هر آنچه برای خرید پیستوله رنگ بادی باید بدانید!

اگر می خواهید شروع به کار رنگ کاری کنید ولی نمی دانید از چه نوع پیستوله رنگ بادی استفاده کنید، یا اگر شروع به رنگ کاری کرده ایید ولی از نتیجه نهایی رضایت ندارید و رنگ کار شما به شکل مطلوبی در نیامده است، اگر تنوع ویژگی ها و مشخصات، مدل ها و قیمت های مختلف پیستوله رنگ شما را برای خرید پیستوله دچار سردرگمی کرده در این مطلب به تمام آنها پاسخ خواهیم داد. همراه من باشید تا هر آنچه که برای انتخاب، استفاده و خرید پیستوله رنگ بادی نیاز دارید را باهم بررسی کنیم.

پیستوله بادی و پیستوله رنگ پاش بادی چیست؟!

اکثر محصولات صنعتی، هنری یا صنایع دستی را که در نظر بگیرید، در پایان نیاز به رنگ آمیزی و پوشش نهایی سطح دارند که به طور کلی به آن رنگ محصول میگوییم. حالا فرقی ندارد این رنگ یک پوشش ساده کیلر باشد یا رنگ دو جزئی پلی اورتان یا اپوکسی، در نهایت پوشش محصول، رنگ آن را تعیین میکند.

صحبت از پوشش شد، پس در همین ابتدا باید بگم که پیستوله رنگ فقط برای رنگ آمیزی نیست و در بسیاری موارد مدلهایی از پیستوله وجود دارد که برای انواع پوشش ها و یا اسپری و پاشش مواد به کار برده میشود.

پس دو کلمه پیستوله بادی و پیستوله رنگ پاش بادی با هم متفاوت میشوند. پیستوله بادی دسته بندی کلی انواع پیستوله های پاشش مواد و پیستوله های پاشش رنگ را شامل می شود. اگر بخواهیم برای روشن تر شدن موضوع مثالی از پیستوله پاشش مواد را نام ببریم می توانیم به پیستوله گازوئیل پاش و یا پیستوله موم پاش و انواع پیستوله های پاشش چسب و مواد دیگر را نام ببریم.

در این مطلب قصد داریم در مورد انواع پیستوله رنگ پاش بادی صحبت کنیم و مدل ها و ویژگی های انواع مختلف آن را بررسی کنیم. در ادامه اگر امکان ادامه مطلب وجود داشت به بررسی پیستوله های پاشش مواد هم خواهیم پرداخت.

پیستوله بادی چیست؟

آنچه که ما امروز به نام پیستوله رنگ می شناسیم از زبان فرانسه به فارسی وارد شده است. در زمانی که ایران وابستگی (داد و ستد) فرهنگی و صنعتی زیادی با فرانسه داشته است اصطلاحات صنعتی زیادی از زبان فرانسه به فارسی وارد شده است که پیستوله رنگ هم یکی از آنهاست.

نام پیستوله از شکل بدنه این ابزار گرفته شده است که در واقع شبیه به تپانچه یا کلت کمری است و در زبان فرانسه به آن Pistolet à peinture گفته می شود که معادل کلمه Paint gun است یا امروزه در زبان انگلیسی به آن Air spray gun گفته می شود. اگر دقت کنید در انگلیسی نیز کلمه گان Gun به همان تپانچه یا شکل ظاهری این ابزار اشاره دارد.

پیستوله رنگ به دو نوع برقی و بادی تقسیم بندی می شود که نوع برقی آن مناسب رنگ کاری های حرفه ایی و پوشش های با کیفت بالا نیست و فقط برای رنگ کاری دیوار های خارجی و داخلی منازل و یا رنگ آمیزی درب و پنجره های فلزی و موارد این چنینی است. در حالی که از پیستوله های بادی برای رنگ کاری های حرفه ایی در حد نقاشی ماشین و رنگ کاری چوب و مبلمان استفاده می شود.

