رشته دبیری آموزش دانش آموزان با نیازهای ویژه یا همون رشته‌ی آموزش کودکان استثنایی سابق یکی از مواردی هست که برای تحصیل در اون می‌تونید وارد دانشگاه فرهنگیان بشید.
اما برای این منظور نیاز به شناخت کامل این رشته‌ی دانشگاهی دارید. در ادامه درباره دروس اون در دانشگاه، مزایا و معایبش، توانایی های لازم برای موفقیت در این رشته‌ی دانشگاهی، درآمد و فرصت های شغلی و کلی چیز دیگه هم توضیحاتی رو می‌دیم.
کودکان با نیازهای ویژه، کودک هایی هستن است که علاوه بر ویژگی‌ها و نیازهای بچه های عادی، ویژگی‌ها و نیازهای خاصی دارن. در نتیجه از نظر آموزشی، شناختی، هوشی، جسمی (حسی-حرکتی)، عاطفی و اجتماعی تفاوت قابل ملاحظه‌ای با افراد هم‌سن خودشون دارن.
این تفاوت به حدیه که برخورداری اونها از آموزش‌و‌پرورش، نیاز به تغییراتی (متناسب با ویژگی‌های این دانش‌آموزان) در برنامه‌ها، محتوا، روش‌ها، مواد و فضای آموزشی عادی و ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی ویژه داره.
شما هم قرار هست با ورود به دانشگاه فرهنگیان این موارد رو به صورت کامل آموزش ببینید و بعدها وارد مدارس مخصوص این افراد بشید.
رشته آموزش کودکان استثنایی در مقطع کارشناسی به‌صورت تک گرایش در دانشگاه فرهنگیان ارائه می‌شود اما در مقطع ارشد یکی از گرایش‌‌های رشته روان‌شناسی به حساب میآید. دوره کارشناسی چهار ساله است و دانشجویان موظف به گذراندن صد و پنجاه واحد درسی می‌باشند.
برای آشنایی بیشتر با با درس‌های هر بخش قصد داریم دروس مربوط به هر واحد درسی را معرفی کنیم:
دروس عمومی این رشته عبارتند از:
دروس تخصصی رشته آموزش دانش آموزان با نیاز های ویژه
دروس تخصصی این رشته در عکس زیر بیان شده‌اند:
دبیری دانش آموزان به نیازهای ویژه فرهنگیان بدون شک هم مزایا و هم معایب خاص خودش رو داره؛ که مهم ترین هاشون رو در پایین می‌بینید.
مزایای آموزش به کودکان با نیازهای ویژه
دریافت حقوق دانشجومعلمی از روز اول دانشگاه ساعت کاری و تعداد دانش آموزان کنترل شده ( مثلاً ممکنه در یک کلاس درس شما کمتر از ۵ دانش آموز در یک سال تحصیلی باشن!)محل تحصیل دانش آموزها با نیازهای ویژه معمولا در مرکز شهره. به همین دلیل حل خدمت شما هم در مراکز استان‌ها خواهد بود. برخلاف بیرهای سایر رشته‌ها، معلم‌های دانش آموزها با نیازهای ویژه، ۵ سال زودتر بازنشسته می‌شن. یعنی مجموعا با چهار سال تحصیلشون باید ۲۵ سال خدمت کنن. ( در حالی که این میزان برای معلم‌های عادی ۳۰ ساله.)
معایب آموزش به کودکان با نیازهای ویژه
سختی شغل. بالاتر هم گفتیم که یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های هر معلمی که وارد این حیطه می‌شه داشتن صبر و حوصله خیلی زیاده به این دلیل که سختی این شغل به خاطر تفاوت بودن شرایط دانش آموزهای استثنایی سخت‌تره.وجود شرایط سخت برای روحیه دبیر. اگر شما فرد حساسی باشید، ممکنه با دیدن شرایط دانش آموزهاتون یا حتی وجود نگاه‌های اشتباه در اجتماع درباره اونها یا رفتار نادرست والدین از نظر روحی اذیت بشید.
از اونجایی که آموزش به دانش آموزها با نیازهای ویژه سختی های خاص خودش رو داره، داشتن 2 ویژگی پایین به شما کمک می‌کنه که تا حد خیلی خوبی از پس این مشکلات بر بیاید.
داشتن صبر و تحمل. کودکان استثنایی در کل روحیات و شخصیت های متفاوت تری نسبت به سایر بچه ها دارن. یعنی ممکنه شما معلم پایه نهم باشید اما خلق و خو و رفتار بچه های اون کلاس شبیه به دانش آموزهای ابتدایی باشه. همچنین وجود مشکلات جسمی و گاها ذهنی در این بچه ها کار تدریس بهشون رو سخت تر می‌کنه. پس نیازه که به عنوان معلم اونها از صبر زیادی برخوردار باشید.
