موج بلند مهاجرت

اتریوم دومین رمزارز از نظر بزرگی بازار در جهان است. این رمزارز را ویتالیک بوترین ساخت. پسری از روسیه که این روزها در این کشور زندگی نمی کند. والدین ویتالیک در سال 2000  کشورشان  را برای یافتن فرصت های شغلی بهتر ترک کردند و به کانادا رفتند. امروز فرزند آن ها با بیش از 1.4 میلیارد دلار دارایی از جریان سازها در بازار ارزهای دیجیتال است.

چانگ پنگ ژائو، موسس بایننس کوین بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال هم وضعیتی مشابه دارد.  ارزش بازار صرافی او را 73 میلیارد دلار تخمین زده اند. فوربز می گوید او در پنج سال به 65 میلیارد دلار ثروت رسیده است. این مرد که می گوید خودش نمی داند چقدر پول دارد، در چین به دنیا آمده اما کسب وکارش را در کانادا راه انداخته است. پدر او در چین استاد دانشگاه بود که مخالفت با حکومت، به مهاجرت او و خانواده اش به کانادا انجامید.

توبیاس لوتکه موسس شرکت شاپیفای، از شرکت های فعال در توسعه تجارت الکترونیک است. برآوردها از ثروت 5 میلیارد دلاری موسس این شرکت استارتاپی می گوید، ثروتی که لوتکه پس از مهاجرت از آلمان یعنی وطنش به کانادا و راه اندازی کسب وکارش به آن رسیده است.

هم چنین اوغور شاهین، که کشف واکسن کرونا توسط او و همسرش از ابعاد کابوس همه گیری این ویروس کم کرد، از مهاجران به آلمان بود. او در ترکیه به دنیا آمد اما در شش سالگی به آلمان مهاجرت کرد و هنوز در آلمان زندگی و کار می کند.

در زندگی کارآفرینان ایرانی هم داستان مهاجران موفق کم نیست. پس از انقلاب و مصادره اموال بسیاری از صاحبان کسب وکارهای بزرگ و بنگاه های صنعتی، کم نبودند ایرانیانی که بار سفر بستند و کسب وکارهایی موفق در دیگر کشورها راه انداختند.

در جهان مُد،  بیژن پاکزاد به عنوان طراح لباس روسای جمهور، سیاستمداران و هنرمندان آمریکایی به موفقیت رسید.

اکبر لاجوردیان که در کنار برادرش محمود لاجوردی نقشی موثر در توسعه صنعت نساجی در ایران داشت، پس از انقلاب به آمریکا رفت و شرکت نووو را راه انداخت. شرکتی که محصولاتش را به روسیه، امریکای جنوبی و کشورهای شرق آسیا صادر می کرد.

ایروانی که گروه صنعتی کفش ملی را در ایران تاسیس کرده بود، پس از مصادره اموالش به آمریکا رفت و  در در این کشور کارخانه کفش بوستون را ایجاد کرد.

نگاهی به زندگی فعالان اکوسیستم استارتاپی ایران نشان می دهد روند مهاجرت کارآفرینان نو هنوز در جریان است، و چه بسا برای ایرانیان، این روند شدیدتر از گذشته ادامه دارد.

حتی فرزندان خانواده های مهاجر ایرانی به جای بازگشت به وطن، کار و راه اندازی کسب وکارهای نوپا در آن سوی آب رها ترجیح می دهند. از خانواده خسروشاهی، موسس کارخانه های مینو، تولید دارو و شرکت سرمایه گذاری البرز،  امروز  دارا خسروشاهی مدیر نخستین استارتاپ در جهان به نام اوبر است. هم چنین امیر خسروشاهی، از دیگر فرزندان خانواده خسروشاهی دوره ای مدیر شرکت اینتل بود و به عنوان موسس استارتاپ «نروانا» فعال در هوش مصنوعی هم کار می کند.

رکسانا وزرا که از خانواده ای ایرانی در آمریکا به دنیا آمده، به عنوان مسئول اجرای پروژه «۱۰۰۰ استارت‌آپ» در سال 97 کارش را آغاز کرد.

علی خادم حسینی، رئيس هيئت‌مديره موسسه پژوهشي تراساكي دانشگاه كاليفرنيا و پژوهشگر در آمازون، در سال 1355 در تهران به دنیا آمد اما مهاجرت به کانادا زندگی اش را تغییر داد.