در این مطلب قصد داریم در مورد انواع پیستوله رنگ بادی صحبت کنیم و در مقاله ایی جدا به توضیح انواع پیستوله رنگ برقی هم خواهیم پرداخت.

نیروی راه انداز یا منبع تغذیه در پیستوله های برقی، نیروی الکتریسته است که توسط موتور الکتریکی تبدیل به کار شده و توان لازم برای اسپری کردن یا پاشش رنگ را تولید می کند. در حالی که نیروی لازم برای اسپری رنگ در پیستوله های بادی توسط کمپرسور باد تولید می شود.

کمپرسور باد به وسیله موتور الکتریکی و سیستم تولید هوای فشرده که معمولا سیلندر و پیستون است (البته سیستم های تولید هوای فشرده دیگری هم در کمپرسور های باد استفاده می شود که در اینجا مورد بحث ما نیست) هوای محیط اطراف را در مخزن خود به صورت فشرده ذخیره می کند که فشار آن به مراتب بیشتر از فشار هوای محیط است و این هوای فشرده یا اصطلاحا باد توان لازم برای پاشش رنگ به صورت پودری و اسپری را فراهم می کند.

بد نیست بدانید همین هوای فشرده که توسط کمپرسور باد تولید می شود در تمام ابزارهای بادی و پنوماتیک نیز قابل استفاده استفاده است و صرفا با تنظیم میزان فشار باد، می توان برای کار انواع ابزار بادی مانند بکس بادی یا چکش بادی یا فرز انگشتی بادی از آن استفاده نمود.

اجزا و قسمت های مختلف یک پیستوله رنگ بادی

بدنه پیستوله

بدنه پیستوله های کاسه رو و کاسه زیر و یا پیستوله های سایه های پاش به طور معمول از آلیاژ های فلزی سبک مانند آلیاژ های آلومینیوم، آلیاژهای منیزیوم و یا در موارد حدودی برای برخی از مدل ها از آلیاژ های فولادی استفاده می شود. یکی از مهمترین قسمت های هر نوع پیستوله بادی، بدنه آن است که دلیل آن نیز قرارگیری راهگاه های ورود و خروج باد و البته قرارگیری راهگاه های خروج رنگ است. کیفیت، سایز و نحوه قرارگیری این راهگاه های در کیفیت پاشش و خروج باد از نازل پیستوله می تواند تاثیر گذار باشد.

لازم به ذکر است که عکس بالا یک نمونه رایج از انواع پیستوله کاسه رو است و همانطور که مشاهده می کنید محل قرارگیری کاسه یا مخزن پیستوله در بالای بدنه قرار گرفته است. در مدلهای مختلف موقعیت کاسه ممکن است در زیر یا در کنار پیستوله باشد و در مدل های پرشر یا همان پیستوله بدون مخزن، مخزن وجود ندارد.

پیچ های تنظیم نیز در این مدل که باز هم رایج ترین نوع از نظر ترکیب پیچ های تنظیم است، در این جا قرار گرفته و در مدلهای مختلف می تواند محل پیچ های تنظیم در جای دیگری از بدنه باشد. حتی در پیستوله های دو تنظیم نیز پیچ زیر دسته که میزان باد ورودی را تنظیم می کند وجود ندارد و تنظیم میزان باد ورودی باید از طریق کمپرسور باد انجام شود. در ادامه به تمام این موارد خواهیم پرداخت و عملکرد آنها را به همراه عکس خواهیم دید.

اما مهمترین دلیلی که بدنه پیستوله می تواند از مهمترین قسمت های این ابزار باشد، ارگونومی بدنه پیستوله بادی است که مستقیماً به موقعیت قرارگیری پیستوله در دست کاربر مربوط می شود. معمولا پیستوله های گران قیمت و با کیفیت خیلی راحت تر و با ارگونومی بیشتری در دست کاربر قرار می گیرند و در استفاده های طولانی مدت دست کاربر یا نقاش را خسته نمی کند.

