توهم مالکیت : آیا NFT ها حق مالکیت به همراه می آورند؟

موضوع NFT در کنار متاورس جز داغ‌ترین مباحث این روزهای دنیای کریپتو بوده‌اند. اما تحمیل تیترهای هیجانی، تحت تأثیر ناآگاهی عمومی از کارکرد اصلی این حوزه‌های بلاکچین، باعث به حاشیه رانده شدن کاربردهای اصلی آنها شده است. اکنون تمام کارکرد NFTها به خرید فایل‌های تصویری، توکن‌های طرفداری و یا خرید توکن یک منزل مسکونی خلاصه می‌شود. اما آیا واقعا NFTها فقط به همین درد می‌خورند؟ و آیا خرید این توکن‌ها واقعا مالکیتی هم برای افراد به دنبال دارد؟

ارتباط نظیر به نظیر

یکی از چالش‌های اصلی دنیای بلاکچین و طبعا NFTها، نداشتن ارتباط با داده‌های دنیای واقعی است. از قضا با کمی تحقیق می‌توان متوجه تعداد زیاد پروژه‌های مرتبط با این موضوع شد که حاکی از اهمیت آن است. در واقع مشکل در تایید و اعتبارسنجی داده‌های دنیای واقعی برای وارد شدن به بلاکچین است. زیرا در صورت تزریق اطلاعات نادرست، شبکه دیگر قابل اطمینان نیست. به همین دلیل هم است که در حال حاضر بیشتر اطلاعات موجود در شبکه، اطلاعات تراکنش‌های مالی هستند.

توهم مالکیت

زمانی که شخصی یک محصول فیزیکی خریدار می‌کند مالکیت محصول به شخص خریدار واگذار می‌شود. حالا این محصول می‌تواند یک کالای با ارزش و غیرقابل جایگزین باشد. اما در موردNFTها این قضیه صدق نمی‌کند. آنچه واضح است در واقع فروشنده یک فایل، همچنان فایل اورجینال را در اختیار دارد. بنابراین به تعداد نامحدودی می‌تواند توکن از آن تولید کند. شما با هر بار استفاده از قرداد هوشمند ERC720 و ضمیمه کردن یک metadata می‌توانید یک توکن جدید برای همان فایل قبلی ایجاد کنید. در واقع نه تنها کپی‌های بی‌شماری از فایل تصویری قابل ایجاد است بلکه شما حتی با یک کلیک راست ساده و save as کردن تصویر، صاحب فایل خواهید شد. پس مشخصا مالکیتی در کار نخواهد بود. چه از لحاظ مادی و چه از لحاظ معنوی.

در ادامه دو موضوع اصلی در این جا قابل بحث است: توکن و metadata

توکن

کار شگفت‌انگیزی که قرارداد هوشمند اتریوم انجام می‌دهد ایجاد یک توکن یکتا می‌باشد. این توکن یک رشته کارکتر 256 بیتی است که توسط توابع Hash ( درهم سازی) ساخته می شود. اما این توکن برای مالکیت فایل مورد نظر کافی نیست. در واقع این بدترین شیوه استفاده از حوزه NFT ها است که مالکیت حقیقی برای خریداران به همراه ندارد.

حال بگذارید با یک مثال واقعی جلو برویم. در هفته‌های اخیر یک منزل مسکونی به صورت توکن (NFT) در امریکا به فروش رفته بود. اما از لحاظ قانونی خریدار هیچ حق مالکیتی بر آن خانه در دنیای واقعی ندارد. یعنی حتی اگر به دادگاه مراجعه کند، تنها مالک توکن آن خانه در شبکه اتریوم (یا شبکه‌های دیگر) است. حال خریدار می‌ماند و یک رشته از کارکترهای عدد و رقم که برایش مبلغ گزافی پرداخت کرده‌ است.

متا دیتا (MetaData)

اکثر افراد فکر می‌کنند فایلی که در OpenSea آپلود می‌کنند رمزنگاری شده و توکن ساخته شده در واقع ترکیبی از آن است. اما چیزی که به واقع رخ می‌دهد اینچنین نیست. برای مثال زمانی که شما می‌خواهید یک NFT در OpenSea ایجاد کنید، فایلی را که آپلود می‌کنید در یک دیتابیس معمولی ذخیره شده و آدرس آن در metadata قرار گرفته و با توکن شما مرتبط می‌شود. در واقع اگر دیتابیس هک شود و نام و آدرس فایل یکی از توکن‌های شما تغییر داده شود، شما با آن توکن صاحب فایل دیگری خواهید شد. البته اگر آن فایل و آدرس موجود باشد. ناگفته نماند که برخی از فروشگاه‌های NFT از IPFSها در کنار دیتابیس استفاده می‌کنند که از امنیت بیشتری برخوردار است.

کاربرد NFT در بستر پلتفرم

آنچه روی کاغذ مشخص است، گویای ادعاهای نادرست در مورد کاربرد فعلی NFTهاست. اما این موضوع اصلا به معنی بی‌فایده بودن NFTها نیست. با ترکیب NFT، کیف پول‌های رمزارزی و پلتفرم‌های استریم و اشتراک گذاری فایل مانند Spotify, Ebooks, Netflixو غیره می‌توان در آینده‌ای نزدیک از قابلیت‌های قراردادهای هوشمند بهره بهتری برد. این یعنی احتمالا دیگر خبری از اکانت‌های هکی نخواهد بود چرا که دیگر حق مالکیت معنا پیدا می‌کند. آنچه مسلم است، تا زمانی که NFTها ارتباطی نظیر به نظیر با دنیای واقعی نداشته باشند، استفاده از آن‌ها برای ثبت حق مالکیت عملی نخواهد بود. اما NFTها زمانی خطرناک‌تر خواهند بود که به جای احیای حق مالکیت افراد، به ابزاری برای پول شویی تبدیل شود.