محسن ملایری که از بنیانگذاران آواتک در ایران بود، این روزها به عنوان هم بنیانگذار استارتاپ ترایب در کانادا کار می کند.

سهیل علوی که در ایران ریحون، نخستین سایت  برای تهیه آنلاین غذا را راه انداخت، از دیگر بنیانگذاران استارتاپ ترایب در کاناداست.

هم چنین، موسسان شرکت الوپیک، که به ایران بازگشته بودند، در یک سال گذشته ایران را ترک و برای زندگی و کار به کانادا رفته اند.

این اسامی تنها تعدادی محدود از سیل مهاجران فنی از اکوسیستم استارتاپی ایران به خارج  را نشان می هد. صاحبان کسب و کارهای نوپای کوچک و متوسط می گویند این روزها یافتن نیرویی کاربلد تا چه اندازه برای آن ها دشوار شده است. فرزین فردیس رییس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران می گوید، تنها در سال گذشته بیش از یک هزار بلیت یک طرفه، تنها برای کارکنان شرکت های فین تک در ایران به کشورهای دیگر گرفته شده  است.

به گفته این عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران «در مجموعه های فین تکی که در این مدت بیشتر درگیر طرح صیانت و اینماد بوده اند، آمارگیری هایی صورت گرفته نشان می دهد حدود ۱۲۰۰ بلیط یک طرفه ظرف همین چند ماه از سوی کارکنان این شرکت ها به کشورهای دیگر گرفته شده و این فقط مربوط به پرسنل شرکت های حوزه فین تک می شود. علاوه بر این در مجموعه های کاری دیگر استارت آپی هم که با دوستان صحبت می کنیم به کرات مهاجرت جوانان را می بینم و می شنوم. الان مهم ترین نگرانی که مدیران مجموعه های استارت آپی ابراز می کنند این است که به دلیل شرایط اقتصادی و قوانین کشور و کاهش امید به آینده نمی توانند نیروی انسانی خود را حفظ کنند و با چالش نیروی انسانی نخبه و کارآزموده مواجه هستند».

هم چنین در تیرماه سال جاری، رییس سازمان جهاد دانشگاهی که در شهریورماه به معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری رسید، از تشدید مهاجرت نیروی کار در فضای استارتاپ ها و دانش بنیان ها خبر داد. روح الله دهقانی فیروزآبادی گفت «درحال حاضر کشوری مانند امارات ۱۰۰ هزار ویزای طلایی به فناوران می دهد و ترکیه و کشورهای دورتر جوانان ما را جذب می کنند. سال های پیش هنگامی که یک جوان نخبه تحصیلات خود را به پایان می رساند، به یکی از کشورهای پیشرفته مهاجرت می کرد و ممکن بود در این بین چند دوست خود را نیز برای مهاجرت تشویق کند اما هم اکنون یک شرکت دانش بنیان به ترکیه یا امارات مهاجرت می کند و این مساله بسیار جای تامل دارد چراکه ممکن است شرکت های دانش بنیان دیگر را تشویق به مهاجرت کند».

*آمارهای چه می گوید

نگاهی به وضعیت خروج نخبگان و نیروهای کاربلد از فضای نوآوری و فناوری ایران، می گوید باید بیشتر نگران بود. آمارهای دریافتی از اداره گذرنامه از سال 1380 تا 1399 نشان می دهد 37.2 درصد از المپیادی ها و 25.5 درصد از مشمولان در بنیاد نخبگان از ایران مهاجرت کرده اند. اما تنها  ۴.۴ درصد از المپیادی‌ها، ۳.۷ درصد از مشمولین تحت پوشش بنیاد و ۲.۶ درصد از رتبه‌های برتر کنکور که پیشتر از کشور خارج شده بودند، به ایران بازگشته‌اند.

آمارهای رسمی از مهاجرفرستی ایران می گوید کشورمان در بین 232 کشور، در جایگاه 54اُم ایستاده است. از بین 241 کشور در جهان، ایران نوزدهمین کشور در اعزام دانشجو به خارج است.  در بین 152 کشور، رتبه ایران در شاخص جریان بالقوه مهاجرت 87 است.  ایران در شاخص جریان بالقوه مهاجرت جوانان هم رتبه 77 را دارد.