در ادامه بیشتر در مورد اجزاء مختلف پیستوله صحبت خواهم کرد ولی در همین اندازه بدانید که بدنه پیستوله می تواند بسیار مهم تر از آنچه که به نظر می رسد باشد.

انواع پیستوله رنگ با موقعیت های مختلف مخزن (کاسه)

پیستوله کاسه زیر

پیستوله کاسه رو

پیستوله کاسه بغل

پیتسوله سایه پاش

پیستوله بدون مخزن (پیستوله پرشر)

پیستوله اتوماتیک

شاید موضوع مخزن آنقدر مهم به نظر نرسد چون به هر حال تفاوت سایز یا بهتر بگوییم حجم مخزن پیستوله در اغلب موارد نوع پیستوله را مشخص می کند. به عنوان مثال پیستوله های کاسه رو به ندرت مخزنی بیشتر از 600 میلی لیتر دارند و یا کاسه ها یا مخزن های 250 میلی لیتری مشخصا برای استفاده در پیستوله سایه پاش بکار برده میشود.

پیستوله کاسه زیر

پیستوله کاسه زیر به دلیل کاربرد و نوع کاربری آن، که در ادامه در مورد آن صحبت خواهیم کرد بزرگ ترین حجم مخزن را در بین تمام انواع پیستوله ها دارد. حجم معمول برای پیستوله های کاسه زیر، یک لیتر یا 1000 میلی لیتر است و البته می توان مخزن های بزرگ تر و کوچک تر را برای پیستوله انتخاب و استفاده نمود اما به طور معمول پیستوله های کاسه زیر مخزن یک لیتری دارند.

از پیستوله های کاسه زیر معمولا در مواردی استفاده می شود که سطح رنگ کاری در بالا یا سطح بالاتر از دست نقاش قرار دارد و اگر از پیستوله های کاسه رو استفاده شود امکان ریختن رنگ به بیرون از مخزن وجود دارد. در این موارد اغلب از پیستوله مخزن زیر یا همان کاسه زیر استفاده میشود.

مثلا در نظر بگیرید یک نقاش ساختمان برای رنگ کاری سقف نیاز دارد تا پیستوله را به صورت سربالا در دست بگیرد و رنگ را اسپری کند، در این حالت اگر از پیستوله کاسه رو استفاده کند قطعا رنگ داخل کاسه به بیرون خواهد ریخت و حتی اگر هم بیرون نریزد به احتمال زیاد پاشش درستی نخواهد داشت. به همین دلیل در این موارد از پیستوله های کاسه زیر استفاده می کنند و چون مخزن کاسه زیر تقریبا آببند می شود نگرانی از بیرون ریختن رنگ وجود ندارد در حالی که اصولا موقعیت قرارگیری مخزن به شکلی است که کمترین احتمال برای بیرون ریختن رنگ وجود دارد.

به همین دلیل که مخزن در پیستوله های کاسه زیر محفوظ تر و امکان بیرون ریختن رنگ بسیار کمتر است، می تواند حجم بیشتری از رنگ را در درون خود جای دهد. به این ترتیب به طور معمول مخزن پیستوله کاسه زیر بزرگ تر است و در مواردی که سطح رنگ کاری زیاد است نقاشان ترجیح می دهند از پیستوله کاسه زیر استفاده کنند تا دفعات کمتری نیاز به پر کردن مخزن پیستوله داشته باشند و در یک بار پر کردن مخزن حدود 40 درصد میزان رنگ بیشتری را استفاده کنند.

