بود.
با وجود چنین شرایطی، همواره می‌توانید انتظار مشکلات بسیار کمتری را در سرورهای مجازی داشته باشید؛ زیرا مشتریان کمتری در هر سرور قرار دارند و منابع به صورت اختصاصی در اختیار آن ها قرار می گیرد حال آنکه در هاست اشتراکی منابع به صورت اشتراکی بین کاربران تقسیم می شوند. به همین دلیل تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی در بحث پایداری کاملا روشن بوده و باید به سرورهای مجازی اطمینان بیشتری کرد.
معمولا در هاست اشتراکی با خطرات امنیتی بیشتری روبهرو خواهید بود؛ زیرا تعداد سایت‌های بیشتری در کنار یکدیگر فعالیت دارند. بدیهی است که این تعداد بیشتر وب سایت‌ها فرصت‌های فراوانی را برای مهاجمین سایبری ایجاد خواهد کرد. همچنین مشتریان هاست‌های اشتراکی مشکلات امنیتی بیشتری را تجربه می‌کنند. برای مثال کاربرانی که در همسایگی شما قرار دارد، با اقدامات گوناگون می‌تواند اشتراک‌گذاری منابع را با مشکل مواجه کند.
فرض کنید که همسایه شما در هاست اشتراکی، پلتفرم وردپرسی سایت خود را آپدیت نکرده و با همین اقدام ساده باعث کاهش سطح امنیتی سیستم می‌شود. ناگفته نماند که مباحث دیگری باعث ایجاد تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی در موضوع امنیت خواهد شد. به عنوان مثال اگر ارائه دهنده سرویس برای افزایش امنیت سرورها سرمایه‌گذاری نکند و از سخت افزارهای امنیتی استفاده نکند، قطعا خدماتی با دنیایی از کمبودهای امنیتی در اختیار مشتریانش می‌گذارد.
به علت ضعف هاست اشتراکی در بحث امنیت، سایت‌هایی که با داده‌های خصوصی کاربران یا اطلاعات بانکی سروکار دارند، با انتخاب سرورهای مجازی به مزایای ارزشمندی می‌رسند. انتخاب این گزینه ویژگی‌های امنیتی قدرتمندی را که توسط افراد متخصص مدیریت می‌شوند به همراه دارد. به طوری که دیگر نیازی نیست که نگران امنیت اطلاعات در سرورهای مجازی بود.
جالب است بدانید که سرورهای مجازی مانند خانه‌های فوق امنی هستند که با سنسورهای گوناگون یا دوربین‌های مختلف ورود افراد به خانه را کنترل می‌کنند. به همین دلیل ضعف‌های امنیتی به کمترین حد رسیده و سایت‌ها با قابلیت اطمینان بیشتری به اشتراک‌گذاری داده‌ها می‌پردازند.
با قاطعیت می‌توانیم بگوییم که برای استفاده از سرورهای مجازی باید هزینه بیشتری را در نظر بگیرید؛ زیرا در هاست اشتراکی هزینه سرور بین تعداد زیادی از کاربران تقسیم می‌شود. همچنین در سرورهای مجازی منابع بیشتر و قابل اطمینان‌تری در اختیار کاربر قرار می‌گیرد که هزینه‌ها را بالاتر می‌برند. در حالت ایده‌آل نیز می‌توانید شیرینی خدمات با کیفیت‌تری را که با پرداخت هزینه بیشتر به دست می‌آورید، حس کنید.
توجه داشته باشید که تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی در قیمت می‌تواند با توجه به ارائه دهنده سرویس نیز با تفاوت‌های زیادی همراه باشد. برای مثال شاید یک سرویس دهنده هاست اشتراکی هزینه بیشتری نسبت به سرورهای مجازی برای یک ماه دریافت کند. به همین دلیل قبل از اینکه خدمات مورد نظر را خریداری کنید، قیمت‌ها را در میان رقبا مقایسه کرده تا به گزینه مقرون‌به‌صرفه برسید.
در بخش ابتدایی مطلب گفته شد که تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی در عملکرد و ساختار اولیه چیست، اما صحبتی از مدیریت این سرویس‌ها نشد. البته که سرورهای مجازی و هاست اشتراکی توسط افرادی مدیریت شده که تفاوت‌های قابل حسی را ایجاد می‌کنند.
در بیشتر مواقع، سرورهای اشتراکی توسط کارمندان متخصص و افراد ماهر مدیریت می‌شوند. یعنی این افراد هاست را به‌روزرسانی کرده و روی سطح امنیتی آن کار می‌کنند. همچنین مدیریت خدمات در هاست‌های اشتراکی مانند انتقال داده‌ها، پشتیبان‌گیری، نظارت بر عملکرد سیستم و دیگر موارد این چنینی توسط کارمندان و تیم ارائه دهنده سرویس انجام می‌شود. به صورت کلی می توان گفت که خدمات سرور مجازی، خدمتی تخصصی‌تر بوده و به نیروی ماهرتری نیاز دارد.