در گروه های مختلف تحصیلی، کسانی که در کنکور ریاضی و فیزیک شرکت کرده اند، پس از دریافت مدرک کارشناسی از کشور خارج می شوند. پژوهشگران می گویند سهم این گروه در خروج ها پس از پایان کارشناسی و کارشناسی ارشد 75 درصد است. در گروه علوم تجربی، دانشجویان برتر در رشته های پزشکی پس از سن 26 سالگی و با پایان یافتن طول دوره تحصیل هفت تا هشت ساله از کشور می روند. در مقابل درصد قابل توجهی از خروج های مربوط به برگزیدگان کنکور تجربی، با رتبه های کمتر از یک هزار، در سنین کمتر از 25 سالگی انجام می شود. خروج پس از 30 سالگی هم به شکل قابل ملاحظه ای در بین افراد این گروه ثبت شده که می گویند  دلیل آن عدم وجود فرصت های شغلی مناسب در داخل کشور است.

از سال 1380 تا 1390،  در گروه علوم ریاضی و فنی به‌طور میانگین 59 درصد و در گروه تحصیلی علوم تجربی حدود 30 درصد از مشمولان تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان کشور خارج شده‌اند. به‌طور مشابه در همین بازه زمانی در گروه تحصیلی علوم انسانی و هنر به ترتیب 15 درصد و 32 درصد از مشمولان بنیان ملی نخبگان از کشور مهاجرت کرده‌اند.

هم چنین از رتبه های یک تا هزار در آزمون های سراسری برگزار شده در این سال ها، 15.4 درصد در ایران زندگی و کار نمی کنند. آمارها در بنیاد ملی نخبگان می گوید رتبه ایران در دانشجو فرستی از سال 2003 تا 2012،  از 29 در جهان به 11 رسیده و این بالاترین میزان تغییر رتبه دانشجوفرستی در دو دهه برای کشورمان بوده است. هم چنین، در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ جمعیت دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در تراز ۵۰ هزار دانشجو ثابت مانده و به رتبه ۱۹ ام تنزل یافته است.

*ایرانیان بیشتر کجا می روند؟

آمار منتشر شده در گزارش رصدخانه مهاجرت ایران می گوید کشورهای امارات متحده عربی با ۵۴ هزار نفر، ایالات متحده آمریکا با ۳۸۷ هزار نفر، آلمان با ۱۵۲ هزار نفر، ترکیه با ۸۴ هزار نفر، انگلستان با ۸۳ هزار نفر پنج مقصد اول مهاجران ایرانی در جهان است. ­­­­

مدیران رصدخانه اعلام کردند آمارهای سازمان ملل نشان می دهد در اتحادیه اروپا چهار کشور بیش از دیگران از مهاجران جوان ایرانی میزبانی می کنند. آلمان، سوئد، هلند و فرانسه در سال 2020 بیش از دیگر کشورهای اروپایی میزبان مهاجران ایران بوده اند. درآلمان، جمعیت مهاجران متولد ایران به 152 هزار و 590 نفر می رسد. هم چنین آلمان، از نظر بیشترین درخواست ویزای ثبت شده و تعداد ویزای شنگن صادر شده برای ایرانیان، در جایگاه نخست ایستاده است و فرانسه و ایتالیا در رتبه های دوم و سوم قرار گرفته اند.

از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا، می توان به انگلستان به عنوان مقصدی محبوب برای ایرانیان مهاجر اشاره کرد. تعداد ایرانیان در این کشور به 83 هزار و 531 نفر می رسد. ویزاهای سرمایه‌گذاری، نیروی ماهر، کار خانگی، خلاق و ورزشی و کارآفرینی از جمله ویزاهای دریافتی ایرانیان از انگلستان است.