لازم به ذکر است برای رفع همین مشکل پر کردن زود به زود مخزن پیستوله، پیستوله بدون مخزن ساخته شده است که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

به غیر از این مواردی که گفته شد از نظر نوع پاشش، کیفیت رنگ نهایی و دیگر ویژگی ها هر دو نوع پیستوله کاسه رو و کاسه زیر یکسان هستند و در کیفیت رنگ، هیچ کدام به دیگری برتری خاصی ندارند. یعنی یک نقاش ماشین می تواند برای رسیدن به بهترین نتیجه و پوشش رنگ بسیار با کیفیت از هر دو نوع پیستوله استفاده کند.

البته تنها تفاوت در این دو نوع پیستوله قیمت آنها است! معمولا قیمت پیستوله رنگ کاسه زیر به دلیل تعداد قطعات بیشتر و لزوم استفاده از کاسه های آلومینیومی بالاتر از مدلهای کاسه رو است. ولی این موضوع را ملاک انتخاب یا خرید پیستوله بادی قرار ندهید و صبر کنید تا در ادامه دیگر مشخصات آن را نیز باهم بررسی کنیم و بعد بتوانید یک پیستوله مناسب با کار خود را خریداری نمایید.

نحوه کارکرد پیستوله کاسه زیر کمی متفاوت از انواع کاسه رو است و به دلیل قرارگیری مخزن در زیر بدنه امکان انتقال رنگ توسط جاذبه زمین وجود ندارد، به همین دلیل از فشار باد داخل پیستوله برای بالا کشیدن رنگ استفاده میشود. این مکانیزم در زبان انگلیسی Siphon Type Air Spray Gun گفته می شود که کلمه سیفون یا Siphon به مکانیزم تغذیه رنگ در این نوع پیستوله ها اشاره می کند.

اگر به عکس های بالا توجه کنید یک شلنگ نازک از بدنه به داخل مخزن هدایت شده که این شلنگ مقداری از هوای فشرده و باد را به داخل مخزن هدایت می کند و باعث بالا رفتن فشار هوا در داخل مخزن می شود. فشار بالا در داخل مخزن برای هم فشار شدن با فشار هوای محیط، رنگ را از طریق یک نی یا لوله نازک به بالا ارسال می کند و به همین ترتیب رنگ به داخل راهگاه رنگ و پس از آن به طرف نازل حرکت کرده و اسپری می شود.

همین مکانیزم را در اسپری های رنگ یکبار مصرف شاهد هستیم که داخل ظرف اسپری با گاز پر شده و فشار داخلی آن افزایش پیدا کرده است و به محض فشار دادن نازل اسپری رنگ به بیرون اسپری می شود.

پیستوله کاسه رو

پیستوله کاسه رو به عنوان پر طرفدارترین، پرمصرف ترین و شناخته شده ترین نوع پیستوله رنگ مطرح است که در اکثر موارد مورد استفاده قرار می گیرد. پیستوله کاسه رو به طور معمول دارای مخزن های 600 میلی لیتری هستند و البته با توجه به ظرافت رنگ کاری و حجم رنگ کاری می توان حجم مخزن کمتری را نیز روی آنها استفاده نمود ولی مخزن های بزرگ تر را به دلیل موقعیت قرار گیری مخزن نمی توان توصیه کرد.

در پیستوله کاسه رو مشکل تغذیه رنگ شبیه چیزی که در پیستوله کاسه زیر وجود دارد مطرح نیست و رنگ توسط جاذبه زمین به طرف نازل حرکت می کند. همین دلیل باعث شده در انگلیسی به این نوع پیستوله ها Gravity Type Air Spray Gun که کلمه Gravity اشاره به نوع فید یا تغذیه رنگ پیستوله دارد.

رنگ از داخل مخزن یا همان کاسه به کمک جاذبه به سمت راه گاه های تغذیه رنگ به سمت نازل حرکت می کند و در واقع نسبت به پیستوله های کاسه زیر مکانیزم ساده تری دارد. به دلیل سادگی بیشتر و البته کارایی بالا این نوع پیستوله پرمصرف ترین نوع پیستوله است که از نقاشان مبتدی که برای رنگ کاری ساده ترین محصولات از پیستوله استفاده می کنند تا حرفه ایی ترین نقاشان خودرو که برای نقاشی ماشین از پیستوله استفاده می کنند به سراغ این نوع پیستوله می روند و در واقع انتخاب درستی هم هست.

