آیا می دانید وکیل در برابر موکل خود چه تعهداتی دارد؟ در ادامه با عباس شفیعی وکیل پایه یک دادگستری در مشهد همراه شوید تا از تعهدات وکیل در برابر موکل خود بیشتر اطلاع یابید. زیرا حق داشتن وکیل مدافع برای اصحاب دعوا و استفاده از خدمات حقوقی و قضایی وکلا، به عنوان یک حق مسلم شهروندی بوده و مورد پذیرش قانونگذاران نیز می باشد.
انواع وکالت
وکالت از نظر لغوی به معنای تفویض و واگذار کردن است که از لحاظ عملکردی نیز دو نوع می باشد:
وکالت مطلق
در این نوع وکالت فرد، شخصی را به عنوان وکیل برای تمام امور بر می گزیند که شامل وکالت در امور اداری و مالی می شود. به عنوان مثال می توان به خرید، فروش و یا پرداخت هزینه خانواده اشاره کرد که در این قشم وکیل نیاز به اجازه ی موکل خود ندارد.
وکالت مقید
در این نوع وکالت، موضوع مشخص بوده و وکیل موظف است در همان مورد از پیش تعیین شده عمل کند. مانند خرید خانه، فروش ماشین و ... .
نکته: بسته به اینکه نوع وکالت مطلق یا مقید باشد، دایره ی تعهدات وکیل متفاوت است. در وکالت مطلق وکیل تام الاختیار بوده و می تواند از طرف موکل به انجام تمامی امور محوله بپردازد. اما در وکالت مقید مورد وکالت کاملا مشخص بوده و حیطه ی وظایف وکیل محدودتر خواهد بود.
تعهدات وکیل در برابر موکل
از مهم ترین تعهداتی که وکیل در دوران عقد وکالت ملزم به رعایت آنها است را می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تعهد به انجام موضوع وکالت: وقتی بحث از تعهدات وکیل نسبت به موکل می شود، انجام موضوع وکالت به عنوان اصلی ترین و البته نخستین تعهد وکیل مطرح می شود و وکیل موظف است در تمام طول دوران وکالت خود به تعهدات قانونی متقابلی که در برابر موکل دارد، پایبند باشد. همچنین در حدود قانون ملزم به رعایت و انجام تمامی مراحل می باشد.
حفظ اسرار زندگی موکل: حفظ اسرار موکل یکی از اصول حرفه ای در این شغل بوده و وکیل باید محرم اسرار موکل خود باشد. زیرا به دلیل وکالتی که از طرف موکل بر عهده دارد، از اسرار آن مطلع می شود. پس وکیل بایستی اسرار مربوط به حیثیت و شرافت و اعتبار موکل را به خوبی حفظ نماید. ناگفته نماند که قانون تعقیب و مجازات کیفری، مدنی و انتظامی را برای وکلایی که اقدام به افشای اسرار موکل خود کرده اند، در نظر گرفته است. این اسرار می تواند موضوع وکالت یا اسرار مربوط به حیثیت و آبروی موکل نیز باشد.
رعایت مصلحت موکل: وکیل موظف است در دوران وکالت خود نسبت به مصلحت موکلش توجه کافی داشته و خلاف آن کاری انجام ندهد. ناگفته نماند که مطابق ماده 41 قانون وکالت، اگر وکیلی به موکل خود خیانت کند و حقی از موکل ضایع شود که این امر اثبات گردد، وکیل از شغل وکالت محروم ابدی شده و در صورت درخواست موکل بایستی خسارت پرداخت نماید.
بازگرداندن اموال ، اسناد و حساب مربوط به موکل: در دوران وکالت پرونده ای، ممکن است پاره ای اسناد، اموال و یا وجوه متعلق به موکل در دست وکیل به صورت امانت قرار گیرد، که وکیل موظف است بعد از پایان دوره وکالت و یا حتی انحلال وکالت تمامی موارد نام برده را به موکل بازگرداند. به یاد داشته باشید که اگر وکیلی خلاف این گفته عمل کند، جرم خیانت در امانت محرز بوده و قابل پیگیری کیفری از سوی موکل خواهد بود.
وکیل در توکیل: در مورد این مساله بایستی گفت که وکیل به هیچ عنوان اجازه ندارد بدون اجازه موکل به فرد دیگری وکالت دهد، مگر اینکه در متن وکاتنامه وی وکیل در توکیل قید شده باشد. همچنین ناگفته نماند که وکیل تحت هیچ شرایطی نمی تواند از سیطره ی اختیاراتش فراتر رفته و خلاف نظر موکل اقدام به مبادرت در انجام امری نماید.