بررسی های رصدخانه مهاجرت در سال 1400 نشان می دهد سهم ایران در 3 دهه گذشته، از جمعیت مهاجران جهان همواره کمتر از یک درصد بوده و هیچ گاه به یک درصد نرسیده است. با این حال، بهرام صلواتی، مدیر این رصدخانه در بهار سال جاری در نشستی در کلاب هاوس، از غافلگیری کشور در این باره خبر داده است.  او گفت «جامعه ایران اخیرا به نوعی با مهاجرت افراد به ویژه نیروهای متخصص درگیر شده‌است. ما متاسفانه دچار غافل‌گیری شده‌ایم. می‌توان گفت که دچار عقب افتادگی‌هایی در موضوع سرمایه‌ انسانی و رقابت برای استعدادها در جهان هستیم. ایران در شاخص رقابت استعداد در جهان از بین 134 کشور در جایگاه 100 است. این رتبه نشان می‌دهد که کشور ما برای جذب، نگهداری و بکارگیری منابع انسانی‌اش رقابت‌پذیر نیست».

به گفته مدیر رصدخانه مهاجرت ایران «ما ظرفیت بالقوه خوبی را برای معرفی و پرورش سرمایه انسانی به بازارهای جهانی داریم. اما در برخی از شاخص‌ها مانند جذب نیروی انسانی رتبه ۱۳۳ و در نگهداری آن‌ها رتبه ۱۳۴ را داریم. متاسفانه باید به تمامی کسب‌وکارها و سازمان‌ها این هشدار را بدهم که با توجه به نوسانات ارزی و تورم تازه داستان مهاجرت‌ها آغاز شده است».

به گفته این پژوهشگر حوزه مهاجرت، آخرین پیمایش های انجام شده در سال گذشته نشان می دهد میل به مهاجرت در جامعه ایران در میان دانشجویان و جامعه آکادمیک، بیش از 65 درصد است و مهم تر اینکه، میل به مهاجرت در استارتاپ ها به 63 درصد رسیده است.  به گفته صلواتی این  یافته ها نشان می‌دهد که شاخص تصمیم و میل به مهاجرت در جامعه ایران بسیار بالاست و با ادامه این روند وضع به مراتب بدتر خواهد شد.

*سرزمین فرصت ها، برای مهاجران

شرکت های واربرگ و گلدمن ساچز، در سال 2010، شرکت فناوری آی پاور (ipower) را خریدند. چهارسال پیش از این خرید خوب برای این دو شرکت بزرگ، موسس آی پاور، استارتاپ نکستیوا (nextiva) را راه انداخت که پتلفرمی برای برگزاری ویدئو کنفرانس و تماس تلفنی بود. آن زمان ارزش آی پاور، یک میلیارد دلار اعلام شد. امروز برآوردها از ارزش 2.7 میلیارد دلاری شرکت نکستیوا، یعنی دومین کسب وکار نوپای موسس آن می گوید.

توماس گورنی (Thomas Gurney) هم بنیانگذار آی پاور و  نکستیواست. او در لهستانی به دنیا آمد که در آن زمان، در چنگال کمونیسم روزگار  می گذراند. اما توماس و خانواده اش به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کردند و از آن به بعد، زندگی برای او  با تجربه مشاغلی غریب همراه بود. او در رستوران ها ظرف می شست و پولش را در هرجا که بازدهی خوبی داشت، سرمایه گذاری می کرد. اما امروز او مدیرعامل شرکت نکستیواست.

توماس گورنی تنها مهاجر و فعال استارتاپی موفق در آمریکا نیست. بنیاد ملی سیاست در آمریکا در تحلیلی می گوید بیش از نیمی از استارتاپ های ارزشمند در این کشور را مهاجران تاسیس کرده اند و این نشان می دهد سهم مهاجران در اقتصاد آمریکا تا چه اندازه حیاتی است.

بنیاد ملی سیاست آمریکا در گزارش خود نوشته مهاجران 55 درصد از شرکت های استارتاپی درآمریکا با ارزشی بیش از یک میلیارد دلار را راه اندازی کرده اند. هم چنین 64 درصد از شرکت های میلیارد دلاری در ایالات متحده آمریکا که با عنوان تک شاخ شناخته می شوند، توسط مهاجران یا فرزندان خانواده های مهاجر تاسیس شده است. به طور تقریبی 80 درصد از شرکت های یونیکورن در آمریکا از موهبت حضور یک مهاجر استفاده می کنند که یا موسس آن شرکت است، یا با برعهده گرفتن نقش هایی مثل مدیرعاملی یا معاون اجرایی، نقشی کلیدی در مدیریت این شرکت ها دارد.