پیستوله کاسه بغل

یکی از مدل های پیستوله های کاسه رو، پیستوله کاسه بغل است که در دسته پیستوله های کاسه رو قرار می گیرد با این تفاوت که مخزن این پیستوله ها مانند کاسه رو های معمولی دقیقا در مرکز محور پیستوله قرار ندارد و با کمی فاصله از بدنه قرار می گیرد. نحوه کار این مدل نیز کاملا شبیه به مکانیزم کاری کاسه رو است و از جاذبه زمین برای تغذیه رنگ استفاده می کند، اما برای دید بهتر نقاش و رنگ کار با یک زاویه و فاصله نسبت به بدنه و محور طولی پیستوله قرار گرفته است.

همانطور که گفته شد یکی از مهمترین امتیازات این نوع پیستوله دید بهتر به محل رنگ کاری است که کاسه جلوی دید نقاش را نمی گیرد. یکی دیگر از دلایل طراحی این نوع پیستوله رفع بزرگترین ایراد پیستوله های کاسه رو معمولی بوده است؛ که آن هم ریختن رنگ از داخل مخزن به هنگام کج کردن و گرفتن با زاویه پیستوله است که در پیستوله های کاسه زیر این مشکل برطرف شده بود اما اگر حتما نیاز به پیستوله رنگ کاسه رو دارید و اصرار دارید که از این نوع پیستوله استفاده کنید (البته به دلیل ویژگی های خوب و کاربردی آن) می توانید پیستوله کاسه بغل را نیز انتخاب کنید و در زمان کج کردن پیستوله نگران بیرون ریختن رنگ نباشید که چرایی آن را در ادامه توضیح خواهم داد.

دلیل اینکه پیستوله کاسه بغل نیز می تواند انتخاب خوبی باشد این است که به دلیل فاصله کاسه نسبت به بدنه پیستوله، مخزن با یک اتصال به بدنه نصب می شود و همین اتصال این امکان را بوجود میاورد که کاسه بتواند در زوایای دلخواه نسبت به بدنه قرار بگیرد البته این قابلیت در حدی نیست که شما بتوانید دائماً در حین رنگ کاری زاویه کاسه را تغییر دهید، چون ممکن است این اتصال شل شده و باعث نشتی رنگ شود، اما به هر صورت تا جایی که نیاز به تغییر زاویه دارید این نوع پیستوله این کار را برای شما میکند و براحتی امکان تغییر زاویه کاسه را دارید.

حتی این تغییر زاویه این امکان را بوجود میاورد که برای زمین گذاشتن پیستوله دچار مشکل نشوید و براحتی بدون اینکه رنگ از داخل مخزن بیرون بریزد بتوانید پیستوله را زمین بگذارید که این در پیستوله های کاسه رو معمولی امکان پذیر نیست.

پیستوله های کاسه رو و کاسه بغل هردو از یک مکانیزم کاری استفاده می کنند که به کمک جاذبه زمین رنگ به راهگاه های داخلی پیستوله وارد و به کمک فشار باد به سمت نازل حرکت می کند. در زیر با جزئیات و مسیرهای عبور باد و رنگ آشنا می شوید.

پیستوله سایه پاش

پیستوله های سایه پاش هم می توانند مخزن های مختلفی داشته باشند ولی به طور عمده مخزن سایه پاش ها 125 ، 250 و 350 میلی لیتری هستند

و مابقی انواع پیستوله ها مانند پیستوله بدون مخزن، پیستوله دو جزئی و پیستوله های اتوماتیک هم مخزن متصل به بدنه ندارند و از مخزن رنگ جدا با حجم های زیاد و فشار بالا استفاده می کنند و از طریق شلنگ تغذیه می شوند.

