در این مقاله مواردی که مانع ارث می شوند را بررسی کرده و تفاوت آن را با حجب و محرومیت از ارث بیان می کنیم. پس از این رو در ادامه این مطلب تحت عنوان موانع ارث کدامند با عباس شفیعی بهترین وکیل خانواده در مشهد همراه شوید.
همانطور که اطلاع دارید اطرافیان فرد متوفی به ترتیب طبقات و درجه وارث متوفی از وی ارث می برند. اما در برخی مواقع عواملی ایجاد می شود که ورثه نمی توانند از متوفی ارث ببرند. به نوعی حق ورثه ساقط می شود. این عوامل در نظام حقوقی ایران با عنوان موانع ارث شناخته می شوند.
موانع ارث به دو دسته تقسیم می شوند
موانعی که در قانون مدنی به طور مطلق مانع ارث بردن دیگری می شوند شامل موارد زیر می باشد:
قتل: مطابق ماده ۸۸۰ قانون مدنی فردی که مورث خو را به طور عمدی بکشداز ارث و محروم خواهد بود، چه این اقدام به صورت مباشره ای باشد و چه تسبیب، چه فردی باشد و چه به صورت اشتراکی. البته در صورتی که قتل به حمک قانون یا برای دفاع مشروع از خود بودهباشد مانع ارث نبوده و ورثه همچنان سهم الارث خود را خواهد برد.
کفر: مطابق با ماده 881 مکرر قانون مدنی اگر فرد مسلمانی فوت شود وراث کافر از او ارث نمی برند، حتی اگر تمام ورثه اش کافر باشند. ( گویی وارثی ندارد. ) پس کفر یکی از موانع ارث است که باعث عدم ارث بردن مورث می شود. اما اگر فرد کافری فوت شود و تنها یک ورثه داشته باشد که مسلمان است تمام اموال او به ورثه مسلمان می رسد.
لعان: منظور از لعان این است که مرد دارای همسر دائمی و فرزند باشد و بگوید فرزند، متعلق به او نبوده و به همسرش تهمت زنا بزند، دیگر زن و شوهر از یکدیگر ارث نبرده و فرزند هم دیگر از پدر خود ارث نمی برد. زیرا انتساب او به پدرش مورد شک می باشد. همچنین پدر هم دیگر از فرزند خود ارث نمی برد. البته ناگفته نماند که این فرزند از خویشاوندان مادری خود ارث برده و خویشاوندان مادری او نیز از او ارث می برند.
تولد از زنا: مطابق ماده ۸۸۴ قانون مدنی طفلی که از زنا متولد شده از پدر، مادر و اقوام آنان ارث نمی برد.
جنین: مطابق ماده 878 قانون مدنی یکی دیگر از موانع ارث شرایط جنین است. اگر در زمان فوت موتوفی جنینی وجود داشته باشد که به دنیا آمدن آن موثر در تقسیم ارث باشد، تقسیم ارث به عمل نمی آید تا وضعیت جنین نیز مشخص شود.
غایب مفقودالاثر: اگر بین ورثه فردی غایب مفقودالاثر باشد، مطابق ماده 879 قانون مدنی سهم او کنار گذاشته می شود تا وضعیت او روشن شود.