تجزیه و تحلیل حضور مهاجران در اکوسیستم استارتاپی آمریکا نشان می دهد 58 درصد از شرکت های میلیارد دلاری توسط مهاجران تاسیس شده یا یکی از بنیانگذاران این شرکت ها مهاجر بوده اند. مهاجرانی که داستان زندگی آن ها جالب است. گیلمور راچ از آرژانتین به آمریکا مهاجرت کرده است. او موسس پتلفرمی ابری است که به توسعه دهندگان وب خدمات می دهد. شرکتی که گیلمور تاسیس کرده 400 کارمند دارد و ارزش آن را 2.5 میلیارد دلار برآورد کرده اند. فوربز نوشت راچ از سن 11 سالگی و به تنهایی توسعه وب را یاد گرفته است. کتابچه راهنمای نرم افزار در آن سن و سال کمک بزرگی برای راچ بود تا انگلیسی هم یاد بگیرد. او به رسانه ها گفته در کودکی مجذوب توسعه وب شده بود و اینکه می تواند در زادگاهش یعنی بوینس آیرس در آرژانتین نوآوری خلق کند. اما مهاجرت به ایالات متحده آمریکا این فرصت را برای او فراهم کرد تا شرکت ورسل (vercel) را راه بیندازد.

*رقابت با آمریکا با راه اندازی ویزای استارتاپی

ارزش جمعی بیش از 300 شرکت آمریکایی که توسط مهاجران راه اندازی شده 1.2 تریلیون دلار است که این رقم، از ارزش شرکت های فهرست شده در بازارهای اصلی چند کشور از جمله آرژانتین، مکزیک و کلمبیا بیشتر است. همچنین هر کدام از این شرکت ها به طور متوسط 859 شغل ایجاد کرده اند و بیشتر این شاغلان آمریکایی اند.

نقش مهاجران در توسعه استارتاپ ها در آمریکا درحالی است که در قوانین این کشور هیچ ویزایی برای استارتاپ ها وجود ندارد. درواقع در آمریکا، کارآفرینان مهاجر نمی توانند با راه اندازی یک شرکت از اقامت دائم مطمئن شوند. به طور معمول کارت سبز این افراد به عنوان پناهنده، با حمایت خانواده یا کارفرمایانشان گرفته می شود. بعضی از موسسان استارتاپ ها فرزندان خانواده های مهاجرند که با تلاش والدین خود  توانستند در آمریکا اقامت بگیرند.  در این بین نباید از سهم دانشجویان گذشت که یک چهارم از شرکت های استارتاپی یک میلیارد دلاری در آمریکا نتیجه تلاش آن هاست. این افراد می توانند پس از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه کارت سبز  بگیرند.

توسعه کسب وکارهای نوپا توسط مهاجران در کشوری مثل ایالات متحده امریکا، دیگر کشورها را به فکر رقابت در جذب آن ها انداخته است. 25 کشور در جهان ویزای استارتاپی برقرار کرده اند تا با تسهیل شرایط جذب، از آمریکا در میزبانی از مهاجران پیشی بگیرند.

در بین کشورهای اروپایی اتریش، دانمارک، فرانسه، انگلستان، ایرلند، ایتالیا، لتونی، هلند، پرتغال، اسپانیا، فنلاند و استونی به صاحبان ایده های خوب و موسسان استارتاپ ها ویزا می دهند. شیلی، هنگ کنگ، سنگاپور، ژاپن، کره جنوبی، کانادا، تایوان و امارات متحده عربی از دیگر کشورهایی اند که ویزای استارتاپی را برای جذب فعالان کسب وکارهای نوپا  برقرار کرده اند.

پشتیبانی از کسب وکارها با تقویت انکوباتورها، شتاب دهنده ها و مشاوران راه اندازی استارتاپ، در کنار دسترسی به بازارهای جهانی و مشتریان بیشتر از حمایت های عمده دارندگان ویزای استارتاپی در این کشورهاست. منابع مالی و مطمئن از طرف دولت ها و دسترسی به محیط مناسب برای جذب سرمایه، استخدام نیروهای فنی و با مهارت که ممکن است یافتن آن ها در کشور فعالان سخت تر انجام شود، رژیم های متعادل مالیاتی و حمایت های مربوط به اقامت در کشور میزبان برای مهمان از دیگر فواید دریافت ویزای استارتاپی است.