اگر اسم برخی از این مدلهای گفته شده ناآشنا هستند، نگران نباشید به طور مفصل در مورد تک تک آنها به طور مفصل صحبت خواهیم نمود.

پیچ های تنظیم

اگر بخواهیم یکی از مهمترین ویژگی های یک پیستوله بادی را نام ببریم باید به پیچ های تنظیم آن اشاره کنیم. به طور کلی پیستوله بادی ها به دو دسته پیستوله بادی سه تنظیم و پیستوله بادی دو تنظیم تقسیم می شوند. پیستوله دو تنظیم دارای دو پیچ تنظیم، یکی برای حجم رنگی که به داخل نازل هدایت می شود و یکی هم برای تنظیم عرض پاشش یا همان شعاع پاشش است. اما در پیستوله های سه تنظیم سه پیچ برای تنظیم نوع پاشش رنگ وجود دارد که یکی برای تنظیم شعاع پاشش، یک پیچ برای تنظیم میزان حجم رنگی که به داخل نازل وارد می شود و یکی هم برای تنظیم میزان فشار بادی است که به داخل راهگاه باد پیستوله وارد می شود وجود دارد.

به پیستوله رنگ بالا نگاه کنید...

اگر پیستوله بالا را با نمونه پایین مقایسه کنید خواهید دید یکی از پیچ هایی که در پیستوله پایینی وجود دارد در این مدل نیست. این یک پیستوله دو تنظیم است که فقط دو حالت تنظیم میزان رنگ خروجی و تنظیم شعاع پاشش یا همان عرض پاشش را دارد و دیگر خبری از تنظیم میزان ورودی باد نیست. به این نوع پیستوله بادی ها پیستوله رنگ بادی دو تنظیم گفته می شود.

حالا به این پیستوله نگاه کنید...

همانطور که مشاهده می کنید یک پیج در زیر دسته کنار ورودی باد قرار گرفته که در عکس های بالا که اجزاء پیستوله را معرفی کردیم هم وجود داشت، این پیچ میزان باد یا هوای فشرده ورودی به پیستوله را کنترل و تنظیم می کند.

پیستوله های سه تنظیم پیستوله های حرفه ای تری هستند و تقریبا تمام رنگ کارها یا نقاشان حرفه ایی از پیستوله های سه تنظیم استفاده می کنند تا بتوانند براحتی میزان فشار باد ورودی به پیستوله را تنظیم نمایند.

البته قیمت پیستوله بادی سه تنظیم گران تر از پیستوله های دو تنظیم است اما با این حال قیمت پیستوله بادی به موارد دیگری نیز بستگی دارد که در مورد آنها صحبت خواهیم کرد. با این حال پیستوله حرفه ای یعنی پیستوله ایی که دارای سه پیچ تنظیم است که نقاشان حرفه ایی از آن استفاده می کنند.

اگر پیستوله دو تنظیم دارید یا قصد خرید پیستوله بادی دو تنظیم دارید نگران نباشید بجای پیچ تنظیم فشار باد ورودی می توانید از رگلاتور یا شیر خروجی کمپرسور باد استفاده کنید و فشار باد خروجی از کمپرسور و فشار ورودی به پیستوله را تنظیم و کنترل کنید.

نازل و خروجی رنگ

اگر تجربه خرید پیستوله را داشته باشید می دانید اولین سوالی که از شما پرسیده می شود سایز نازل پیستوله است. سایز نازل

نازل پیسن

ورودی باد

این محتوا هر روز آپدیت می شود و در روزهای آینده به طور کامل تکمیل می شود مبحث به قدری وسیع است که در یک، دو، سه یا چندین روز نوشتن امکان تکمیل نداره ولی هر روز قسمت زیادی از این مقاله رو براتون می نویسم. تا آخر فروردین 1401 تموم میشه قطعا مرسی از صبوری شما