استفاده از روش های تدریس خوب و مناسب. این موضوع که شما برای تدریس یک درس از چه روشی استفاده کنید در مدارس دانش آموزها با نیازهای ویژه خیلی مهمه. چون اگر از روش های مناسب و استاندارد استفاده نکنید این بچه ها ممکنه کلا یک درس خاص رو یاد نگیرن و این موضوع روی آینده تحصیلیشون تاثیر بذاره.
نکته‌ی خیلی مهمی که وجود داره اینه که سعی کنید اگر به این رشته علاقه دارید واردش بشید. چون با داشان علاقه می‌تونید خیلی به این افراد کمک کنید و به صورت مستقیم روی آینده و زندگی اونها تاثیر بسزایی داشته باشید.
اگر تصمیم بگیرید معلم این بچه ها بشید زمانی که تدریس خودتون رو شروع بکنید وظایف شما به شرح پایینه.
آموزش دروس متناسب با نیاز دانش آموزها ایجاد ارتباط صمیمی ( برخی از کودکان با نیازهای ویژه نیازهای روحی و عاطفی بیشتری رو به نسبت بقیه دارن و این موضوع خیلی مهمه که بتونید از نظر عاطفی باهاشون ارتباط بگیرید. ) استفاده از ابزارهای مناسب برای تدریس ( ممکنه برای جا انداختن یک مطلب نیاز باشه موضوع رو بیشتر و با زبان خیلی ساده‌تری اون رو بیان کنید و حتی گاها از ابزارها و تجهیزات خاص آموزشی استفاده کنید. )
درآمد دبیرهای کودکان با نیازهای ویژه دقیقا مثل سایر دبیرها و معلم های آموزش و پرورشه. همونطور که در محتوای حقوق دانشگاه فرهنگیان در 1403 هم گفتیم، در زمان دانشجویی که دانشجو معلم به حساب میاید حقوق دریافت می‌کنید.
اما این میزان کمتر از حقوقی هست که در زمان شروع تدریستون به شما داده می‌شه. وقتی تدریس رو شروع کنید و رسما معلم بشید حقوق شما بین 9 تا 15 تومان خواهد بود که با توجه به عوامل مختلف می‌تونه بین این 2 مقدار متغیر باشه.
1- رشته آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه چیست؟
رشته آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه به تربیت معلمانی می‌پردازد که بتوانند با روش‌ها و تکنیک‌های خاص به آموزش و توانمندسازی دانش‌آموزانی که دارای نیازهای جسمی، ذهنی، عاطفی یا یادگیری خاص هستند، کمک کنند.
2- این رشته در چه مقاطعی ارائه می‌شود؟
معمولاً این رشته در مقطع کارشناسی ارائه می‌شود، اما مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا نیز برای تحقیق و تخصص بیشتر در دسترس هستند.
3- آیا برای تحصیل در این رشته نیاز به مهارت خاصی است؟
علاوه بر علاقه و صبر، توانایی ارتباط مؤثر، درک عمیق از نیازهای خاص، و مهارت‌های مدیریت کلاس از مهارت‌های ضروری این رشته هستند. توانایی مشاهده و تحلیل رفتار دانش‌آموزان نیز اهمیت دارد.
4- فرصت‌های شغلی این رشته چیست؟
فارغ‌التحصیلان می‌توانند به عنوان معلم ویژه در مدارس، مربی در مراکز توانبخشی، مشاور آموزشی، و حتی به عنوان کارشناس در سازمان‌های حمایت از افراد با نیازهای ویژه مشغول به کار شوند.
5- آیا برای این رشته به آموزش خاصی نیاز است؟
بله، دوره‌های عملی و کارورزی همراه با دوره‌های تئوریک ضروری است. دانشجویان این رشته باید روش‌های تخصصی تدریس، برنامه‌ریزی آموزشی، و ارزیابی‌های مداوم را بیاموزند.
6- حقوق و مزایای شغلی فارغ‌التحصیلان این رشته چگونه است؟
حقوق و مزایای شغلی بستگی به سازمان، نوع فعالیت و سابقه کار دارد.
این رشته یکی از حوزه‌های اساسی و پراهمیت در آموزش و پرورش است که به تربیت نیروی انسانی متخصص برای پاسخ‌گویی به نیازهای آموزشی و تربیتی دانش‌آموزان با نیازهای خاص می‌پردازد.
افراد علاقه‌مند به این رشته باید علاوه بر مهارت‌های تخصصی، دارای علاقه و انگیزه بالا برای کمک به رشد و بهبود کیفیت زندگی دانش‌آموزان باشند.