*کدام کشورها بهترند؟

داستان استارتاپ ها از دره سیلیکون در آمریکا آغاز شده است. داشتن کسب وکاری که در سرزمین فرصت ها راه افتاده، رویای بسیاری از اهالی فناوری است. اینطور به نظر می رسد که هیچ کشوری در جهان، میزبان تر از ایالات متحده آمریکا برای ایده های استارتاپی نیست اما حقیقت چیز دیگری است.

موسسه the Global Entrepreneurship Monitor موسوم به GEM هر سال کشورها را از نظر میزبانی از کارآفرینان بررسی می کند. در ماه می سال 2022، تازه ترین گزارش این موسسه منتشر شده است. در این گزارش آمریکا در رتبه یازدهم در جهان در میزبانی از صاحبان ایده و استارتاپی هاست.

نکته جالب اینکه امارات متحده عربی در نخستین جایگاه در فهرست این موسسه قرار گرفته است و حتی هلند و فنلاند به عنوان دومین و سومین کشور در جذب کارآفرینان و استارتاپ ها در جایگاه دوم و سوم جهان قرار گرفته اند. بررسی های موسسه GEM نشان می دهد امارات متحده عربی بالاترین امتیاز را در آغاز کسب وکار جدید کسب کرده است. NECI یا National Entrepreneurial Context Index شاخص موسسه GEM در بررسی کشورها از نظر میزبانی استارتاپ هاست. امتیاز امارات متحده عربی در این شاخص در تازه ترین بررسی این موسسه، 6.8 گزارش شده است. این امتیاز نشان می دهد اصلاحاتی که امارات متحده عربی از سال 2016 اجرا کرده، آثار خود را در سال 2022، به خوبی نمایان ساخته است. از سال 2016 این کشور برای فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی، استراتژی های موکد بر حمایت از کارآفرینان را دنبال کرده است. از آن زمان تا امروز، محیط کسب وکار در امارات متحده عربی برای پذیرایی هرچه بیشتر از استارتاپی ها، آماده تر است.

*چه معیارهایی از کشورها، میزبان بهتری می سازد؟

ترکیبی از معیارها برای بررسی نحوه میزبانی کشورها از استارتاپ ها وجود دارد. بودجه کافی که باید در اختیار بنیان گذارها قرار بگیرد، تا حمایت های مربوط به آموزش، دسترسی به بازار و پویایی بازارها از جمله معیارهایی است که توسط فعالان استارتاپی بررسی می شود. هم چنین فرهنگ کاری و اجتماعی کشورها در رتبه بندی آن ها اثرگذار است.

GEM با اتکا به 2000 کارمند خود از سراسر جهان داده های مربوط به کسب وکارها را جمع آوری می کند. برای هر گزارش در هر کشور با نزدیک به 36 نفر مصاحبه می شود. بررسی های این گروه نشان می دهد کشورهای ثروتمند در تغییر جایگاه خود در رتبه بندی GEM موفق تر عمل می کنند، و امارات متحده عربی یکی از این کشورهاست. امارات متحده عربی در 11 دسته از 13 معیار مورد بررسی توسط ناظر کارآفرینی بین المللی امتیاز بهتری نسبت به سال های گذشته کسب کرده است. امتیاز 6.8 امارات متحده عربی درحالی کسب شده که امتیاز آمریکا در همین شاخص، 5.3 گزارش شده است.

هرچند ایالات متحده آمریکا در سال گذشته میلادی بسیاری از چارچوب های کاری را تغییر داده اما در دیگر معیارها نسبت به رقبا امتیاز کمتری کسب کرده است. از جمله این معیارها شرایط مربوط به عملکرد دولت ها در اکوسیستم استارتاپی است. به این ترتیب ایالات متحده آمریکا در یازدهمین جایگاه در رتبه بندی GEM می ایستد. امارات متحده عربی، هلند و فنلاند، سه کشور نخست جهان برای میزبانی از کارآفرینان و استارتاپی هاست. پس از این عربستان سعودی، لتونی، جمهوری کره، نروژ، قطر، سوئیس و اسپانیا قرار می گیرند. این تحلیل می گوید امتیاز امارات متحده عربی از 5.8 در دو سال گذشته به 6.8 در سال 2022 رسیده است. هم چنین امتیاز هلند مثل سال 20020، 6.3 گزارش شده است.