حالا باید بدانید که سرورهای مجازی یا VPS به دو دسته مدیریت شده و مدیریت نشده تقسیم می‌شوند. همانطور که از نام این دسته‌بندی پیداست، در سرویس‌های سرور مجازی مدیریت شده شرکت ارائه دهنده سرویس وظایف مدیریت را خواهد داشت. اما در سرورهای مجازی مدیریت نشده مشتری مسئولیت نصب نرم افزار، پیکربندی سرور و نگهداری را برعهده می‌گیرد.
توجه داشته باشید هنگامی که سرورهای مجازی مدیریت شده انتخاب می‌کنید، قابلیت‌های بیشتر و پشتیبانی قوی‌تری را دریافت خواهید کرد. البته در صورت انتخاب خدمات مدیریت نشده نیز به قابلیت‌های ارزشمندی دسترسی دارید، اما به دانش فنی قابل توجهی نیاز خواهید داشت.
نکته دیگری که در مورد مدیریت خدمات وجود دارد، تیم پشتیبانی ارائه دهنده سرویس است. به همین دلیل باید به سراغ ارائه دهنده‌ای بروید که خدمات پشتیبانی ۲۴ ساعته در تمامی روزها را ارائه می‌کند. با وجود این ویژگی هنگام استفاده از خدمات یا ایجاد تغییرات دچار محدودیت نخواهید شد.
مقیاس‌پذیری یا انعطلاف‌پذیری از دیگر دلایل تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی است. این دو معیار تعیین خواهند کرد که خدمات مورد نظر با توجه به نیازهای شما تا چه میزان قابلیت تغییر دارند. همچنین ابعاد مختلفی برای مقیاس‌پذیری وجود دارد که قابلیت‌های سرور و ظرفیت فضای ذخیره‌سازی جزو مهم‌ترین موارد محسوب می‌شوند.
اگر یک سایت با ۱۰۰۰۰ بازدید کننده در یک ماه داشته باشید، با یک هاست اشتراکی می‌توانید از کاربران خود پشتیبانی کنید. حال در صورتی که این تعداد کاربر افزایش پیدا کند، هاست اشتراکی پاسخگو نخواهد بود؛ زیرا توان تغییر مقیاس چندانی نخواهید داشت. جالب اینجاست که با توجه به اینکه هاست‌های اشتراکی از نظر پشتیبانی افزایش حجم کاری محدود هستند، سرورهای مجازی خدمات نامحدودی را در این زمینه ارائه می‌دهند. به همین دلیل می‌توان انعطاف‌پذیری سرورهای مجازی را نسبت هاست اشتراکی برتر دانست.
البته که انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری منابع برای سایت‌ها در صورت تغییر ترافیک مفید خواهد بود. برای مثال فروشگاه‌های اینترنتی که در مناسبت‌های خاص مانند جمعه سیاه ترافیک زیادی دارند در این شرایط با افزایش منابع می‌توانند ترافیک کاری را پشتیبانی کنند. بدیهی است که در این شرایط استفاده از سرورهای مجازی برای وب سایت‌ها ارزشمند خواهد بود.
گاهی اوقات توسعه دهندگان سایت‌ها می‌خواهند روی نرم افزارهای بهینه‌سازی عملکرد وب سایت مورد نظرشان کنترل بیشتری داشته باشند. با استفاده از سرورهای مجازی، معمولا محدودیت کمی برای سفارشی سازی یا نصب نرم افزارها وجود دارد. همچنین ارائه دهندگان سرورهای مجازی کاربران را دسته‌بندی کرده و به دسته‌بندی سطح دسترسی مشخصی به تنظیمات سرور می‌دهند. به همین دلیل نیز می‌توان گفت تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی در بحث شخصی‌سازی زیاد است.
حالا که با تفاوت سرور مجازی و هاست اشتراکی در بخش‌های گوناگون آشنا هستید و به دنبال انتخاب بهترین گزینه برای میزبانی سایت یا برنامه مورد نظرتان هستید، بهتر است که مزایا و چالش‌های استفاده از سرورهای مجازی و هاست اشتراکی را بررسی کنید. در جداول زیر نیز می‌توانید مزایا و چالش‌ها را مقایسه کرده و مورد بررسی قرار دهید:
مزایای هاست اشتراکی چالش‌های هاست اشتراکی
ارزان‌ترین روش میزبانی سایت منابع غیر اختصاصی، طراحی شده برای تازه‌کارها و راحتی استفاده ریسک امنیت بیشتر، عملکرد قابل قبول در سایت‌های کم ترافیک، تاثیر دیگر سایت‌ها روی عملکرد هاست.
مزایای سرورهای مجازی چالش‌های سرورهای مجازی
ارزشمند در مقابل هزینه پرداختی گران‌تر در مقایسه با هاست اشتراکی، قابلیت کنترل و شخصی‌سازی بهتر نیاز به دانش فنی ابتدایی، امکان افزایش منابع با رشد سایت توان تشخیص منابع مورد نیاز.
