براساس آخرین آمار اعلام شده جمعیت افغانستانی ها در ایران به پنج میلیون نفر رسیده که از این تعداد، یک میلیون و 600 هزار افغانی در تیرماه سال گذشته به کشور وارد شده اند. صادق رضادوست، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور ایران هم چنین از تحصیل 57 هزار دانشجوی افغانستانی در ایران خبر داده است. هم چنین تعداد افغانستانی های محصل در مدارس ایران از 552 هزار نفر به بیش از 700 هزار نفر رسیده است.
حضور اتباع افغانستانی در ایران با افزایش سرمایه گذاری آن ها در اقتصاد کشور همراه بوده است. براساس آخرین گزارش وزارت صمت، در نیمه نخست سال جاری، به طور کلی 73 طرح سرمایه گذاری خارجی به ارزش 382 میلیون و 400 هزار دلار تصویب شده که از این میزان، 30 طرح به افغانستانی ها مربوط بوده است. این گزارش می گوید ارزش این 30 طرح به 149 میلیون و 800 هزار دلار می رسد و به این ترتیب، افغانستانی ها بزرگترین سرمایه گذاران خارجی در ایران در شش ماه نخست سال 1401 بوده اند. هم چنین در مهرماه سال جاری 44 طرح سرمایه گذاری بررسی شده که از این تعداد، 17 طرح مربوط به سرمایه گذاران افغانستانی بوده است.
با این وجود بی توجهی به قوانین مربوط به پیامدهای مثبت اقتصادی حضور مهاجران افغانستانی و سرمایه گذاری آن ها می تواند به زیان اقتصاد ایران تمام شود، چراکه احتمال کوچ سرمایه و سرمایه گذاران به ترکیه وجود دارد. به گفته رییس اتاق مشترک ایران و افغانستان به دلیل اعطای اقامت گذرنامه به سرمایه گذاران در ترکیه، احتمال خروج سرمایه گذاران افغانستانی از ایران و مهاجرت به ترکیه وجود دارد.
تعیین معافیت های مالیاتی، تسریع صدور ویزا و مجوزهای لازم برای حق تحصیل فرزندان افغانستانی های مهاجر از الزامات لازم برای ماندگاری این مهاجران سرمایه گذار به کشور است. مهاجرانی که به گفته رییس اتاق مشترک ایران و افغانستان حسین سلیمی، ارزش سرمایه گذاری های آن ها از 300 هزار دلار تا 20 میلیون دلار متغیر است.
