شرع مقدس اسلام در زمینه حفظ و حراست جامعه از حیث قتل و ضرب و جرح، قانونی را به نام دیه تعیین کرده است. زیرا هیچکس حق ضرر رساندن مالی، بدنی و … به فرد دیگری ندارد. پس اگر ضرری رساند، مسئول جبران آن خواهد بود. همچنین دیه یکى از مهمترین احکام و موضوع هاى بحث برانگیز در فقه و حقوق اسلامى است که از جنبه هاى گوناگون، مورد توجه صاحب نظران و حقوقدانان اسلامى قرار گرفته است. از این رو عباس شفیعی وکیل پایه یک دادگستری در این مقاله با عنوان دیه در قانون به موضوعات مرتبط با این بحث پرداخته است. زیرا در صورتی که شخصی جرم غیر عمدی علیه جان، اعضای بدن و منافع اعضای بدن دیگری و جرم عمدی بدون مجازات قصاص انجام دهد باید دیه بپردازد. پس در ادامه برای کسب اطلاعات بیشتر نیز همراهمان باشید.
دیه یکی از انواع مجازات های پیش بینی شده در قانون است که به سبب کشتهشدن، قطع عضو و یا وارد کردن جراحت جسمی، به یک فرد یا ورثه او تعلق میگیرد. پس بر اساس ماده ۱۵ قانون مجازات اسلامی، دیه مالی است که از طرف قانونگذار (شارع) برای جنایت تعیین می شود.
نکته: دیه در جرایم غیرعمدی مجازات اصلی به حساب میآید. اما در جرایم عمدی مجازات اصلی معمولاً قصاص بوده و اگر در مواردی قصاص به دلایل مختلف غیرقابل اجرا باش و یا اینکه خود فرد قربانی و یا اولیای دم او از قصاص گذشت کنند، تبدیل به دیه میشود و در آن حالت دیه قابل پرداخت خواهد بود.
ارش یعنی خسارت وارد شده به اعضای بدن که میزان و مقدار آن در قانون شرع تعیین نشده و تعیین آن ملاک و معیار هایی را دارا است که بر حسب این معیار های تعیین می شود. از جمله نوع و کیفیت آسیب وارده بر فرد با در نظر گرفتن دیه و نظر کارشناس.
رفتاری که موجب آسیب به طرف مقابل شده است نیز در سه حال اتفاق میافتد: