به عنوان یک توسعهدهنده بازی، عقد قرارداد با یک ناشر بازی میتواند فرآیند پیچیدهای باشد که نیازمند بررسی دقیق چندین عامل کلیدی است. به طور کلی چند مرحله وجود دارد که برای یک توافق موفق و رسیدن به قرارداد باید انجام شود:
تحقیق: درباره ناشران بالقوه محصول خود تحقیق کنید تا شهرت، تجربه و نوع بازیهایی را که معمولا منتشر میکنند مشخص کنید. این به شما کمک می کند تا تعیین کنید که آیا آنها برای پروژه شما مناسب هستند یا خیر.
اهداف خود را مشخص کنید: تعیین کنید که با عقد قرارداد با یک ناشر به چه چیزی امیدوار هستید. این اهداف ممکن است شامل بودجه برای توسعه، توزیع مناسب محصول در یک مارکت خاص، پشتیبانی و بازاریابی و یا دسترسی به مخاطبان جدید باشد.
مذاکره در مورد شرایط: هنگامی که درک روشنی از آنچه می خواهید به دست آورید، نوبت به مذاکره در مورد شرایط قرارداد می رسد که شامل جزییات مالی، مانند پیش پرداخت، حق امتیاز و کپی رایتها، پاداش و همچنین مسئولیت های هر یک از طرفین (به طور دقیق) در حوزههای مختلف مانند بازاریابی، توزیع و پشتیبانی مشتری میباشد. در این بخش به طور دقیق شیوه و زمان بندی پرداختهای مالی، شیوه پشتیبانی و علی الخصوص شرایط جریمه برای طرفین باید مشخص شود.
وکیل استخدام در صورت بزرگ بودن قرارداد: مهم است که یک وکیل قرارداد را بررسی کند تا مطمئن شود که این قرارداد منصفانه است و از حقوق و منافع شما محافظت می شود. خصوصا در قرارداد با کشورهای دیگر، جزییات زیادی در قوانین بین المللی و جزییات اجرایی کشورهای مختلف وجود دارد که باید به طور دقیق در نظر گرفته شود. (به طور مثلا قوانین عجیب چین را برای انتشار بازی مطالعه کنید)
نهایی کردن قرارداد: هنگامی که هر دو طرف با شرایط قرارداد موافقت کردند، باید توسط ناشر و توسعه دهنده امضا شود و یک نسخه مرجع در پروندهها نگهداری شود. برای این مرحله ممکن است نیازمند شخصیت حقوقی خارج از کشور باشید اما در اکثر موارد کار شما با یک شخص در خارج از کشور نیز راه می افتد. راه حل هایی مثل همکاری با یک دوست مقیم خارج(حواستان به بحث مالیات خیلی باشد)، حساب بانکی زراعت بانک و یا ثبت شرکت در ترکیه و امارات دم دستی ترین راهکارها برای رسیدن به هدف در کوتاه مدت است.
به یاد داشته باشید که انعقاد قرارداد با یک ناشر بازی یک تعهد بلند مدت است، بنابراین مهم است که قبل از امضا، زمانی را برای بررسی دقیق شرایط قرارداد اختصاص دهید.
قرارداد انتشار بازی می تواند شرایط و بندهای زیادی داشته باشد، اما برخی از مهم ترین شرایطی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
تعامل مالی: این بخش باید شامل پیش پرداخت، مینیمم گارانتی، درصد هریک از طرفین، شیوه و مقدار کاهش هزینههای دو طرف از کل درآمد محصول، پاداش و سایر ملاحظات مالی باشد. همچنین باید نحوه و زمانبندی پرداخت را مشخص کند. جزییات این بخش به قدری زیاد است که شاید نیاز به مقاله ای دیگر برای بیان جزییات آن باشد.
حقوق مالکیت فکری: در قرارداد باید به وضوح مشخص شود که حقوق بازی متعلق به چه کسی است و چگونه می توان از آنها استفاده کرد. همچنین باید هرگونه محدودیت در استفاده از مالکیت معنوی را مشخص کنید. این نکته خصوصا برای بازیهای indie که آرت استایل خاص و یا نریتیو دیزاین خاصی دارند، بسیار مهم است.
توسعه و تولید: قرارداد باید تعهدات سازنده، از جمله جدول زمانی توسعه و تحویل بازی، و همچنین تعهدات ناشر، مانند بودجه و پشتیبانی از توسعه را مشخص کند. بسیاری از ناشران به دلیل مشخص نبود این بند در قرارداد انتشار بازی را بسیار به تاخیر می اندازند و در نهایت نیز عدم موفقیت بازی را به گردن توسعه دهندگان می اندازند.
بازاریابی و توزیع: در قرارداد باید مسئولیتهای هر یک از طرفین در زمینه بازاریابی و توزیع، از جمله نحوه بازاریابی و فروش بازی، مسئولیت پشتیبانی مشتری و نحوه تقسیم سود (در صورتی که طرفین هر دو در انتشار مشارکت دارند پیچیدگیهای خاصی دارد) مشخص شود. در این بخش شیوه و هزینههای تولید محتوای خلاقانه تبلیغ نیز باید لحاظ شود.
فسخ: این بند خصوصا برای توسعه دهندگان ایرانی بسیار مهم است. قرارداد باید شرایطی را مشخص کند که تحت آن هر یک از طرفین میتوانند قرارداد را فسخ کنند، مثلاً اگر بازی استانداردهای خاصی را برآورده نکند یا توسعهدهنده قرارداد را زیر پا بگذارد امکان فسخ باشد. تعریف دقیق این بند هم امکان فرار پابلیشر از زیر مسئولیتها را کمتر میکند و هم دست توسعهدهنده را برای فسخ و رفتن به سراغ ناشر بعدی باز تر میکند.
محرمانه بودن: قرارداد باید شامل یک بند محرمانه برای محافظت از هرگونه اطلاعات محرمانه به اشتراک گذاشته شده بین طرفین باشد. برای پابلیشرهایی که خود تیم توسعهدارند حتما به این بند توجه کنید.
حل اختلاف: در قرارداد باید روند حل و فصل اختلافات احتمالی بین طرفین مشخص شود که در قراردادهای خارجی به دلیل بالابودن هزینههای حقوقی، سعی کنید روشهای ارزان تر نظیر ارجاع به داور مرضی الطرفین را مدنظر قرار دهید. البته این موضوع تابع شرایط آن کشور و حوزه اثر قرارداد نیز هست.
اینها برخی از مهم ترین شرایطی هستند که باید در قرارداد انتشار بازی در نظر گرفته شوند، اما ممکن است موارد دیگری نیز مختص شرایط شما باشد. مهم این است که با یک وکیل و یا فردی که تجربه قرارداد را داشته باشد، مشورت کنید تا مطمئن شوید که تمام شرایط مهم پوشش داده شده و حقوق و منافع شما محافظت می شود.