هوش مصنوعی به عنوان یکی از پنج علم برتر در سطح جهانی شناخته میشود. هوش مصنوعی سعی دارد با طراحی الگوریتمها و مدلهای مختلف یادگیری به منظور پیشبینی( prediction ) ، تصمیم گیری( decision making ) پدیدههای مختلف به علوم و صنایع مختلفی موجبات رشد آنها را فراهم آورد.
متدهای مختلف هوش مصنوعی امروزه تقریباً در تمامی صنایع مورد استفاده قرار گرفته است. صنعت کشاورزی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
پیشبینی آب و هوا
هوش مصنوعی امروزه قادر است با پیشبینی وضعیت آب و هوایی در تصمیمگیریهای مختلف کشاورزان را راهنمایی کند. سیستمهای پیشبین( prediction systems ) وضعیتهای مختلف آبوهوایی را با استفاده از پردازش دادههای هواشناسی، پردازش تصاویر ماهوارهای و... پیشبینیهای لازم را حتی برای چند روز آینده انجام داده و کشاورزان را به منظور بکارگیری روشهای پیشگیرانه مثلاً از سرمازدگی محصولات و یا آفتزدگی مزرعه مطلع کند.
مدیریت هوشمند مزرعه
مزارع هوشمند( smart farms )، مزارعی بر پایه اینترنت اشیا هستند. اینترنت اشیا در این مزارع نقش کلیدی را ایفا میکند. در این نوع از مزارع تقریباً تمامی کارها توسط اتوماسیون اینترنت اشیا قابل انجام هستند و تنها به وسیله تلفن همراه خود خواهید توانست به صورت مداوم مزرعه را پایش کنید.
میزان رطوبت خاک را به وسیله اینترنت اشیا در حد مطلوبی نگه دارید و با متدهای آبیاری هوشمند در مصرف آب صرفهجویی کنید و به طور همزمان بهرهوری مزرعه را بیشینه کنید.
رباتیک، عامل پیشرفت ماشینآلات کشاورزی در آینده
رباتها امروزه در تمامی صنایع به طور وسیع مورد استفاده قرار میگیرند. امروزه رباتهای کشاورز بسیار پیشرفت کردهاند. این رباتها در تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت محصولات استفاده میشوند. از رباتها به منظور دفع هوشمندانه آفات، از بین بردن علفهای هرز، برداشت محصولات گلخانهای و بسیاری از کاربردهای دیگر استفاده میشوند. اتوماسیون صنعتی نیز در این بین بسیار به پیشرفت و توسعه رباتیک در زمینه کشاورزی کمک کرده است.
تصاویر ماهوارهای
ماهوارهها به صورت مداوم در مدارهای مختلفی در اطراف کره خاکی در حال چرخش هستند و به طور مداوم سطح زمین را پایش و مورد مطالعه قرار میدهند. ماهوارهها به منظور پیشبینی وضعیت آبوهوایی، پیشبینی آفات، بلایای طبیعی و حتی روند رشد گیاهان بکار گرفته میشوند و از این بابت برای صنایعی همچون کشاورزی بسیار سودمند هستند.
با پردازش تصاویر ماهوارهای با استفاده از مدلهای هوش مصنوعی میتوان پیشبینیهای لازم را در جهت تصمیمگیری بهتر داشت و این از لحاظ بکارگیری روشهای پیشگیرانه در سرمازدگی، آفات و بسیاری از بلایای دیگر که ممکن است گیاه را در طول دوران رشد تحدید کنند، بسیار حائز اهمیت است.
چرا هوش مصنوعی؟
هدف از بکارگیری هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی افزایش میزان تولید با استفاده از پایش هوشمندانه مزرعه است. امروزه به علت تغییرات اقلیمی در سطح جهان با نوسانات جوی زیادی روبرو هستیم. کاهش نزولات جوی، افزایش آفات، آبیاری نامناسب، داشت ناصحیح محصول و بسیاری از دیگر عوامل باعث شدهاند که بازده زمینهای زراعی و مزارع تا حدود زیادی کاهش پیدا کند.
هوش مصنوعی امروزه قادر است پیشبینیهای دقیقی را با بررسی دادهها انجام دهد و بسیاری از صنایع به صورت گسترده از آن بهره میبرند.
صنعت کشاورزی دارای هدف والای ایجاد امنیت غذایی در ابعاد جهانی است. با افزایش جمعیت در طی سالهای اخیر این صنعت به تحولی بنیادی در جهت افزایش تولید احتیاج دارد که به لطف علومی همچون اصلاح ژنتیکی و... تا حدود زیادی نسبت به این موضوع رسیدگی شده است. قدم دیگری که این صنعت میباید به سمت شکوفایی بردارد استفاده از هوش مصنوعی در ابعاد گسترده است.
تا اینجا برخی از کاربردهای هوش مصنوعی در زمینه کشاورزی هوشمند را بررسی کردیم که از حیث افزایش تولید محصولات و بازدهی مزرعه مورد بررسی قرار گرفتند. نکته حائز اهمیت دیگری که وجود دارد توجه به دیگر عوامل افزایش تولید است که لازم است از دید علم اقتصاد آنرا مورد بررسی قرار دهیم.
یکی از مهمترین عواملی که از دید علم اقتصاد کشاورزی باعث افت تولیدات کشاورزی شده است، کاهش نیروی کار است. در گذشتههای دور بسیاری از افراد در روستاها ساکن بودند و از طریق کشاورزی منابع مورد نیاز خانوارها تامین میشد.
بازار، یکی از عوامل کاهش تولید
امروزه با مهاجرت جمعیت جوان و نیروی کار به شهرها، تولید به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. از جمله این عوامل، کاهش قیمت محصولات کشاورزی است که بسیاری از افراد را نسبت به امر کشاورزی بیرقبت کرده است. از جمله دیگر این عوامل عدم بازار فروش مناسب برای محصولات است.
خلاءی که مابین تولید و بازار فروش در طی سالهای گذشته پدید آمده بود به لطف شبکههای اجتماعی گوناگون تا حدود زیادی کاهش پیدا کرده است و بسیاری از افراد از طریق شبکههای اجتماعی محصولات خود را به روشهای مختلفی فراوری و به فروش میرسانند.
هوش مصنوعی در این بین نقش پررنگی را ایفا کرده است. استفاده از سیستمهای پیشنهاد دهنده که به لطف هوش مصنوعی در اپلیکیشنهای مختلف بکار گرفته شده اند، بازاریابی محصولات به راحتی از طریق شبکههای مختلف امکانپذیر است.
توجه با اهمیت بازار ممکن است به صورت مستقیم جزء اهداف هوش مصنوعی نباشد اما به صورت غیرمستقیم از این اهداف جدا نیست. کشاورزان به منظور تشویق در تولید نیاز دارند که بازار فروش مناسبی در اختیار داشته باشند. بدین جهت نیاز است به نقش بازار در کشاورزی هوشمند نگاه دقیقتری داشت.