گلوكوم (Glaucoma) یا بیماری آب سیاه به معنای بالارفتن فشار داخل چشم می باشد كه می تواند سبب آسیب عصب بینایی و در نتیجه كوری دائمی شود. باید دانست که بعضی از انواع بیماری آب سیاه می تواند تا مراحل انتهایی بیماری هیچ علامتی نداشته باشد و هنگامی فرد متوجه بیماری خود می گردد که بسیاری از رشته های عصب بینایی وی از بین رفته و دید بشدت و بطور غیر قابل برگشت افت کرده است. بنابراین تشخیص زودرس آب سیاه و شروع درمان به موقع؛ کلید اصلی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و كاهش دید بیمار خواهد بود.
در چشم دائما مایع شفافی ترشح می گردد که به آن زلالیه می گویند و این مایع از محلی كه زاویه (محل تلاقی قرنیه با عنبیه) نامیده می شود؛ خارج می گردد. اگر بدلیلی انسداد یا مانعی بر سر راه خروج این مایع در چشم ایجاد گردد و زلالیه نتواند براحتی از چشم خارج گردد؛ در اینصورت فشار داخل چشم بالا می رود.
دو نوع اصلی آب سیاه شامل
می باشد. زاویه؛ قسمت داخلی چشم، مرز بین عنبیه و قرنیه است که محل تخلیه (خارج شدن) مایع زلالیه از چشم می باشد.
دیگر انواع آب سیاه شامل گلوکوم مادرزادی، گلوکوم رنگدانه ای و گلوکوم ثانویه (به دیگر مشکلات چشمی) می باشد.
گلوکوم اولیه با زاویه باز (POAG) شایع ترین نوع این بیماری میباشد.
آب سیاه با زاویه باز اولیه: این بیماری به تدریج دید محیطی شما را کاهش می دهد. وقتی شما متوجه وجود آن می شوید که ضایعات جبران ناپذیر آن رخ داده است. اگر فشار بالای چشم شما ادامه پیدا کند (درمان نشود)، خرابیها ادامه یافته و باعث دید لوله ای می گردد. یعنی شما تنها قادر خواهید بود اجسامی که درست در مقابل شما هستند ببینید (اطراف را نمی بینید).
آب سیاه با فشار طبیعی چشم: مانند آب سیاه با زاویه باز باعث صدمه به عصب بینایی و کاهش میزان دید می شود. اما در این بیماری فشار چشم در محدوده ی طبیعی می باشد. چون درد ندارد ممکن است زمانی متوجه بیماری شویم که دید لوله ای ایجاد شده و صدمات غیر قابل برگشت به عصب بینایی وارد شده باشد. علت این بیماری مشخص نیست. اما عده ای از پزشکان معتقدند که به دلیل جریان خون ضعیف عصب بینایی می باشد. در ژاپنیها، زنان و یا افرادیکه سابقه بیماریهای عروقی دارند شایع تر است.
آب سیاه رنگدانه ای: این نوع نادر به دنبال قرار گرفتن رنگدانه های عنبیه روی محل خروج مایع زلالیه از چشم که باعث جلوگیری از تخلیه مایع می گردد، ایجاد می شود. پاسخهای التهابی به دنبال بسته شدن منافذ، به سیستم تخلیه آسیب بیشتری می زنند. بطور غیر معمول ممکن است علائمی مانند درد و تاری دید که ممکن است بعد از ورزش رخ دهد در این افراد وجود داشته باشد. این بیماری بیشتر مردان سفید پوست در میانه های سن ۳۰ تا ۴۰ سال را درگیر می کند.
آب سیاه با زاویه بسته: گلوکوم با زاویه باریک یا بسته با علائمی چون چشم درد، سردرد، هاله در اطراف منبع نور، مردمک باز، از دست دادن دید، چشمهای قرمز، حالت تهوع و استفراغ بطور ناگهانی بروز می یابد. این علائم ممکن است پس از چند ساعت از بین برود و دوباره پس از مدتی اتفاق بیفتد. در هر حمله قسمتی از میدان دید از بین می رود.
آب سیاه می تواند برای دید شما بسیار مخرب باشد. در واقع دومین علت منجر به نابینایی در آمریکا این بیماری است.
آب سیاه مادرزادی: این نوع وراثتی است که در زمان تولد بروز می یابد و هشتاد درصد موارد تا سن یکسالگی تشخیص داده می شود. این کودکان با زاویه باریک یا دیگر مشکلات سیستم تخلیه چشم متولد می شوند. کشف علائم این بیماری مشکل است زیرا کودکان بسیار کوچکتر از آن هستند که بدانند چه اتفاقی برایشان در حال وقوع است. اگر شما متوجه تیره، سفید، تاری و بزرگی یا بیرون زدگی چشم کودکتان شدید با یک چشم پزشک مشورت کنید. این بیماری در پسران بیش از دختران رخ می دهد.
آب سیاه ثانویه: علائم بیماری آب سیاه به دنبال یک ضایعه چشمی را آب سیاه ثانویه می گویند که اینها می تواند عفونت، التهاب، تومور و یا یک آب مروارید بزرگ شده باشد.
