چنانچه فرد بدهکاری در تقبل دین خود برنیاید، طلبکار حق دارد از دایره اجرا تقاضا نماید که اموال مدیون ( بدهکار ) را توقیف و سپس به فروش برساند. تا طلب خود را از بهای اموال بازستانی نماید. از این رو برای درک بهتر اینکه بدانید مستثنیات دین چیست در ادامه با عباس شفیعی بهترین وکیل در مشهد همراه شوید. زیرا در مورد توقیف اموال فرد بدهکار، قانونگذار، استثنایی را در جهت حمایت از حقوق اولیه بدهکاران پیش بینی کرده که آن مستثنیات دین می باشد.
زمانی که مطابق حکم دادگاه فردی محکوم به پرداخت وجه یا مالی به فرد دیگری می شود، بایستی آن را بپردازد. اما در صورتی که از پرداخت بدهی خود خودداری کند، فرد طلبکار حق خواهد داشت تا از اموال شخصی او اقدام به وصول طلب خود نماید.
نکته: در اینجا بایستی بدانید که تنها اموالی از بدهکار را می توان بابت طلب وصول کرد که جزء اموال ضروری و مستثنیات دین نباشند.
در کنار قاعده اصلی حق طلب فرد طلبکار بر توقیف و فروش اموال فرد بدهکار برای بازستانی مطالبات خود، قانون گذار توقیف و فروش برخی از اموال مدیون را در شرایط خاص ممنوع اعلام نموده است.
بالنتیجه دین اموالی است که قانون گذار آن ها را وسیله امرار معاش فرد بدهکار دانسته و نمی توان آنها را توقیف کرد. از این رو اصطلاحا این اموال را مستثنیات دین می نامند و مرجع تشخیص این امر که آیا مالی در شمار مستثنیات دین است یا خیر، دادگاه اجرا کننده حکم نیز می باشد.
مستثنیات دین به دلیل جلوگیری از ایجاد تنگنا و سختی در زندگی مدیون و افراد تحت کفالت وی در نظر گرفته شده است. طوری که اجرای حکم صادره منجر به تهیدستی شخص نشده و امکان زندگی و فعالیت با حداقل امکانات برای او فراهم باشد.مطابق قانون اجرای احکام مدنی و قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مستثنیات دین موارد زیر را شامل می‌شود:
